Gronkowiec w uchu – przyczyny, objawy i leczenie zakażenia gronkowcem
Gronkowiec w uchu jest przypadłością uciążliwą, trudną zarówno do zdiagnozowania, jak i leczenia. Może atakować różne partie ciała, jednak szczególnie często rozwija się w uchu oraz w obszarze nosogardzieli. Objawy zakażenia gronkowcem mogą być bardzo różne – to zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby i ogólnego stanu zdrowia dotkniętej nią osoby. Dowiedz się więcej na temat tej przypadłości i sprawdź, jak ją leczyć.
Czym jest gronkowiec?
Gronkowiec ( łac. Staphylococcus) należy do bakterii gram-dodatnich. Bytuje w nosogardzieli, przedsionku nosa, wnętrzu ucha, dołach pachowych, okolicy odbytu, na skórze (szczególnie w miejscu graniczącym z włosami głowy), a w przypadku kobiet również w okolicach intymnych. Jest wyjątkowo odporny na wysokie temperatury. Zakażenie najczęściej ma miejsce na oddziałach szpitalnych, przy czym dotyczy zarówno pacjentów, jak i personelu.
Bakteria stanowi poważne zagrożenie między innymi ze względu na wydzielanie enterotoksyny, która jest odporna na większość antybiotyków. Może wywoływać wiele schorzeń, w tym również niezwykle trudną w leczeniu sepsę. Należy zauważyć, że bycie nosicielem gronkowca nie oznacza jeszcze występowania objawów – z tego właśnie względu wskazanie obecnych, byłych czy potencjalnych osób zakażonych nie jest łatwym zadaniem.
Wśród ludzi zazwyczaj diagnozuje się zakażenia gronkowcem złocistym (łac. Staphylococcus aureus). Jest on również jednym z najgroźnieszych patogenów dla człowieka z uwagi na wytwarzane przez bakterię toksyny i enzymy. Gronkowiec złocisty należy ponadto do najczęstszych przyczyn zapalenia ucha o podłożu bakteryjnym.
Gronkowiec w uchu – przyczyny zakażenia
Gronkowiec w uchu może rozwinąć się z różnych przyczyn. Trzeba przede wszystkim pamiętać, że gronkowiec jest zaraźliwy. Do zarażenia dochodzi między innymi poprzez:
- drogę kropelkową;
- bezpośredni kontakt z osobą zarażoną;
- zjedzenie skażonego pożywienia (szczególnie mięsa i wędlin, lodów, ciastek, przetworów mlecznych, sałatek ziemniaczanych czy kremów);
- styczność z przedmiotami osób zakażonych;
- stosunek płciowy z nosicielem bakterii;
- zakażenie już istniejącego miejsca przerwania ciągłości tkanki (skaleczenia czy rany).
Szczególnie narażone na zakażenie gronkowcem są osoby o obniżonej odporności. Mogą to być pacjenci cierpiący na schorzenia przewlekłe, o słabej odpowiedzi immunologicznej, dzieci czy osoby starsze. Jest również szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, gdyż może stanowić poważne zagrożenie zarówno dla ciężarnej, jak i kształtującego się płodu.
Objawy gronkowca w uchu
Bytujący w uchu gronkowiec może jednocześnie pojawić się zarówno na skórze, jak i w tkance podskórnej. Między innymi z tego względu objawy mogą przyjąć różną postać. Do jednych z najczęstszych symptomów zakażenia gronkowcem zalicza się:
- uczucie silnego świądu;
- zaczerwienienie skóry w uchu lub wokół niego;
- wysoką gorączkę;
- nawracające bóle głowy;
- nadwrażliwość na dotyk w obrębie ucha;
- poczucie nadmiernego napięcia, ściągnięcia skóry w zajętym obszarze;
- opuchliznę ucha;
- uczucie przypominające napięcie w obszarze ucha, szczególnie w jego wnętrzu;
- ropny wyciek z ucha;
- ból małżowiny oraz pozostałych obszarów ucha, szczególnie przy poruszaniu tą częścią, np. podczas przeżuwania jedzenia;
- przejściowe pogorszenie słuchu, które może występować tylko po jednej stronie.
