Czyrak ucha – jakie daje objawy? Leczenie czyraka w uchu

Strona główna » Artykuły » Czyrak ucha – przyczyny, objawy, leczenie

Czyrak ucha jest niezagrażającą życiu zmianą, często zlokalizowaną w przewodzie słuchowym. To ropne zapalenie okołomieszkowe związane z powstawaniem czopa martwiczego, które może wywoływać ból i świąd. Dowiedz się, jakie są przyczyny czyraka ucha, poznaj objawy świadczące o tej przypadłości i sprawdź, jak przebiega leczenie.

Spis treści:

1. Czym jest czyrak ucha?
2. Czyrak ucha – przyczyny
3. Czyrak ucha – objawy
4. Czyrak ucha – leczenie
5. Czyrak ucha – domowe sposoby
6. Jak pacjent może zapobiegać czyrakowi ucha?

Czym jest czyrak ucha?

Czyrak w uchu to przypadłość, która powstaje najczęściej na początku kanału słuchowego. Może pojawić się w wyniku bakteryjnego zakażenia gruczołów łojowych i mieszków włosowych, które licznie występują w tym obszarze. Zazwyczaj problem ten pojawia się w wyniku uszkodzenia skóry, np. poprzez intensywne drapanie czy pocieranie lub zbyt energiczne czyszczenie.

Charakterystycznym objawem czyraka jest ból ucha promieniujący w kierunku np. zębów lub oka. Czasem objawem może być też swędzenie w obrębie ucha, podwyższona temperatura ciała lub powiększenie węzłów chłonnych w okolicy szyi. Czyrak ucha często utrzymuje się od 1 do 3 tygodni i znika samoistnie. Czasem należy jednak zgłosić się do lekarza, który zaleci odpowiednią kurację antybiotykami.

Jak wygląda czyrak ucha? W centrum zmiany widoczny jest ropny czop, jego powierzchnia jest napięta. W miarę rozwoju stanu zapalnego pojawia się obszar martwicy, czyrak samoistnie pęka i wypływa z niego ropna wydzielina. Jednak ze względu na silny ból, wielu pacjentów nie jest w stanie dotrwać do tego momentu i zgłasza się niezwłocznie do lekarza.

Czyrak ucha – przyczyny

Czyrak ucha jest wywołany przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus). Ucho stanowi doskonałe środowisko do namnażania się bakterii (m.in. przez nadmiar wilgoci i wąski przewód słuchowy zewnętrzny). Bezpośrednia przyczyna wystąpienia czyraka ucha zwykle ma związek z uszkodzeniem skóry w tym rejonie. Do zakażenia bakteryjnego dochodzi np. w związku z drapaniem lub nieostrożnym, intensywnym czyszczeniem ucha. Powstaniu czyraka sprzyja nadprodukcja woskowiny.

Ten problem zdrowotny może spotkać praktycznie każdego. Szczególnie narażoną grupą są pływacy i osoby uprawiające inne sporty wodne. Czyrak ucha często występuje u osób:

• z cukrzycą,
• niedożywionych,
• z awitaminozą,
• będących nosicielami wirusa HIV,
• z wyniszczonym organizmem,
• przewlekle leczonych glikokortykosteroidami,
• z osłabionym układem immunologicznym.

Objawy czyraka w uchu

Typowym objawem czyraka jest silny ból ucha. Dolegliwości bólowe mogą promieniować aż do stawu skroniowo-żuchwowego, a także w okolice oka. Innym symptomem, który nierzadko świadczy o tym problemie zdrowotnym, jest silna tkliwość skóry w rejonie infekcji bakteryjnej. Pacjenci, którzy cierpią z powodu czyraka ucha, mogą mieć dreszcze i wysoką gorączkę. Innymi dokuczliwymi objawami są świąd, opuchlizna i zaczerwienienie. Rozrost czyraka ucha może uniemożliwiać spokojny sen, a nawet spowodować czasową utratę słuchu. Niepokojącym objawem czyraka jest też powiększenie węzłów chłonnych w okolicach szyi. W takiej sytuacji najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Metody leczenia czyraka

