Co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Domowe sposoby na ból ucha
Ból ucha wskazuje na stan zapalny, który najczęściej obejmuje ucho zewnętrzne lub środkowe. Objawy niekiedy pojawiają się po zmianie temperatury, co określa się potocznie jako przewianie. Jaki związek ma wychłodzenie organizmu z bólem i co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Wyjaśniamy, jak wspierać leczenie, wykorzystując domowe sposoby i środki dostępne bez recepty.
Ból ucha a przewianie – co jest przyczyną dolegliwości?
Wyjście na zewnątrz w chłodny dzień, silny wiatr, przeciąg, jazda samochodem przy otwartym oknie czy nawet przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu często kończą się dolegliwościami ze strony narządu słuchu. Ból ucha, który pojawia się po nagłej zmianie temperatury, określa się potocznie jako „przewianie”.
Nie tylko wiatr, lecz także wychłodzenie głowy, na przykład po wyjściu z basenu, przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego w obrębie ucha zewnętrznego lub środkowego. Wahania temperatury sprawiają, że w tkankach dochodzi między innymi do obkurczenia naczyń krwionośnych, a tym samym słabszego ukrwienia. To natomiast sprzyja wnikaniu patogenów chorobotwórczych, najczęściej bakterii, rzadziej wirusów i grzybów.
Musimy pamiętać, że drobnoustroje nie zawsze przedostają się do ucha ze środowiska zewnętrznego jak to ma miejsce w zapaleniu przewodu słuchowego zewnętrznego. Do zapalenia ucha środkowego dochodzi, gdy zarazki wnikają z górnych dróg oddechowych (gardła lub nosa). Ucho bowiem jest połączone z nosogardzielą poprzez trąbkę Eustachiusza, co sprzyja przedostawaniu się drobnoustrojów w obie strony.
Praktycznie nieustannie mamy kontakt z różnego rodzaju wirusami, ale nie zawsze dochodzi do rozwoju infekcji, przed czym w większości przypadków chroni układ odpornościowy. Wiek, ogólny zły stan zdrowia, podrażnienia przewodu słuchowego czy omawiane przewianie wymienia się jako czynniki zwiększające ryzyko infekcji, a nie same przyczyny. Przewiane ucho nie jest więc chorobą, ale predysponuje do jej rozwoju.
Kiedy ból ucha należy skonsultować z lekarzem?
Zastanawiając się, co zrobić, żeby ucho przestało boleć, w pierwszej kolejności musimy poznać przyczynę dolegliwości, ponieważ to od podłoża stanu zapalnego zależy dalsze postępowanie.
W większości przypadków za ból ucha odpowiadają bakterie. Wówczas podstawą jest leczenie objawowe, o które przez pierwsze dni choroby można zadbać samodzielnie. Przy odpowiednim postępowaniu objawy zwykle mijają samoistnie po kilku dniach.
Jeśli natomiast ból ucha nie mija w ciągu 2–3 dni, nasila się lub towarzyszą mu inne objawy, należy zasięgnąć porady lekarskiej. Zdarza się, że podczas infekcji ucha dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej, a w takich sytuacjach nie należy aplikować do kanału słuchowego żadnych środków. Tylko specjalista może fachowo ocenić stan struktur wewnętrznych ucha. Objawami, które powinny skłonić do wizyty u lekarza, są między innymi:
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia słuchu,
- wyciek z ucha,
- nudności i wymioty,
- wysoka gorączka,
- nagłe ustąpienie bólu, co może świadczyć o pęknięciu błony bębenkowej,
- ból ucha u małego dziecka.
Co pomoże na ból ucha? Środki dostępne bez recepty
Każdy, kto przynajmniej raz doświadczył bólu ucha, wie, jak uciążliwy jest ten objaw. Co zrobić, żeby ucho jak najszybciej przestało boleć? Przy pierwszych objawach stanu zapalnego można zaaplikować do ucha krople, na przykład wyrób medyczny LIX, o ile mamy pewność, że nie doszło do perforacji błony bębenkowej.
Krople do uszu LIX zawierają glicerol, który wspomaga osuszanie tkanek oraz chlorowodorek lidokainy o właściwościach miejscowo znieczulających, dzięki czemu szybko redukują ból. LIX może być stosowany również przy bólu ucha spowodowanym podrażnieniem tkanek, na przykład przez zalegającą woskowinę, detergenty, noszenie słuchawek dousznych czy wilgoć i wodę zalegającą w przewodzie słuchowym po kąpieli w basenie.
Co jeszcze pomoże na ból ucha? Leczenie warto wspierać środkami przeciwbólowymi, nawet jeśli konieczne jest stosowanie antybiotyków lub preparatów przeciwgrzybiczych, ponieważ takie leki nie redukują bólu bezpośrednio po zastosowaniu. Poprawę obserwuje się dopiero po upływie wielu godzin lub dni, gdy leki stopniowo hamują patogeny. Dlatego jako wsparcie warto zastosować wyrób medyczny LIX – krople do uszu, które pozwalają złagodzić ból już po kilku minutach.
Domowe sposoby na ból ucha – czy pomogą?
Do domowych sposobów na ból ucha warto podchodzić z ostrożnością. Niektórzy zalecają aplikację do ucha olejków eterycznych, ziół czy zatkanie kanału słuchowego watą. Niestety, takie metody nie redukują bólu ucha, a wręcz mogą zaszkodzić, prowadząc do uszkodzenia błony bębenkowej, podrażnienia tkanek lub rozmnażania się drobnoustrojów.
Co więc można zastosować na ból ucha poza środkami aptecznymi? Sprawdzone, domowe sposoby obejmują przede wszystkim prawidłową dbałość o narząd słuchu. Chore ucho powinno być zabezpieczone przed wilgocią i zanieczyszczeniami, głównie dymem papierosowym. Ucha nie można jednak zatykać, a jedynie dbać o czystość w pomieszczeniu, w którym przebywamy.
Jeśli małżowina uszna jest tkliwa, a ból ucha nasila się przy dotyku, pomocny może okazać się ciepły okład, który poprawia krążenie w tkankach. Warto jednak pamiętać, aby nie zatykać kanału słuchowego. Okład można przykładać jedynie na małżowinę i okolice za uchem. Co więcej, powinien być to okład suchy, ponieważ chore ucho należy zabezpieczać przed wilgocią. Trzeba też zachować ostrożność, ponieważ ciepło sprzyja rozmnażaniu się bakterii. Warto również skonsultować się z lekarzem.
Źródła:
- Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., Ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (dostęp: 11.10.2023).
- Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B., Lidokaina w zapaleniach uszu – działanie, bezpieczeństwo, zastosowanie, Terapia, nr specjalny, sierpień 2019.
- Olszewski J., P. Pietkiewicz P., Otorynolaryngologia dla lekarzy POZ, Warszawa 2016, wyd. 1.
- Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (dostęp: 11.10.2023).