Diagnostyka gronkowca w uchu
Występowanie gronkowca w uchu może objawiać się na rozmaite sposoby, co znacznie utrudnia diagnostykę. Dlatego jeśli zaczniesz odczuwać jakiekolwiek niepokojące zmiany czy dyskomfort w uchu lub jego okolicach, koniecznie udaj się do laryngologa. Specjalista zbierze dokładny wywiad. Jeśli wykluczy inne przyczyny problemu zdrowotnego i uzna, że rzeczywiście źródłem dolegliwości może być zakażenie gronkowcem, zleci dodatkowe badania mikrobiologiczne. Zazwyczaj konieczne będzie wtedy pobranie wymazu z ucha, dzięki któremu możliwe jest potwierdzenie lub wykluczenie zakażenia.
Gronkowiec w uchu – leczenie zakażenia
Leczenie gronkowca jest trudne, ponieważ jest on odporny na większość antybiotyków, a to właśnie antybiotykoterapia jest najskuteczniejszym sposobem terapii. Nie zadziała tu między innymi penicylina, niektóre antybiotyki makrolidowe i fluorochinolony, a także cefalosporyny (antybiotyki półsyntetyczne).
Dlatego przed rozpoczęciem leczenia konieczne będzie wykonanie tzw. antybiogramu. To badanie mikrobiologiczne, dzięki któremu specjalista może określić, z jakim dokładnie szczepem bakterii gronkowca ma do czynienia oraz na jakie antybiotyki dana bakteria odpowiednio zareaguje. Pamiętaj również, że po wdrożeniu antybiotykoterapii nie wolno jej przerywać, przede wszystkim ze względu na to, że gronkowiec w uchu jest problemem o charakterze nawracającym. Co więcej, zaleczone, a nie wyleczone do końca schorzenie może wiązać się z pojawieniem się licznych powikłań, czasem wyjątkowo groźnych dla zdrowia.
Gronkowiec w uchu – leczenie naturalne
Naturalne leczenie gronkowca w uchu może służyć jedynie jako wsparcie leczenia farmakologicznego pod okiem specjalisty. W żadnym wypadku nie powinno stanowić jedynej metody radzenia sobie z zakażeniem. Naturalne leczenie polega przede wszystkim na wspieraniu działania układu immunologicznego pacjenta.
Można np. zdecydować się na rozsądną suplementację. Istotna będzie również zmiana trybu życia oraz wyeliminowanie niezdrowych przyzwyczajeń. Pomocna jest zdrowsza dieta, ruch na świeżym powietrzu, a także odstawienie lub przynajmniej ograniczenie używek, takich jak kawa, alkohol czy papierosy. Skuteczną metodą jest również dbanie o właściwy odpoczynek oraz zdrowy, nieprzerwany sen o odpowiedniej długości, a także zmniejszenie stresu. Nie bez znaczenia jest również przestrzeganie zasad higieny osobistej.
Konsekwencje zaniechania leczenia gronkowca w uchu
Przerwane lub, co gorsza, zaniechane leczenie infekcji gronkowcowej w uchu może mieć fatalne konsekwencje dla pacjenta. Szczególnie niebezpieczną sytuacją jest również przeniesienie się gronkowca z ucha do krwiobiegu, co może zakończyć się nawet groźną sepsą. Niekiedy bakterie gronkowca mogą wywołać również zespół wstrząsu toksycznego czy zapalenia płuc, dróg moczowych, tchawicy, a także mięśnia sercowego czy wsierdzia, co jest niebezpieczne nie tylko dla zdrowia, lecz także życia pacjenta.
Źródła:
- Brook I., Role of methicillin-resistant Staphylococcus aureus in head and neck infections, The Journal of Laryngology & Otology 2009, nr 123.12, s. 1301-1307.
- Rogalska M., Gronkowce. Zakażenie, przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/158226,zakazenia-gronkowcowe (dostęp: 19.12.2023).
- Zagor M., Zakażenia ucha zewnętrznego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego (dostęp: 19.12.2023).