Rozpoznanie czyraka ucha jest możliwe dzięki przeprowadzeniu badania otolaryngologicznego. Metoda leczenia zależy m.in. od wielkości zmiany. Małe czyraki można smarować maścią ichtiolową, która wykazuje działanie bakteriostatyczne. Często chory otrzymuje antybiotyki, które neutralizują gronkowce (doustnie lub dożylnie). Zwykle są to leki z grupy penicylin i cefalosporyn.

Niektórzy lekarze decydują się na nacinanie czyraka ucha za pomocą cienkiego skalpela lub igły (jedynie w przypadku bardzo dużych zmian). Warto jednak mieć świadomość tego, że nie każdy specjalista aprobuje metodę chirurgiczną. Jeśli chcesz złagodzić ból towarzyszący czyrakowi ucha, możesz zastosować osmotyczne krople do ucha, np. LIX, które są wyrobem medycznym.

Czyrak ucha – domowe sposoby

W przypadku małych i niezbyt bolesnych zmian możesz stosować ciepłe okłady. Jednak ogólnie lekarze nie zalecają podejmowania prób leczenia czyraka ucha domowymi sposobami. Z pewnością nie można samodzielnie wyciskać, nacinać i opróżniać czyraka, gdyż może to skutkować wieloma poważnymi konsekwencjami (poprzez rozprzestrzenianie się zakażenia). Możliwym powikłaniem czyraka ucha jest:

• zapalenie zatok,
• zapalenie wsierdzia,
• posocznica,
• ropień rdzenia kręgowego,
• ropień mózgu.

Jeśli czyrak ucha pęknie samoistnie, pamiętaj, aby dbać o zachowanie szczególnej higieny w problematycznym obszarze. Możesz odkażać ranę spirytusem salicylowym.

Jak pacjent może zapobiegać czyrakowi ucha?

Jak zapobiec wystąpieniu czyraka w okolicach ucha? Należy dbać o higienę okolic przewodu słuchowego zewnętrznego. Zapalenie mieszków włosowych i gruczołów łojowych wywoływane jest bowiem przez bytujące na skórze bakterie. Ważne jest też odpowiednie, delikatne czyszczenie uszu. Czyrak ucha powstaje najczęściej w wyniku uszkodzenia skóry, np. na skutek zadrapania czy zbyt intensywnego pocierania.

Podczas mycia głowy czy stylizacji fryzury trzeba uważać, aby szampon, pianka bądź lakier do włosów nie dostawały się do kanału słuchowego. Staraj się często wymieniać brudne ręczniki, nie wkładaj patyczków higienicznych ani palców do uszu. Stosowanie się do tych kilku zasad zmniejsza ryzyko doświadczenia tej bolesnej i uciążliwej dolegliwości. W razie wątpliwości pilnie skontaktuj się z lekarzem.

Ponadto ryzyko powstania czyraka jest większe u pacjentów z niedoborami odporności, niedożywionych oraz cierpiących na niedobory witamin. Dlatego dbanie o odpowiednią dietę jest kluczowe w unikaniu tej przykrej przypadłości.

Źródła:

1. M. Buksińska, H. Skarżyński, K. Cyra, Czyrak przewodu słuchowego zewnętrznego – opis przypadku, Nowa Audiofonologia 2021, nr 9 (2-3), s. 22-25, https://www.nowaaudiofonologia.pl/pdf-132186-63674?filename=Czyrak%20przewodu.pdf  (dostęp 20.09.2023).
2. A. Polańska, Czyrak, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/168870,czyrak  (dostęp 20.09.2023).
3. M. Zagor, P. Czarnecka, M. Janoska-Jaździk, Zakażenia ucha zewnętrznego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego  (dostęp 20.09.2023).