Ból ucha od zęba – objawy, diagnostyka. Jak złagodzić dolegliwości?
Ból ucha od zęba jest rodzajem tak zwanego bólu wtórnego. Niekiedy jest niezwykle silny, a w dodatku rozległy – czasem na tyle, że początkowo trudno jednoznacznie wskazać jego źródło. To jednak niezbędne dla dalszego leczenia, dlatego należy jak najszybciej udać się do odpowiedniego lekarza. Dowiedz się, co może odpowiadać za takie dolegliwości i jak postępować!
Ciągły ból ucha od zęba – dlaczego się pojawia?
Obszar głowy, a w szczególności okolic twarzy, jest miejscem wyjątkowo silnie unerwionym. Dlatego właśnie ból jednej z jego części bardzo często promieniuje również na pozostałe. Przykładowo, ból zęba w górnej szczęce bardzo często prowadzi do bólów w okolicach oka i zatok, natomiast ból zęba trzonowego w szczęce dolnej nierzadko wywołuje również nieprzyjemne odczucia w okolicach ucha.
Bóle zębów mogą mieć różne źródła. Aby je zdiagnozować, konieczna będzie wizyta u specjalisty. Niekiedy przyczyna nie jest trudna do odkrycia, czasem jednak potrzebne są dodatkowe badania, takie jak zdjęcie rentgenowskie czy nawet rezonans magnetyczny. Niekiedy dopiero dzięki nim można stwierdzić, czy problemem jest ból ucha od zepsutego zęba czy na przykład problemy ze stawem żuchwy.
Ból ucha od zęba – co robić? Kiedy odwiedzić stomatologa?
Zdarza się, że ból pochodzący od układu zębowego niekiedy bywa na tyle niespecyficzny, że można pomylić go z zapaleniem ucha zewnętrznego, środkowego lub znacznie rzadziej wewnętrznego. W przypadku dolegliwości bólowych nieznanego pochodzenia zawsze warto skonsultować się z lekarzem – internistą lub laryngologiem. Jeśli podejrzewamy, że przyczyną może być chory ząb, należy niezwłocznie odwiedzić gabinet stomatologiczny. Objawami, jakie mogą wskazywać na zaburzenia w obrębie jamy ustnej, są m.in.:
- widoczny ubytek;
- zaczerwienienie i tkliwość dziąsła;
- opuchlizna, np. policzka po stronie chorego zęba;
- obrzęk ropny;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- nasilenie bólu podczas jedzenia.
Najczęstsze przyczyny bólu ucha pochodzenia zębowego
Główną przyczyną bólu zębów jest próchnica, czyli uszkodzenie płytki w wyniku działania bakterii. Taki stan rzadko jednak wywołuje bolesność na tyle silną, aby promieniowała aż do ucha (wyjątkiem może tu być na przykład zaniechanie leczenia ubytku). Natomiast za promieniujący ból częściej odpowiadają zaburzenia takie jak:
- wyrzynanie się ósemek (jeśli problemem jest ból ucha od zęba u dziecka, przyczyną mogą być też powikłania przy ząbkowaniu);
- zespół Costena (zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego);
- TMD (zaburzenia czynności stawu skroniowo-żuchwowego);
- zapalenie okostnej zęba.
Ból zęba promieniujący do ucha przy wyrzynaniu ósemek
Bóle zębów wywołane wyrzynaniem się tak zwanych zębów mądrości, czyli właśnie ósemek, zwykle wynikają z braku miejsca w łuku dziąsłowym, co wywołuje silny napór na struktury anatomiczne. Na jego skutek dochodzi też do tłoczenia się zębów. Ponieważ zęby mądrości wyrzynają się stopniowo, charakterystyczne jest, że ból może pojawiać się i znikać cyklicznie.
