Zatkane ucho po basenie – jak je odetkać?
Ucho zewnętrzne jest oddzielone od struktur ucha środkowego błoną bębenkową, dlatego woda może swobodnie wpływać do przewodu słuchowego, nie stanowiąc zagrożenia dla głębiej położonych części narządu. Zdarza się jednak, m.in. po wizycie na basenie, że jej nadmiar zalega, a tym samym może przynieść uciążliwe skutki. Zatkane ucho po basenie trzeba odetkać zarówno dla własnego komfortu, jak i bezpieczeństwa, ponieważ długotrwale utrzymująca się wilgoć sprzyja rozwojowi infekcji. Jak można to zrobić za pomocą domowych metod, a kiedy trzeba udać się do lekarza? Sprawdzone sposoby poznasz w tym artykule!
Dlaczego woda może zalegać w kanale słuchowym?
Podczas kąpieli w basenie lub innym akwenie woda wpływa do uszu. Niekiedy po nurkowaniu czy pływaniu pojawia się nieprzyjemne uczucie zatkanego ucha. Przewód słuchowy zewnętrzny ma ok. 3–4 cm długości, a jego objętość szacuje się na ok. 0,3–1,5 ml. Przy tak niewielkich rozmiarach już odrobina płynu może być problematyczna. Co więcej, kanał słuchowy nie jest prosty, a zagięty w kształt litery ,,S”, co dodatkowo sprzyja zaleganiu wilgoci.
Objawy ucha zatkanego przez wodę
Zazwyczaj zatkanie ucha po basenie objawia się tylko uczuciem wilgoci i pełności. Ciecz zalegająca w kanale słuchowym zaburza przewodzenie fal dźwiękowych, dlatego mogą występować także szumy uszne, piski czy zaburzenia słuchu. Objawy zwykle mijają samoistnie po kilku, maksymalnie kilkunastu minutach.
Zdarza się jednak, że po kąpieli występuje uczucie rozpierania, a nawet silny ból. Takie objawy wskazują na nadmiar woskowiny usznej, która po namoczeniu pęcznieje. Powiększający się czop woskowinowy jest nie tylko źródłem dyskomfortu, lecz także zagrożeniem dla zdrowia. W lepkiej wydzielinie gromadzą się zanieczyszczenia, które mogą doprowadzić do rozwoju infekcji. Jeśli nurkujesz i po wyjściu z wody pojawiają się u Ciebie dokuczliwe objawy, nie można wykluczyć również perforacji błony bębenkowej pod wpływem nagłej zmiany ciśnienia.
Czy zatkane ucho po basenie to groźny objaw?
Niewielka ilość wody w uchu zwykle nie jest groźna. Najczęściej, aby odetkać zatkane ucho po basenie, wystarczy przechylenie głowy w bok i dokładne osuszenie tkanek. Problem pojawia się, gdy ucho jest długotrwale narażone na wilgoć.
Ciepło panujące w uchu w połączeniu z wilgocią stwarza idealne warunki do namnażania się patogenów chorobotwórczych odpowiedzialnych za rozwój stanu zapalnego.
Długotrwałe zaleganie płynu w uchu może prowadzić do zapalenia ucha zewnętrznego. To infekcja tkanek kanału słuchowego i / lub małżowiny usznej, wywołana najczęściej przez bakterie lub grzyby. Schorzenie określa się potocznie jako ucho pływaka. Taka nazwa jest stosowana właśnie ze względu na zwiększone ryzyko zachorowania u nurków i pływaków, chociaż w rzeczywistości częściej chorują dzieci oraz osoby z obniżoną odpornością. Osoby szczególnie narażone na ekspozycję na wilgoć, np. często korzystające z basenów, powinny wiedzieć, jak zabezpieczyć ucho przed wodą, profilaktycznie stosować odpowiednie krople i dbać o higienę przewodu słuchowego.
Infekcji sprzyja również niewłaściwy sposób czyszczenia uszu, głównie przy użyciu patyczków higienicznych, które mogą podrażnić delikatne tkanki wyściełające przewód uszny. Wszelkie otarcia i skaleczenia, nawet drobne, ułatwiają wnikanie zanieczyszczeń i patogenów.
W jaki sposób odetkać ucho zatkane po basenie?
