Grzybicze zapalenie ucha – objawy, leczenie, zapobieganie
Grzybicze zapalenie ucha najczęściej dotyczy jego zewnętrznych części, czyli skóry małżowiny usznej i przewodu słuchowego. Choroba wywołuje dokuczliwe objawy, takie jak uporczywy świąd, pieczenie, uczucie wilgoci w uchu i ból. Na grzybicze zapalenie ucha można zachorować w każdym wieku, ale najbardziej narażone są osoby z obniżoną odpornością i niewłaściwie dbające o narząd słuchu. Sprawdź, jak zapobiegać grzybicy i na czym polega jej leczenie!
- Grzybicze zapalenie ucha – przyczyny
- Jakie objawy wywołuje grzybicze zapalenie ucha?
- Grzybicze zapalenie ucha zewnętrznego – możliwe powikłania
- Na czym polega leczenie grzybiczego zapalenie ucha?
- Prawidłowa pielęgnacja ucha przy infekcji grzybiczej
- Grzybicze zapalenie ucha – zapobieganie
Grzybicze zapalenie ucha – przyczyny
Przyczyną grzybiczego zapalenia ucha są drobnoustroje grzybicze, najczęściej Candida albicans, Candida parapsilosis, Candida glabrata i Candida tropicalis. Jednak kontakt skóry z grzybem nie zawsze oznacza rozwój infekcji. Drożdżaki te naturalnie bytują na skórze i w większości przypadków nie stanowią zagrożenia. Istotną rolę odgrywa w tym przypadku odporność organizmu, dlatego schorzenie częściej rozwija się u dzieci i osób starszych z deficytem odporności. Ponadto istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko namnażania się patogenów grzybiczych. Są to m.in.:
- choroby dermatologiczne, np. łuszczyca i łojotokowe zapalenie skóry – osłabiony, suchy, popękany naskórek ułatwia grzybom dostęp do tkanek;
- choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, niewydolność nadnerczy, zaburzenia funkcjonowania tarczycy – zmiany w organizmie występujące przy tych schorzeniach sprzyjają rozwojowi grzybicy;
- choroby upośledzające odporność, np. nowotwory;
- przyjmowanie niektórych leków, np. antybiotyków;
- niedobory witamin i minerałów, zwłaszcza żelaza i witamin z grupy B.
Na grzybicze zapalenie ucha narażone są także osoby, które często korzystają z basenów i sauny lub mieszkają w miejscach o ciepłym klimacie. Wilgoć i wysoka temperatura stwarzają w uchu mikroklimat odpowiedni dla namnażania się grzybów. Z tego powodu schorzenie określa się potocznie jako ,,ucho pływaka”.
Rozwojowi tego schorzenia sprzyjają też drobne urazy naskórka, dlatego jako kolejny czynnik predysponujący do infekcji wymienia się niewłaściwą higienę ucha, zwłaszcza czyszczenie przewodu słuchowego patyczkami higienicznymi. Zbyt częste usuwanie woskowiny usznej także zwiększa ryzyko infekcji. Wydzielina ta ma odczyn kwaśny i zawiera związki hamujące rozwój drobnoustrojów, dlatego jej optymalna ilość jest niezbędna.
Jakie objawy wywołuje grzybicze zapalenie ucha?
Grzybicze zapalenie ucha zewnętrznego to choroba powierzchowna skóry, dlatego objawy zwykle dotyczą tylko narządu słuchu. Rzadko występują symptomy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka czy osłabienie.
Jako najczęstsze objawy grzybiczego zapalenia ucha wymienia się:
- świąd, często bardzo uporczywy, wymuszający drapanie;
- pieczenie, kłucie w uchu;
- wysuszenie, łuszczenie się skóry;
- uczucie wilgoci w uchu;
- wrażenie zatkanego, pełnego ucha;
- zaburzenia słuchu, szumy uszne;
- wyciek z ucha – wydzielina o różnym zabarwieniu zwykle ma bardzo nieprzyjemny zapach.
Grzybicze zapalenie ucha zewnętrznego – możliwe powikłania
Zaniedbana infekcja stwarza ryzyko powikłań, takich jak nadkażenie bakteryjne i grzybicze zapalenie ucha środkowego. Z kolei rozwój grzybów w uchu wewnętrznym stwierdza się bardzo rzadko.
