Wyciekająca ropa z ucha – przyczyny, leczenie
Każda ciecz inna niż woskowina, która pojawia się u ujścia przewodu słuchowego, stanowi powód do niepokoju. Jeżeli ma żółtawe zabarwienie (niezależnie od tego, czy jest gęsta czy wodnista), z dużym prawdopodobieństwem możemy ją sklasyfikować jako ropę. Jakie są możliwe przyczyny ropnego wycieku z ucha, jakie dolegliwości mu towarzyszą i jak przebiega leczenie? Czy w terapii zawsze stosuje się antybiotyki? Aby to sprawdzić, przeczytaj poniższy artykuł.
Przyczyny wycieku wydzieliny z ucha
Bezpośrednią przyczyną wystąpienia zapalenia ucha jest kontakt narządu z patogenami, które namnażają się w sprzyjających warunkach. Zakażenie może mieć podłoże wirusowe, bakteryjne lub grzybicze. Zdarzają się też przypadki infekcji mieszanych, np. wówczas, gdy stan zapalny wywołany przez wirusy zostanie dodatkowo nadkażony bakteryjnie.
Najczęstszą przyczyną wycieku ropnej wydzieliny z przewodu słuchowego jest ostre zapalenie ucha środkowego. Choroba ma podłoże bakteryjne i często rozwija się ze zwykłego przeziębienia. Wynika to z budowy anatomicznej ludzkiego organizmu. Górne drogi oddechowe (jama nosowa, gardło, zatoki) mają bezpośrednie połączenie z narządem słuchu, przez co stany zapalne mogą łatwo rozprzestrzeniać się z jednego obszaru na drugi.
Inną przyczyną ropnego wysięku może być tzw. ucho pływaka. To potoczna nazwa ostrego zapalenia ucha zewnętrznego, które najczęściej jest spowodowane ekspozycją kanału słuchowego na wodę. Choroba ma podłoże bakteryjne – wywołuje ją tzw. pałeczka ropy błękitnej. Jej pośrednią przyczyną jest osłabienie naturalnej bariery ochronnej narządu. „Ucho pływaka” bywa diagnozowane również u osób, które czyszczą uszy patyczkami higienicznymi lub wkładają do nich palce. W ten sposób pozbywają się niezbędnego dla zachowania zdrowia woszczku, a często również uszkadzają naskórek, pozostawiając otwartą drogę do rozwoju patogenów.
Z tego samego powodu osoby zmagające się z chorobami skóry (np. egzemą) chorują na zapalenie ucha środkowego częściej niż inni. Podobnie czynnikiem ryzyka jest przebywanie w miejscu, gdzie panuje ciepły i wilgotny mikroklimat. Zdarzają się również przypadki tzw. alergicznego zapalenia ucha. Występuje ono najczęściej u dzieci i niemowląt, jednak bywa diagnozowane również u dorosłych pacjentów.
Infekcja nie jest jedyną możliwą przyczyną wycieku ropy z ucha. Nieco rzadziej zdarza się, że ten objaw zostaje wywołany przez guz perlisty, czyli tzw. perlak. Zazwyczaj powstaje on w uchu środkowym i składa się z komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego rogowaciejącego, złogów cholesterolu oraz keratyny.
Zmiana tego typu przypomina swoim kształtem perłę. Narastając, uciska tkanki i prowadzi do ich degradacji. W ten sposób uszkodzeniu mogą ulec takie elementy ucha, jak błona bębenkowa, jama bębenkowa, kosteczki słuchowe, trąbka słuchowa (tzw. trąbka Eustachiusza), okienko owalne, jama sutkowa czy komórki sutkowe. Perlaki zwiększają ryzyko wystąpienia zapalenia ucha środkowego.
Objawy towarzyszące wyciekowi z ucha
Wyciek ropy z ucha to tylko jeden z objawów toczącej się infekcji lub urazu. Zwykle występuje równolegle z innymi charakterystycznymi symptomami. W zależności od tego, jaka jest dokładna przyczyna choroby oraz jak zaawansowany jest jej proces, symptomy mogą mieć różną intensywność.
Typowe objawy towarzyszące zakażeniu ucha (oprócz ropnego wycieku) to:
- perforacja błony bębenkowej,
- przewlekły lub ostry ból ucha,
- tkliwość w obrębie ucha zewnętrznego,
- obrzęk w obrębie ucha środkowego lub wewnętrznego i związane z nim osłabienie słuchu.
W przebiegu zapalenia mogą pojawić się również objawy ogólne, m.in. gorączka czy osłabienie. Jeżeli ból ucha jest przewlekły, może naprzemiennie nasilać się i ustępować. Nie wszystkie z wymienionych wyżej symptomów muszą się pojawić. Mogą też występować osobno lub równolegle.
Co zrobić w przypadku wystąpienia ropnego stanu zapalnego w uchu?
Jeżeli zauważysz u siebie jakiekolwiek dolegliwości związane z narządem słuchu, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem laryngologiem, otolaryngologiem i/lub audiologiem. Wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla skuteczności każdej terapii.
Dolegliwości bólowe mogą być leczone doraźnie za pomocą środków znieczulających. Sposób usuwania przyczyny zapalenia ucha jest uzależniony od typu patogenu, który wywołał infekcję. Antybiotykoterapia jest skuteczna jedynie w przypadku zakażenia bakteryjnego. W innych sytuacjach stosuje się leki przeciwzapalne.
Niekiedy wymagana jest również interwencja chirurgiczna. Przy zapaleniu ucha środkowego, jeżeli nie doszło do perforacji błony bębenkowej, przeprowadza się zabieg jej nacięcia (paracentezy). Ma to na celu uwolnienie zgromadzonego wewnątrz narządu płynu. Procedura wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym (zwykle u dzieci) lub miejscowym (u dorosłych). Błona bębenkowa zrasta się samoistnie w ciągu kilku tygodni od jej naruszenia. W tym czasie należy szczególnie dbać o higienę uszu.
Bardzo ważnym zaleceniem jest stosowanie specjalistycznych preparatów przeznaczonych do czyszczenia przewodu słuchowego. Wskazanie to dotyczy nie tylko okresu choroby czy rekonwalescencji, lecz także życia codziennego. Patyczków higienicznych można używać wyłącznie do usuwania zanieczyszczeń z małżowiny usznej. Do tego celu nadają się również bawełniane płatki czy ręcznik łazienkowy lub papierowy.
Niewskazane jest natomiast umieszczanie jakichkolwiek przedmiotów wewnątrz kanału słuchowego. Grozi to ubiciem zalegającej w jego wnętrzu woskowiny i utworzeniem czopu. Konsekwencją takiego działania mogą być problemy ze słuchem, a także powstanie stanu zapalnego. Prawidłowe czyszczenie narządu polega na użyciu specjalistycznych kropli do uszu. Wybierając preparat dla siebie, warto zwrócić uwagę na to, aby miał on jak najbardziej naturalny skład.