Zatkane ucho po basenie można odetkać, pozbywając się nadmiaru wody. Warto wykorzystać siłę grawitacji, przechylając głowę na bok i lekko pociągając płatek uszny. Jeśli to nie pomoże, można wypróbować metodę Valsalvy, suszarkę do włosów, parę wodną, krople do uszu lub delikatne płukanie.
Usuwanie wody z przewodu słuchowego siłą grawitacji
W większości przypadków sposoby leczenia zatkanego ucha po basenie ograniczają się do usunięcia cieczy. Aby pozbyć się wody z ucha, zwykle wystarczy przechylić głowę w kierunku ramion. Dodatkowo można pociągnąć za płatek uszny. Powoduje to niewielki ruch tkanek i minimalne zwiększenie średnicy przewodu słuchowego, dzięki czemu ciecz może swobodnie wypłynąć.
Pamiętaj, żeby nigdy nie potrząsać głową w celu odetkania ucha zatkanego wodą! Chociaż niektóre źródła podają tę metodę jako skuteczną, niesie ona ryzyko przedostania się cieczy głęboko do ucha, a nawet powikłań wewnątrzczaszkowych. Bezpieczniej wypróbować inne domowe sposoby na zatkane ucho, które pomagają udrożnić przewód słuchowy.
Jak odetkać zatkane ucho manewrem Valsalvy?
Jeśli masz zatkane ucho, staraj się intensywnie żuć gumę. Ruchy żuchwą generują jednocześnie ruch trąbki słuchowej (trąbki Eustachiusza), która otwiera się m.in. w trakcie gryzienia czy ziewania w celu wyrównania ciśnienia w uchu. W czasie żucia lub ssania cukierków stymulowana jest także produkcja śliny, co wymusza częste przełykanie i również sprzyja odprowadzaniu cieczy z ucha. Taki sposób jest również pomocny w trakcie lotu samolotem, kiedy nagła zmiana ciśnienia może doprowadzić do zatkania ucha.
Do wyrównania ciśnienia prowadzi także tzw. manewr Valsalvy. Z tej prostej techniki można skorzystać w przypadku obecności wody w uchu. Wystarczy, że:
- Nabierzesz powietrza i zamkniesz usta.
- Zatkasz nos, np. zaciskając skrzydełka palcami (nie wypuszczając powietrza).
- Zaczniesz wydmuchiwać powietrze, ale wciąż z zatkanym nosem i ustami.
- Jeśli metoda ta da efekty, zwykle pojawia się charakterystyczny dźwięk, jakby w uchu coś ,,pyknęło”.
Domowe sposoby na zatkane ucho – suszarka i płukanie
Ucho można osuszyć za pomocą suszarki do włosów. Ważne jest jednak, aby zrobić to poprawnie i ze szczególną ostrożnością. Przede wszystkim ustaw letni nadmuch i skieruj go w stronę ucha z odległości ok. 30 cm. Delikatnie i w sposób przerywany poruszaj suszarką. Pod żadnym pozorem nie ogrzewaj ucha gorącym i mocnym nawiewem, ponieważ może to prowadzić do podrażnienia, a nawet poparzenia tkanek przewodu słuchowego.
Nie zaleca się płukania ucha wodą utlenioną czy aplikowania bezpośrednio do ucha jakichkolwiek domowych mieszanek i olejków. Zwykle są one nie tylko nieskuteczne, lecz także mogą uszkodzić delikatne tkanki i doprowadzić do powikłań. Można natomiast, zwłaszcza jeśli w uchu zalega woskowina, wypróbować delikatne płukanie ucha ciepłą wodą (nie gorącą!) lub roztworem soli fizjologicznej. Czyszczenie takie przeprowadza się za pomocą strzykawki. Nie zaleca się jednak robienia tego samodzielnie – konieczna jest wizyta u laryngologa.
Kiedy zastosować krople do uszu osuszające tkanki?
Jeśli domowe sposoby nie przynoszą pożądanych efektów, warto sięgnąć również po preparaty do higieny uszu, m.in. krople ułatwiające osuszenie tkanek. Pomocny przy dolegliwościach usznych związanych z częstym korzystaniem z basenu jest m.in. wyrób medyczny LIX. Zawiera on bezwodny glicerol, który wiąże cząsteczki wody, w ten sposób osuszając tkanki przewodu słuchowego. Z kolei składnik dodatkowy – lidokaina – działa powierzchniowo znieczulająco, szybko łagodząc ból spowodowany m.in. ekspozycją na wilgoć.