Jako możliwe powikłania po grzybiczym zapaleniu ucha wymienia się także perlaka. Grzyby namnażające się w tkankach powodują niedrożność trąbki słuchowej. Wówczas złuszczający się naskórek nie znajduje ujścia i gromadzi się w uchu tworząc guzowatą masę o nazwie perlak.
Na czym polega leczenie grzybiczego zapalenie ucha?
Grzybicze zapalenie ucha powinno być zdiagnozowane przez lekarza. Podstawowym badanie jakie wykonuje specjalista jest wziernikowanie ucha, dzięki któremu można ocenić stan jego struktur. W niektórych przypadkach pobiera się także wymaz, na podstawie którego można określić rodzaj patogenu odpowiedzialnego za występujące objawy.
Po stwierdzeniu infekcji grzybiczej lekarz najczęściej zaleca przyjmowanie miejscowych preparatów o działaniu grzybobójczym lub grzybostatycznym. W niektórych przypadkach leczenie może wymagać także przyjmowania środków doustnych, czy leków działających miejscowo, które zmniejszają obrzęk i dolegliwości bólowe. W zależności od rodzaju patogenu i zaawansowania choroby leczenie może trwać od 2 tygodni do nawet kilku miesięcy.
Prawidłowa pielęgnacja ucha przy infekcji grzybiczej
Poza stosowaniem preparatów zalecanych przez lekarza, przy grzybiczym zapaleniu ucha niezwykle ważna jest prawidłowa pielęgnacja narządu słuchu. Wydzielina wydostająca się z przewodu słuchowego powinna być systematycznie i dokładnie usuwana. Nie należy jednak wydobywać jej z kanału słuchowego jakimikolwiek przedmiotami. Płyn, który samoistnie wypływa do małżowiny usznej, powinien być delikatnie przecierany za pomocą wacika.
W przebiegu choroby należy unikać także wilgoci. Ucho po umyciu musi być dokładnie osuszone. Należy powstrzymywać się również od drapania, które mogłoby dodatkowo uszkodzić osłabione tkanki.
Poza dbałością o ucho warto zwrócić uwagę także na rodzaj spożywanych pokarmów. Duża ilość węglowodanów sprzyja namnażaniu się grzybów, dlatego w trakcie leczenia warto zdecydować się na dietę przeciwgrzybiczą, z niską zawartością cukru i wykluczeniem alkoholu.
Grzybicze zapalenie ucha – zapobieganie
W przypadku osób podatnych na grzybicze zapalenie ucha konieczne może okazać sprawdzenie przyczyn osłabionej odporności. Niekiedy zaleca się przyjmowanie środków poprawiających funkcjonowanie układu immunologicznego. Jeśli za częste infekcje odpowiadają niedobory witaminowe, dołączona może być także suplementacja.
Poza ogólną poprawą kondycji organizmu należy zwrócić uwagę także na prawidłową higienę uszu. Aby zapobiegać grzybiczemu zapaleniu ucha konieczne jest zachowanie zdrowego naskórka. Trzeba więc unikać wszelkich podrażnień i zadrapań, przez które mogą wnikać drobnoustroje. Należy również pamiętać, że woskowina uszna stanowi naturalną barierę ochronną – nawilża przewód słuchowy i pochłania drobnoustroje. Nie należy więc usuwać jej zbyt często.
Osoby noszące aparaty słuchowe lub słuchawki douszne, a także narażone na wilgoć w uchu mogą korzystać ze specjalnych kropli, np. wyrobu medycznego LIX, które wspomagają osuszanie tkanek, zmniejszają obrzęk i przyśpieszają gojenie drobnych podrażnień. Jest to wyrób medyczny na bazie glicerolu z dodatkiem lidokainy.
Kolejną ważną czynnością jest unikanie przebywania w miejscach zanieczyszczonych i zadymionych. Kurz i brud przyczyniają się do powstawania podrażnień w uszach, co sprzyja rozwojowi. Warto również pamiętać, że w przebiegu zapalenia ucha nie należy zatykać kanału słuchowego watą.