Pamiętaj też, że ból może zacząć promieniować aż do skroni, jeśli zaniedbasz higienę jamy ustnej. Niekiedy skutkiem takich zaniedbań może być nawet szczękościsk. Ból towarzyszący pojawianiu się zębów mądrości zazwyczaj jest całkowicie normalny, warto jednak skonsultować się ze swoim dentystą. Może on zalecić pantomogram, który pozwoli określić, czy zęby prawidłowo się wyrzynają i czy konieczne będzie ich usuwanie. Aby złagodzić nieprzyjemne doznania, możesz również stosować domowe metody, jak nacieranie dziąseł dostępnym w aptece żelem przeciwbólowym (zwykle z benzokainą), stosowanie NLPZ, a także płukanie ust wodą z solą czy stosowanie okładów.
Ból promieniujący do ucha i skroni a zespół Costena
Zespół Costena, czyli zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego, niestety nie jest łatwy w diagnostyce. Zarówno jego stwierdzenie, jak i leczenie zwykle wymagają pracy kilku specjalistów, w tym stomatologa, otolaryngologa, ortopedy, a czasem również neurologa. Początkowym symptomem jest silny ból w okolicy stawu, zębów, ucha i skroni. Z czasem mogą dołączyć również trudności w posługiwaniu się żuchwą. Niekiedy objawem są też nieprzyjemne dźwięki, jak szumy czy trzaski po szerokim rozwarciu ust.
Do rozwoju choroby może przyczynić się bruksizm, nadmierne żucie gumy, ogólnoustrojowe schorzenia reumatyczne, a nawet obgryzanie paznokci czy nieprawidłowa pozycja, na przykład częste podpieranie brody na ręce czy przytrzymywanie telefonu między brodą a ramieniem. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz specjalistycznych masaży. W rzadkich przypadkach konieczna jest korekta chirurgiczna.
Ból ucha od zęba a TMD
TMD, czyli zaburzenie czynności stawu skroniowo-żuchwowego, jest wywoływane przez cały wachlarz przyczyn – na jego pojawienie składają się choroby ogólnoustrojowe, czynniki genetyczne i osobowościowe, wiek, przewlekły stres czy hipermobilność stawu żuchwowego. Dlatego też diagnostyka TMD nie należy do łatwych. Jest jednak niezwykle istotna, ponieważ jedynie dzięki prawidłowemu określeniu źródła problemu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Ważne jest też nastawienie pacjenta – pesymistyczne podejście może znacznie utrudniać proces zdrowienia.
Dolegliwości spowodowane przez ostre zapalenie miazgi zęba i okostnej
Zapalenie okostnej może rozwijać się w wyniku przemieszczania się stanu zapalnego miazgi (potocznie nerwu) w kierunku kości wyrostka zębodołowego. Zazwyczaj obejmuje obszar nazywany ozębną, czyli tkankę między zębem a kością szczęki. Do jej przyczyn należy między innymi nieleczona próchnica, a także powikłania towarzyszące wyrzynaniu się ósemek, stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych zęba, zaawansowane zapalenie przyzębia, niewłaściwie wykonane leczenie kanałowe, nieleczona zgorzel, zaawansowane zapalenie zęba czy pozostawienie części korzenia po ekstrakcji zęba.
Charakterystyczny jest tu utrudniający codzienne funkcjonowanie ból, a także silne zaczerwienienie miejsca wystąpienia problemu oraz większa ruchomość zajętego zęba. Niekiedy możliwe jest też wystąpienie symptomów ogólnego stanu zapalnego. Kuracja może polegać na leczeniu kanałowym, a jeśli zapalenie jest zbyt zaawansowane, również na ekstrakcji zęba. Niekiedy specjalista może też zalecić antybiotykoterapię.
Źródła:
- http://kwartalnik.psps.pl/wp-content/uploads/2022/03/protetyka_sluchu_nr9_2022_wiskirska-1.pdf (data dostępu: 30.11.2023).
- https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/137889,rozpoznanie-bol-ucha (data dostępu: 30.11.2023).
- https://publicum.umed.lodz.pl/info.seam?ps=20&id=AML6a11736c64e94110a7cbd6d4ed8c1053&lang=en&pn=1&cid=228543 (data dostępu: 30.11.2023).