Jakie objawy zatkanego ucha po basenie powinny skłonić do wizyty u lekarza?
W przypadku dłuższego utrzymywania się objawów lub ich nasilenia zatkane ucho powinien obejrzeć lekarz specjalista.
Uczucie wody w uchu nie zawsze wynika z jej obecności. Podobne obawy towarzyszą zapaleniu ucha środkowego. W takich przypadkach płyn gromadzi się za błoną bębenkową, a napierając na nią, wywołuje silny ból. Przy infekcji ucha środkowego mogą występować również inne objawy, takie jak np.:
- pogorszenie słuchu;
- ból ucha, który może promieniować do wyrostka sutkowatego (zgrubienia za uchem);
- osłabienie, bóle głowy;
- nudności, wymioty, biegunki (zwłaszcza u dzieci);
- gorączka lub stan podgorączkowy.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że w przebiegu wysiękowego zapalenia ucha często nie występują dolegliwości bólowe. Chorobie towarzyszy uszkodzenie błony bębenkowej, a ze względu na brak jej szczelności płyn sączy się do przewodu słuchowego. Niekiedy przez wiele miesięcy jedynym objawem schorzenia jest właśnie wysięk z ucha.
Warto też zaznaczyć, że przy pęknięciu błony bębenkowej przeciwwskazane jest aplikowanie do ucha jakichkolwiek aptecznych czy domowych preparatów. Przy podejrzeniu infekcji konieczna jest więc wizyta u laryngologa, który oceni stan struktur ucha.
Z kolei przy zapaleniu ucha zewnętrznego uczuciu wilgoci w uchu może towarzyszyć opuchlizna i zaczerwienienie tkanek. Obrzęk z czasem narasta i może znacznie lub całkowicie zamykać światło kanału słuchowego, co zaburza zdolność prawidłowego słyszenia. W zależności od zajętej części ucha i rodzaju patogenu rozwijającego się w tkankach w okolicy przewodu słuchowego i na małżowinie usznej skóra może być sucha, pokryta pęcherzami i krostkami.
FAQ
Jak odetkać ucho po basenie?
Aby odetkać ucho po basenie, w pierwszej kolejności warto pochylić głowę i pociągnąć płatek uszny. Można też nabrać powietrza i przy zamkniętych ustach i nosie próbować je wypchnąć, co powoduje wyrównanie ciśnienia i ułatwia usunięcie wody. Pomóc może również łagodny nadmuch od suszarki. W aptekach dostępne są też krople, które wspierają osuszanie tkanek przewodu słuchowego.
Co zrobić, gdy ucho nie chce się odetkać od wody?
Jeśli ucho nie chce się odetkać od wody, należy wypróbować domowych metod, takich jak np. pochylanie głowy, próba Valsalvy (dmuchanie z zamkniętymi ustami i nosem), suszenia suszarką czy stosowanie kropli do uszu wiążących cząsteczki wody (np. z bezwodnym glicerolem). Jeśli to nie pomoże i wrażenie wody w kanale słuchowym utrzymuje się kilka dni lub towarzyszą mu inne symptomy, najlepiej udać się do lekarza.
Ile może być zatkane ucho od wody?
Uczucie zatkania ucha od wody powinno ustąpić samoistnie po kilku minutach. Jeśli woda zalega kilka dni, wzrasta ryzyko podrażnienia tkanek i infekcji. Z kolei gdy dyskomfort trwa przewlekle, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ przyczyną może być już istniejąca infekcja z towarzyszącym wysiękiem.
Źródła:
- https://www.mp.pl/otolaryngologia/zalecenia/100112,ostre-zapalenie-ucha-zewnetrznego-wytyczne-przygotowane-na-podstawie-clinical-practice-guideline-acute-otitis-externa
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/74809,wysiekowe-zapalenie-ucha-srodkowego
- https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/35939,technika-badania-otoskopowego-i-zasady-interpretacji-wyniku
- https://www.mp.pl/otolaryngologia/ekspert/pytania_do_eksperta/105446,zapalenie-ucha-srodkowego-a-lot-samolotem-co-zalecic-pacjentowi
https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/145577,oczyszczanie-przewodu-sluchowego-zewnetrznego
