Ból ucha w ciąży – co stosować?
Podobnie jak w innych przypadkach, również w czasie oczekiwania na dziecko dolegliwości ze strony narządu słuchu zwykle mają związek z przeziębieniem lub grypą, jednak mogą wskazywać też na uraz albo zatkanie przewodu słuchowego. Ze względu na mnogość przyczyn ból ucha w ciąży zawsze jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Sprawdź, jak może wyglądać diagnostyka i leczenie bolącego ucha!
Możliwe przyczyny bólu – zapalenie ucha w ciąży, uraz akustyczny
Ból ucha w ciąży zawsze powinien skłaniać do wizyty u lekarza – zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie urazu akustycznego, do którego dochodzi przy zwiększonym ciśnieniu w uchu. Wówczas należy jak najszybciej zgłosić się do przychodni lub na szpitalny oddział ratunkowy. W innych, zwykle mniej groźnych przypadkach, gdy na przykład ból ma związek z przebytą infekcją, wskazana jest konsultacja u internisty.
Dolegliwości ze strony uszu mogą wynikać z obrzęku błony śluzowej gardła, nosa i zatok. Często objawy ustępują wraz z wyleczeniem choroby. W innych przypadkach może dojść do przedostania się drobnoustrojów przez trąbkę Eustachiusza, która łączy ucho środkowe z gardłem. Wśród innych możliwych przyczyn wymienia się zapalenie ucha zewnętrznego i znacznie rzadziej diagnozowaną infekcję ucha wewnętrznego. Lekarz rodzinny wykona badanie otoskopowe, oceni ogólny stan zdrowia i na tej podstawie zleci odpowiednie leczenie albo skieruje pacjentkę do otolaryngologa bądź innego specjalisty.
Co zrobić przy bólu ucha od zęba i jak łagodzić objawy towarzyszące?
Warto zauważyć, że ból ucha w ciąży może być bólem promieniującym i stanowić objaw chorego zęba. Gdy tak się dzieje, wizyta w gabinecie stomatologicznym jest obowiązkowa. Nieleczona próchnica w ciąży szkodzi zarówno matce, jak i dziecku, dlatego trzeba jak najszybciej ją wyleczyć.
Jeśli ból zęba jest bardzo uciążliwy, a do terminu wizyty u lekarza jeszcze wiele godzin, można sięgnąć doraźnie po paracetamol. To lek przeciwbólowy kategorii B (według klasyfikacji FDA – Amerykańskiej Agencji do spraw Żywności i Leków), uznawany za bezpieczny dla ciężarnych. Trzeba przy tym pamiętać, że w okresie ciąży nie powinno się stosować żadnego leczenia na własną rękę.
W jaki sposób lekarz diagnozuje przyczyny i objawy zapalenia ucha?
Pierwszym ważnym punktem diagnostyki jest wywiad, który ułatwia znalezienie przyczyny bólu. W tym celu warto postarać się jak najdokładniej odpowiedzieć na pytania dotyczące:
- lokalizacji bólu (małżowina uszna, otwór i kanał słuchowy zewnętrzny lub głębsze struktury);
- nasilenia i charakteru bólu (silny, nagły, nasilający, przerywany, tępy o mniejszym nasileniu, kłujący itp.);
- czasu pojawienia się dolegliwości (nagły ból czy stopniowy);
- czasu trwania bólu (czy to ból ostry, trwający od kilku dni, czy też przewlekły, utrzymujący się od tygodni);
- zmiany nasilenia odczuć podczas określonych czynności i pozycji (ból ucha przy jedzeniu, w pozycji leżącej, w trakcie dotyku małżowiny usznej itp.);
- innych symptomów, w tym obecności i wyglądu wydzieliny z ucha.
Badanie fizykalne ucha przeprowadza się z użyciem otoskopu – to narzędzie laryngologiczne służące do wziernikowania przewodu słuchowego. Otoskopia jest prostym, bezbolesnym i bezpiecznym badaniem fizykalnym, dlatego nie należy się jej obawiać. Podczas wizyty lekarz, oprócz kanału słuchowego, ocenia również ogólny stan zdrowia pacjentki.
Co stosować na ból ucha i jak leczyć infekcje?
Leczenie bólu ucha w ciąży zależy od przyczyny dolegliwości. Najczęściej to powikłanie po infekcjach wirusowych lub bakteryjnych – przeziębieniach, zapaleniach gardła, zatok czy płuc. Zakażenie górnej części układu oddechowego sprzyja inwazji chorobotwórczych drobnoustrojów w kierunku narządu słuchu. Gdy tak się dzieje, łatwo dochodzi do ostrego zapalenia ucha, objawiającego się bólem, upośledzeniem słuchu, występowaniem szumów usznych i wrażeniem zatkania ucha. Dodatkowo mogą pojawić się także inne objawy, takie jak podniesiona temperatura ciała, bóle głowy, nieżyt nosa, kaszel, osłabienie.
Ostre zapalenie ucha środkowego może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. W pierwszym przypadku stosuje się wyłącznie leki objawowe, w tym środki przeciwgorączkowe i krople do uszu o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Jeżeli ból wynika z urazu mechanicznego albo przytkania ucha przez ciało obce, może okazać się konieczne leczenie antybiotykami i wykonanie zabiegu laryngologicznego (na przykład paracentezy).
Czy domowe sposoby na ból ucha w ciąży to dobry pomysł?
Chociaż istnieje wiele domowych sposobów na ból ucha, w ciąży lepiej z nich nie korzystać. Samo zapalenie ucha nie stanowi zagrożenia dla ciąży, ale jego poważne powikłania mogą okazać się niebezpieczne. Zamiast próbować złagodzić uciążliwe dolegliwości na własną rękę, bezpieczniej udać się do lekarza i postępować zgodnie z zaleceniami.
Powody bólu ucha są bardzo różne, a przez niewłaściwe postępowanie łatwo nasilić problem. Dla przykładu, często polecane na bolące ucho olejki eteryczne mogą uszkodzić słuch, jeśli doszło do perforacji błony bębenkowej. Zatkanie ucha watą sprzyja rozwojowi bakterii i grozi zaostrzeniem stanu zapalnego. Ciepły okład może chwilowo pomóc, ale powinien on obejmować tylko okolice ucha, a nie samą małżowinę czy kanał, o czym często zapominamy. Z kolei popularne na najróżniejsze dolegliwości zioła w ciąży przeważnie są niewskazane. To pokazuje, że jedynym bezpiecznym postępowaniem jest to zgodne z instrukcją lekarza. Dlatego jeśli ból pojawia się w ciąży, warto umówić wizytę w przychodni jak najszybciej.
Źródła:
- Ból ucha, [w:] Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019, s. 51-53.
- https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/265623,jak-leczyc-ostre-zapalenie-ucha-srodkowego-w-ciazy (data dostępu: 30.11.2023).
LIX/14624/12/23
