Obrzęk ucha - czym może być spowodowany?
Obrzęk ucha to dokuczliwy objaw infekcji, podrażnienia, urazu lub manifestacja różnych innych schorzeń. Wiele osób nie wie, jakie są najczęstsze przyczyny obrzęku ucha i kiedy należy udać się do lekarza? Dowiedz się, jak zmniejszyć obrzęk ucha i odzyskać komfort codziennego funkcjonowania!
- Obrzęk ucha – zapalenie ucha zewnętrznego
- Obrzęk ucha – alergia
- Obrzęk ucha – ostre zapalenie ucha wewnętrznego
- Obrzęk ucha – uraz mechaniczny
- Obrzęk ucha – leczenie
- Jak prawidłowo dbać o higienę uszu i słuch?
Obrzęk ucha – zapalenie ucha zewnętrznego
Jedną z przyczyn obrzęku ucha zewnętrznego może być choroba otologiczna, z którą często zmagają się nurkowie, czyli zapalenie ucha zewnętrznego (z łac. otitis externa acuta diffusa – OEAD) określane potocznie jako „ucho pływaka”. Jest to uogólniony stan zapalny skóry przewodu słuchowego, który może obejmować również:
- małżowinę uszną,
- kanał słuchowy,
- błonę bębenkową.
Infekcja ta rozwija się najczęściej wskutek zastoju wody w kanale słuchowym po treningu pływackim. To idealne warunki do powstania stanu zapalnego. Wilgotne środowisko sprzyja rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych. Najczęściej ucho pływaka wywołują bakterie (pałeczka ropy błękitnej), znacznie rzadziej choroba ma podłoże wirusowe lub grzybicze. Do typowych objawów infekcji poza obrzękiem ucha należy:
- świąd w przewodzie słuchowym,
- zaczerwienienie ucha,
- uczucie pełności w uchu,
- podwyższona temperatura ciała,
- tkliwość małżowiny usznej,
- wysięk z ucha (bezbarwny lub ropny w zależności od rozwoju zaawansowania choroby),
- powiększone węzły chłonne,
- silny ból promieniujący na bok głowy, szyję lub twarz.
Obrzęk ucha – alergia
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że obrzęk ucha może mieć też podłoże alergiczne. Zwykle z alergicznym zapaleniem ucha zmagają się najmłodsi pacjenci lekarzy laryngologów, ale zdarza się, że choroba (tak naprawdę jeden z symptomów alergii) rozwija się także u osób dorosłych. Wskutek nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na kontakt z danym alergenem (komórki tuczne uwalniają histaminę) dochodzi do obrzęku trąbki słuchowej i jej zatkania. Chory doświadcza ostrego bólu ucha, świądu i ma gorszy słuch. U wielu pacjentów pojawia się też uczucie dzwonienia w uszach. Przy alergicznym zapaleniu ucha może też wystąpić:
- biegunka,
- wymioty,
- ból brzucha,
- katar,
- kaszel,
- wysypka skórna.
Jakie są inne przyczyny obrzęku ucha?
Obrzęk ucha – ostre zapalenie ucha wewnętrznego
Obrzęk ucha jest jednym z objawów ostrego zapalenia ucha wewnętrznego (inaczej zapalenie błędnika). Symptomami tej choroby są:
- wymioty,
- nudności,
- zawroty głowy,
- zaburzenia równowagi,
- oczopląs,
- ogólne zmęczenie,
- częściowa utrata słuchu,
- szum w uszach.
Zapalenie błędnika zwykle jest powikłaniem zdrowotnym po przebytym zapaleniu opon mózgowo- rdzeniowych, zapaleniu ucha środkowego lub zabiegu operacyjnym. Inne, możliwe przyczyny ostrego zapalenia ucha wewnętrznego to:
- toksoplazmoza,
- uraz kości skroniowej,
- zakażenie wirusem HIV, HSV, VZV.
Zapalenie błędnika obserwuje się również w przebiegu świnki, półpaśca, odry, grypy, różyczki, ospy wietrznej. Warto pamiętać, że ostre zapalenie ucha wewnętrznego jest bardzo niebezpiecznym stanem i wymaga pilnej interwencji medycznej (konieczna jest hospitalizacja chorego).
Obrzęk ucha – uraz mechaniczny
Obrzęk ucha może być również konsekwencją urazu mechanicznego małżowiny usznej np. wskutek nagłego upadku, silnego otarcia, uderzenia w głowę, samodzielnego usuwania ciał obcych z ucha. Przyczyną obrzęku ucha może być też nieprawidłowe czyszczenie za pomocą patyczków kosmetycznych.
Obrzęk ucha – leczenie
Jak zmniejszyć obrzęk ucha? Metoda leczenia zależy od przebiegu, stopnia rozprzestrzeniania się i rodzaju infekcji, która spowodowała tego typu objaw. W przypadku podłoża bakteryjnego zwykle stosuje się antybiotykoterapię i leki przeciwbólowe. Infekcje grzybicze leczy się lekami zwalczającymi tego typu drobnoustroje. W zmniejszeniu bólu i obrzęku ucha pomocne mogą być kropli do uszu o miejscowym działaniu znieczulającym np. wyrób medyczny LIX z glicerolem i dodatkiem lidokainy w składzie. Jeśli lekarz rozpozna alergiczne zapalenie ucha, najprawdopodobniej wdroży leczenie objawowe, przepisując pacjentowi leki przeciwhistaminowe, dzięki którym symptomy alergii będą mniej dokuczliwe. W cięższych przypadkach konieczna może być sterydoterapia. W przypadku urazu małżowiny usznej powinna zostać ona dokładnie oczyszczona płynem aseptycznym. Wskazana jest również wizyta u otolaryngologa.
Jak prawidłowo dbać o higienę uszu i słuch?
Skoro wiemy już, jakie są najczęstsze przyczyny obrzęku ucha, warto wyjaśnić, jak należy dbać o ten jakże ważny i potrzebny narząd słuchu. Przede wszystkim należy odstawić patyczki higieniczne do uszu, które mogą wyrządzić więcej szkody, niż pożytku (zwiększają ryzyko czopu woskowinowego). Na rynku znajdziemy wiele płynnych preparatów do czyszczenia uszu, które skutecznie rozpuszczają nadmiar woskowiny zalegającej w kanale i pozwalają utrzymać higienę w bezpieczny sposób. Jeśli nie chcemy, aby nasz słuch uległ przedwczesnemu pogorszeniu, unikajmy długotrwałego przebywania w hałasie. Niewskazane są również słuchawki dokanałowe (lepiej ograniczyć słuchanie muzyki w ten sposób do minimum). Warto zadbać o zbilansowaną dietę, bogatą w witaminę A, E i C oraz inne substancje o właściwościach antyoksydacyjnych. Wskazane są również regularne badania kontrolne słuchu.
