Swędzenie uszu – na zewnątrz, w środku. Co oznacza?
Dyskomfort wywoływany przez sporadyczne lub stałe swędzenie uszu wbrew pozorom nie jest problemem błahym. Swędzenie ucha często trwa przewlekle, utrudniając normalne funkcjonowanie. Co więcej, łaskotanie i swędzenie uszu, zarówno na zewnątrz, jak i w środku, może być objawem poważnych chorób. Sprawdź, co może oznaczać swędzenie uszu!
- Swędzenie i łaskotanie, a higiena uszu
- Alergiczne swędzenie i zaczerwienienie uszu
- Czerwone i piekące uszy – grzybica skóry
- Swędzenie w uchu – zapalenie ucha zewnętrznego
- Swędzenie ucha w środku – zapalenie ucha środkowego
Swędzenie i łaskotanie, a higiena uszu
Ucho pokryte jest nabłonkiem, który podobnie jak skóra na każdej innej części ciała może ulegać podrażnieniom. Nadmierna ekspozycja małżowiny usznej na niekorzystne warunki zewnętrzne (słońce, wiatr, mróz, zanieczyszczenia) może powodować uszkodzenie nabłonka wyściełającego ucho zewnętrzne. Związane z tym łuszczenie się skóry może wówczas wywoływać swędzenie uszu na zewnątrz.
Zdrowe ucho oczyszcza się samoistnie, dzięki migracji wydzieliny usznej w kierunku ujścia przewodu słuchowego. Warto wiedzieć, że nieodpowiednie, zwłaszcza zbyt intensywne czyszczenie uszu może doprowadzić do nadprodukcji woskowiny usznej. Natomiast nadmiar woskowiny wywołuje swędzenie uszu odczuwane w środku i na zewnątrz. Często towarzyszy temu ból i pieczenie w uszach.
Alergiczne swędzenie i zaczerwienienie uszu
Do kolejnych przyczyn uporczywego swędzenia uszu zalicza się alergie, zarówno kontaktowe, jak i wziewne. Najczęściej jednak swędzenie w uszach to objaw alergicznego nieżytu nosa. Przyczyna dolegliwości to obrzęk błon śluzowych, który powstaje w wyniku wzmożonej produkcji przeciwciał po przedostaniu się alergenu do górnych dróg oddechowych.
Swędzenie ucha przy alergii zwykle występuje jednocześnie z objawami takimi jak:
- katar, częste kichanie;
- kaszel, trudności w oddychaniu;
- swędzenie innych części ciała, głównie nosa i oczu;
- wrażliwość na światło, przekrwienie spojówek.
Czerwone i piekące uszy – grzybica skóry
Skóra człowieka naturalnie pokryta jest drobnoustrojami, które m.in. zabezpieczają naskórek i wspomagają utrzymanie prawidłowego pH. Jeśli jednak w wyniku różnych przyczyn dojdzie do osłabienia odporności lub podrażnienia skóry, może rozwinąć się grzybica, również w obrębie małżowiny usznej i kanału słuchowego. Czerwone i piekące ucho, a także świąd to pierwsze objawy wskazujące, że na skórze rozwijają się nieprawidłowości.
Początkowo dolegliwości mogą przypominać niegroźne łaskotanie w uchu. Z czasem zakażenie grzybicze zwykle powoduje swędzenie uszu w środku, a także na zewnątrz (świąd małżowiny usznej). Ucho staje się coraz bardziej czerwone i piekące. Przyczyny takich dolegliwości to namnażanie się grzybów chorobotwórczych. Grzybicy ucha zwykle towarzyszy łuszczenie się skóry, biały wyciek z ucha, niekiedy również gorączka.
Swędzenie w uchu – zapalenie ucha zewnętrznego
Zapalenie ucha zewnętrznego, określane potocznie jako ,,ucho pływaka”, wywołuje różne objawy, w zależności od przyczyny infekcji – patogenu wirusowego, bakteryjnego lub grzybiczego. Najczęściej jednak w pierwszym etapie choroby pojawia się swędzenie i pieczenie prawego lub lewego ucha. Infekcja rzadko występuje obustronnie.
Do rozwoju stanu zapalnego dochodzi w wyniku namnażania się drobnoustrojów w skórze ucha zewnętrznego, najczęściej przewodu słuchowego, ale także małżowiny usznej. Na zachorowanie najbardziej narażone są osoby z osłabioną odpornością lub dzieci, których układ immunologiczny jest niedojrzały. Ponadto namnażaniu bakterii sprzyja wysoka temperatura, wilgotność oraz drobne zadrapania i podrażnienia uszu, które ułatwiają wnikanie patogenów chorobotwórczych.
W przebiegu zapalenia ucho może być czerwone i wrażliwe na dotyk. Mogą tworzyć się pęcherze wypełnione wodnistą lub krwistą wydzieliną lub drobna wysypka. Do pozostałych objawów zapalenia ucha zewnętrznego zalicza się m.in.:
- ból ucha,
- obrzęk przewodu słuchowego,
- uczucie wypełnienie w środku ucha,
- podwyższona temperatura ciała.
Swędzenie ucha w środku – zapalenie ucha środkowego
Infekcja zapalna uszu często obejmuje ucho środkowe. Schorzenie to dotyczy szczególnie najmłodszych, którzy ze względu na niedojrzały układ odpornościowy i specyficzną budowę trąbki Eustachiusza są najbardziej narażeni za zapalenie ucha środkowego.
Ryzyko schorzenia zwiększa się u dzieci, które często chorują na infekcje górnych dróg oddechowych. Jeśli obserwuje się czerwone uszy u dziecka, a dokładniej obrzęk i zaczerwienienie przewodu słuchowego i dodatkowo występuje swędzenie ucha w środku, ból, gorączka i objawy przeziębienia, można podejrzewać zapalenia ucha środkowego. Chorobie często towarzyszą szumy uszne i niedosłuch spowodowany obrzękiem.
Łaskotanie, pieczenie i swędzenie ucha zwykle występuje w początkowym etapie stanu zapalnego. Warto jednak pamiętać, że infekcja często przebiega intensywnie. Pozostałe objawy pojawiają się nagle i mają tendencję do narastania.
Zdarza się również, że nieleczone zapalenie ucha środkowego przeradza się w zapalenie wysiękowe. Wówczas mogą nie występować inne objawy poza swędzeniem w uchu i wyciekiem wydzieliny o różny zabarwieniu. Również samoistne pęknięcie błony bębenkowej w przebiegu zapalenia ucha środkowego jest przyczyną redukcji dolegliwości bólowych. Nie oznacza to jednak, że choroba ustąpiła. Wręcz przeciwnie, zapalenie ucha wymaga w takich przypadkach szybkiej konsultacji z lekarzem.
Lek. Michał Dąbrowski
