Nadwrażliwość na dźwięki – przyczyny, objawy

Strona główna » Artykuły » Nadwrażliwość na dźwięki – przyczyny, objawy

Nadwrażliwość na dźwięki to problem, który może nie tylko utrudniać, lecz także nawet uniemożliwiać codzienne funkcjonowanie. Niektóre odgłosy mogą wręcz wywoływać ból u osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Najczęściej nadwrażliwość słuchową nazywamy hiperakuzją – należy odróżniać ją od innego zaburzenia, zwanego mizofonią. Czym różnią się obie te przypadłości i jak przebiega ich leczenie?

Spis treści:

1. Nadwrażliwość na dźwięki – objawy
2. Nadwrażliwość na dźwięki – z jakimi problemami i chorobami się wiąże?
3. Nadwrażliwość na dźwięki a nerwica
4. Nadwrażliwość na dźwięki – przyczyny
5. Nadwrażliwość na dźwięki – diagnostyka
6. Nadwrażliwość na dźwięki u dzieci
7. Nadwrażliwość na dźwięki – leczenie

Nadwrażliwość na dźwięki – leczenie na dźwięki – objawy

Hiperakuzja różni się od mizofonii przede wszystkim objawami. Pierwsza z tych przypadłości polega na nadwrażliwości dotkniętej nią osoby na dźwięki dnia codziennego, w tym również te o niskiej i średniej częstotliwości. Osoba cierpiąca na mizofonię będzie z kolei wyjątkowo wyczulona na ściśle określone, najczęściej powtarzane dźwięki, na przykład pociąganie nosem, mlaskanie i przeżuwanie, pisanie na klawiaturze czy kapanie z kranu. Warto też zaznaczyć, że nadwrażliwość na dźwięki nie wiąże się z lepszym słuchem u osoby nią dotkniętej, a jedynie z zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Do najczęstszych objawów nadmiernej wrażliwości słuchowej należą: rozkojarzenie, drażliwość, problemy z zapamiętywaniem informacji, niepokój czy niechęć do przebywania w miejscach publicznych. Niekiedy mogą pojawić się także szumy uszne czy nawet ból ucha.

Nadwrażliwość na dźwięki – z jakimi problemami i chorobami się wiąże?

Zbyt wysoka wrażliwość na dźwięki łączy się również z występowaniem innych problemów ze zdrowiem zarówno fizycznym, jak i psychicznym. U pacjentów bardzo często rozpoznaje się również: PTSD (zespół stresu pourazowego), autyzm bądź zespół Aspergera, silne migreny, szumy uszne, zapalenie opon mózgowych, astmę, wirusowe infekcje ucha wewnętrznego, depresję lub boreliozę. Na nadwrażliwość tę często cierpią także dotknięci zespołem Williamsa bądź osoby po urazie kręgosłupa lub głowy. W niektórych przypadkach nadwrażliwość na dźwięki może też wynikać z wpływu toksyny lub reakcji alergicznej organizmu na leki.

Nadwrażliwość na dźwięki a nerwica

Nadwrażliwość na dźwięki to przyczyna nieustającego stresu. W jej wyniku pacjenci mogą mieć poważne problemy z normalnym funkcjonowaniem – niekiedy jest ono wręcz niemożliwe. U takich osób bardzo często diagnozuje się zaburzenia lękowe (nerwicę). Mogą one dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Aby poprawić komfort życia, konieczne jest wdrożenie odpowiedniej terapii, w tym również psychologicznej.

Nadwrażliwość na dźwięki – przyczyny

Nadwrażliwość na dźwięki wynika z nieprawidłowego przebiegu procesów w drogach słuchowych. Najczęściej wyróżnia się dwa typy: nadwrażliwość obwodową i nadwrażliwość centralną. Pierwszy typ oznacza problemy dotyczące pracy mięśnia strzemiączkowego. Jego zadaniem jest ochrona części ucha środkowego, nazywanej ślimakiem, przed głośnymi dźwiękami. Przy nieprawidłowościach w pracy tego mięśnia do ucha dociera więcej energii akustycznej, co powoduje dyskomfort, a niekiedy nawet ból. Nadwrażliwość centralna wiąże się z kolei z zaburzeniami serotoniny (neuroprzekaźnika) w ośrodkowym układzie nerwowym. Wpływa to nie tylko na nadwrażliwość na dźwięki, lecz także na występowanie innych zaburzeń związanych z niewłaściwym funkcjonowaniem układu limbicznego w mózgu, w tym obniżonego samopoczucia. Niekiedy wyróżnia się także trzeci typ, obwodowo-centralny, który jest powiązany z uszkodzeniem ślimaka. Towarzyszy temu tak zwany objaw wyrównywania głośności, czyli zbyt szybkiej aktywacji neuronów, niewspółmiernej do rzeczywistego natężenia dźwięku, co prowadzi do nadmiernej reakcji na dźwięki.

