Lekarze od ucha: audiolog i laryngolog - czym się zajmują?
W przypadku problemów z uszami warto udać się do lekarza, który posiada specjalistyczną wiedzę z zakresu narządu słuchu. Jakiego jednak wybrać? Przy jakich objawach pomoże laryngolog, a kiedy wskazana jest wizyta u audiologa? Wyjaśniamy, czym zajmują się fachowcy, potocznie określani jako lekarze od ucha!
Lekarz od ucha – szeroka lista specjalizacji medycznych związanych z uszami
Otolaryngologia to szeroki dział medycyny, który obejmuje profilaktykę, diagnostykę i leczenie schorzeń narządów w obrębie głowy i szyi. Wśród nich są elementy uszu, ale również m.in. gardło, krtań, język i inne części jamy ustnej, przełyk, jamy i zatoki przynosowe, migdałki. Lekarzami specjalizującymi się w tej dziedzinie są laryngolodzy, określani również jako otolaryngolodzy. Do ich zadań należy profilaktyka, diagnostyka i leczenie schorzeń obejmujących części głowy, szyi i górnych dróg oddechowych. Omawiany dział bywa nazywany również laryngologią, a jego fachowcy laryngologami – są to nazwy skrócone, tożsame z otolaryngologią.
Natomiast lekarze, którzy rozwinęli swoje umiejętności, skupiając się na konkretnych elementach laryngologii, są określani wieloma innymi nazwami specjalizacji, które także wchodzą w skład tej dziedziny medycyny. Są to m.in. audiologia, obejmująca choroby narządu słuchu, otoneurologia skupiająca się na chorobach narządu równowagi (a więc i uszu) czy otolaryngologia dziecięca.
Czym zajmuje się laryngolog i jak diagnozuje choroby uszu?
Najczęściej gabinet laryngologiczny odwiedza się w przypadku podejrzenia chorób na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta. Istotnym etapem diagnozy jest więc szczegółowy wywiad, a także badania palpacyjne i wzrokowe. Z pomocą otoskopu lekarz może obejrzeć kanał słuchowy i błonę bębenkową w powiększeniu (badanie uszu za pomocą wziernika). W razie potrzeby może natomiast zlecić również badania słuchu i/lub badania obrazowe.
Po postawieniu diagnozy lekarz prowadzi leczenie. Może ono obejmować przepisanie środków o działaniu miejscowym lub doustnym, jak i zabiegi chirurgiczne. Laryngolog, lub przeszkolona pielęgniarka, potrafi też profesjonalnie i bezpiecznie wyczyścić uszy, w których zgromadziła się woskowina i wytworzył się twardy czop. Oczywiście na konsultację laryngologiczną można się udać nie tylko w celu wyleczenia choroby, lecz również czysto profilaktycznie. Specjalista taki odpowiednio uświadomi pacjenta oraz wskaże podstawowe metody higieny uszu.
Czym się zajmuje i jakie badania wykonuje audiolog?
Pod pojęciem zaburzeń słuchu kryją się rozmaite przypadłości o różnym podłożu. Niedosłuch może mieć charakter wrodzony lub nabyty. W pierwszym przypadku problem rozwija się już w życiu prenatalnym. Natomiast za postępującą utratę słuchu w wieku dorosłym zwykle odpowiadają procesy starzenia, stopień ekspozycji na hałas w ciągu życia, a także przebyte choroby i urazy w obrębie narządu słuchu.
Każda wizyta u lekarza audiologa rozpoczyna się wywiadem z pacjentem. Specjalista przeprowadza też badania, których celem jest ocena jakości słuchu. Są to m.in. audiometria tonalna i mowy, tympanometria, badanie potencjałów słuchowych wywoływanych ABR (badanie ABR) czy otoemisja akustyczna. W razie ewentualnego podejrzenia chorób wpływających negatywnie na słuch lekarz od ucha może zlecić dodatkowe badania.
W zależności od typu zaburzenia i jego przyczyny stosuje się różne metody leczenia. W części przypadków, głównie przy niedosłuchu przewodzeniowym, metody zabiegowe i farmakologiczne pozwalają na odzyskanie sprawnego zmysłu słuchu. W innych przypadkach specjalista może zalecić stosowanie odpowiedniego aparatu słuchowego, który znacząco poprawia jakość życia pacjenta.
Dbałość o zdrowie uszu – do jakiego specjalisty udać się na konsultację?
Podejrzewając u siebie lub swoich bliskich schorzenia uszu o podłożu infekcyjnym, zwykle nie ma potrzeby, aby od razu udawać się do specjalisty. W pierwszej kolejności można ustalić wizytę u lekarza rodzinnego, który także dysponuje otoskopem i może wstępnie sprawdzić stan przewodu słuchowego oraz w razie potrzeby przepisać leki o działaniu miejscowym i/lub doustnym. Gdy uzna on, że dalsza diagnostyka jest niezbędna, najprawdopodobniej skieruje pacjenta do odpowiedniego lekarza innej specjalizacji, zwykle do laryngologa. Natomiast osoby z różnego rodzaju zaburzeniami słuchu zwykle są kierowane do audiologa z zalecenia laryngologa lub bezpośrednio przez lekarza pierwszego kontaktu. Nie ma oczywiście przeciwwskazań, aby od razu ustalić wizytę u wybranego specjalisty, co znacznie przyspieszy kontakt z lekarzem oraz otrzymanie od niego odpowiednich zaleceń.
Najczęstsze wskazania do wizyty u laryngologa i audiologa
Laryngolog zajmuje się chorobami ucha, wśród których najczęściej występujące to:
- korek woskowinowy,
- stany zapalne uszu – ostre, przewlekłe i wysiękowe zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie ucha zewnętrznego,
- zapalenie nerwu przedsionkowego,
- zapalenie błędnika,
- urazy mechaniczne i akustyczne,
- obecność ciała obcego w uchu,
- zmiany nowotworowe,
- wady anatomiczne,
- choroba Méniere’a,
- otoskleroza,
- głuchota, osłabienie słuchu.
Objawy sugerujące zaburzenia w obrębie narządu słuchu mogą być rozmaite, w zależności od typu i zaawansowania schorzenia. Jednak najczęściej do konsultacji z lekarzem od ucha skłaniają:
- ból ucha,
- kłucie,
- uczucie zatkania,
- bóle głowy,
- zaburzenia równowagi,
- wysięk z ucha,
- zaburzenia słuchu,
- szumy uszne,
- swędzenie,
- zmiany na skórze małżowiny usznej i przewodu słuchowego.
Z kolei do audiologa należy udać się głównie w przypadku problemów ze słuchem, takich jak np.:
- pogorszenie słuchu – samodzielnie można nie zauważyć, że jakość słyszenia uległa obniżeniu, natomiast problem ten bywa często zgłaszany przez najbliższych, którzy sugerują, że dana osoba np. zbyt głośno słucha telewizji lub prosi rozmówcę o powtórzenie;
- zaburzenia słuchu w postaci trudności w zrozumieniu mowy, np. z powodu szumów usznych, pisków, trzasków;
- nadwrażliwość na dźwięki;
- nawracające infekcje uszu;
- w przypadku dzieci – opóźnienie w rozwoju mowy, brak reakcji na polecenia opiekunów, trudności w nauce.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/poradnik-swiadomego-pacjenta/310146,otorynolaryngolog-otolaryngolog-laryngolog-czym-sie-zajmuje-jakie-choroby-leczy