Nadwrażliwość na dźwięki – diagnostyka

Jeśli zauważysz u siebie objawy typowe dla nadwrażliwości na dźwięki, udaj się do specjalisty – laryngologa, audiologa lub otolaryngologa. Jeżeli do zaburzeń doszło w wyniku urazu mechanicznego, postawienie diagnozy zwykle jest dość proste. Nieco więcej problemów pojawia się przy zaburzeniach funkcjonowania układu nerwowego. Niezwykle istotne jest również wykluczenie schorzeń dających takie objawy. W tym celu często konieczna jest wizyta u neurologa, a niekiedy nawet psychiatry. Czasem nadwrażliwość słuchowa bywa mylona z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi lub lękowymi, a nawet chorobą afektywną dwubiegunową. W przypadku dzieci należy odróżniać ją również od ADHD.

Nadwrażliwość na dźwięki u dzieci

Nadwrażliwość dźwiękowa u dzieci zazwyczaj jest trudniejsza w diagnostyce. Bardzo ważna jest tu wnikliwa obserwacja ze strony opiekuna. O zbyt wysokiej wrażliwości na dźwięki u kilkulatka mogą świadczyć między innymi:

• niechęć do brania udziału w zabawach grupowych lub wydarzeniach, takich jak przedstawienia;
• zatykanie uszu przy kontakcie z intensywnym dźwiękiem, jak syreny czy głośne sprzęty domowe, zwykle połączone z wyraźnym zaniepokojeniem czy nawet płaczem;
• szybkie wychwytywanie cichych dźwięków;
• niepokój, a nawet agresja w miejscach publicznych, w których dziecko jest wystawione na wiele rozmaitych bodźców;
• negatywne reakcje nawet na ciche dźwięki.

W wyniku nadwrażliwości na dźwięki dziecko staje się nerwowe, ma kłopoty z koncentracją i problemy z nauką. Mogą pojawić się również zaburzenia snu. Co więcej, dzieci dotknięte tym problemem same często mogą zachowywać się głośno, na przykład krzyczeć. Wynika to z próby zagłuszenia wywołujących dyskomfort hałasów z otoczenia.

Nadwrażliwość na dźwięki – leczenie

Leczenie nadwrażliwości słuchowej zależy przede wszystkim od przyczyny wystąpienia problemu. Nieco inaczej może też wyglądać terapia dziecka i dorosłego. W przypadku młodszych pacjentów leczenie zwykle daje szybsze efekty, a w przypadku starszych będzie wymagać nieco cierpliwości. Farmakoterapia stosowana jest wyłącznie w przypadku osób, u których zostały rozpoznane zaburzenia neurologiczne. Najczęściej jednak kuracja pacjentów z nadwrażliwością słuchową polega na leczeniu behawioralnym i zachowawczym. Istotna jest tu głównie psychoterapia, choć stosuje się również inne metody:

• terapia dźwiękiem podczas snu – polega na stymulacji delikatnymi dźwiękami, często tak zwanym białym szumem; nie stosuje się słuchawek, lecz raczej stara się mieszać dźwięki terapeutyczne z odgłosami otoczenia;
• terapia regulacji słuchowej – w jej przebiegu istotne jest słuchanie muzyki przez określoną ilość czasu w ciągu dnia; muzyka powinna mieć różne natężenie;
• TRT (ang. tinnitus retraining therapy) – prowadzona pod okiem specjalisty, polega na wystawianiu pacjenta na działanie dźwięków szerokopasmowych o różnych stopniach intensywności, która jest powoli, systematycznie zwiększana;
• metoda maskowania – polega na odwracaniu uwagi pacjenta od nieprzyjemnych dla niego dźwięków poprzez maskowanie ich innymi odgłosami.

Bardzo istotne jest też, aby pacjent nie stosował zatyczek do uszu. To nie tylko nie rozwiąże problemu, lecz może go także zwiększyć. Niekorzystne jest również częste stosowanie słuchawek, szczególnie w miejscach publicznych, ponieważ może prowadzić do zwiększenia izolacji osoby cierpiącej na nadwrażliwość słuchową.