Co oznacza pulsowanie w uchu? Jak leczyć tę dolegliwość?
Pulsowanie w uchu może być objawem urazu, schorzenia czy efektem zalegania woskowiny w przewodzie słuchowym. Jak radzić sobie z tym problemem zdrowotnym? Metoda leczenia pulsowania w uchu, jaką podejmuje specjalista, zależy od przyczyny dolegliwości. W tym artykule wyjaśniamy, kiedy warto skonsultować się z lekarzem oraz jak wygląda diagnostyka i leczenie odczucia tętnienia i pulsowania w uszach.
Kilka słów o pulsowaniu w uszach
Pulsowanie w uszach jest nieprzyjemnym doświadczeniem dźwiękowym, które ma subiektywną postać. Towarzyszyć mu może szereg innych uciążliwych dla chorego objawów, np.:
- piski i trzaski w uchu,
- nudności,
- wymioty,
- bóle i zawroty głowy,
- uczucie rozpierania w uchu,
- ból ucha.
U części chorych występuje również mizofonia (nadwrażliwość na dźwięki) oraz fonofobia (lęk przed głośnymi dźwiękami). Pulsowanie może pojawić się w prawym lub lewym uchu, o dowolnej porze dnia (często wieczorami, gdy przebywamy w pozycji leżącej).
Wielu pacjentów przyznaje, że pulsowanie w uchu obniża jakość ich codziennego funkcjonowania. Może przyczyniać się m.in. do zaburzeń koncentracji, powodować bezsenność, rozdrażnienie i uczucie zmęczenia. Uciążliwa dolegliwość może sprzyjać nerwicy i zaburzeniom depresyjnym. Z drugiej strony powodem dyskomfortu w części przypadków jest somatyzacja, czyli odzwierciedlenie emocji i zaburzeń psychicznych w objawach fizycznych. Inną możliwością są także problemy stomatologiczne.
Dlaczego ucho „zaczyna pulsować”? Urazy
Pulsowanie w uchu to typ szumów usznych, który może mieć związek z przebytymi urazami głowy, szczególnie w okolicy skroniowej. Na tego typu dyskomfort skarżą się m.in. osoby po urazach czaszki, np. związanych z niespodziewanym upadkiem, pobiciem czy wypadkiem komunikacyjnym. Możliwą przyczyną są też urazy błony bębenkowej spowodowane oczyszczaniem ucha z użyciem patyczków higienicznych.
Pulsowanie w uchu – zalegająca woskowina i czop woszczynowy
Za pulsowanie w uchu może odpowiadać też tzw. czop woszczynowy, który jest niczym innym jak zamknięciem przewodu słuchowego zalegającą w nim woskowiną. Do powstania czopa przyczyniają się zaniedbania w kwestii higieny uszu, m.in. ich niewłaściwe czyszczenie. Oczywiście urazy i zaleganie woskowiny w małżowinie usznej to nie jedyne czynniki sprawcze pulsowania w uchu. Co jeszcze może przyczynić się do pulsujących szumów usznych?
Pulsowanie i tętnienie w uchu – objaw infekcji
W przypadku wielu pacjentów częstą przyczyną pulsowania i dudnienia w uchu jest infekcja bakteryjna, np. wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OMS, łac. otitis media secretoria). Ta choroba jest dość częstym powikłaniem pogrypowym, może mieć też związek z alergią, refluksem przełykowo-gardłowym i przerostem migdałka gardłowego. Za rozwój schorzenia niekiedy odpowiadają nieprawidłowości w budowie twarzoczaszki. OMS zalicza się do tzw. chorób wieku dziecięcego, może mieć postać:
- ostrą,
- podostrą,
- przewlekłą.
Pulsowanie i pisk w uszach może być również jednym z objawów zapalenia ucha zewnętrznego (tzw. ucho pływaka) lub wewnętrznego.
Inne przyczyny pulsowania w uchu – zmiany strukturalne i choroba Meniere’a
Przyczyną pulsującego szumu w uszach mogą być uszkodzenia błony bębenkowej, zaburzenia w kościach słuchowych lub inne zmiany w strukturach ucha środkowego i / lub wewnętrznego, które towarzyszą rozmaitym schorzeniom, nie tylko stanom zapalnym.
Pulsowanie w uszach może oznaczać, że mamy do czynienia z chorobą Meniere’a, która objawia się pod postacią zaburzeń narządu słuchu i równowagi. Schorzenie, zwane zamiennie wodniakiem endolimfatycznym, ma charakter napadowy – objawy mijają zwykle w ciągu kilku godzin. Warto podkreślić, że nieleczona choroba może spowodować głęboki niedosłuch.
Innymi przyczynami tętnienia i pulsowania w uszach mogą być:
- nowotwory w uchu,
- ekspozycja na duży hałas,
- zapalenie trąbki słuchowej,
- stwardnienie rozsiane,
- zwyrodnienia kręgosłupa w odcinku szyjnym.
Kiedy jeszcze pojawia się pulsowanie? Podwyższone ciśnienie krwi, tętniak, inne
Jako możliwą przyczynę problemu wymienia się guzy mózgu i choroby układu krążenia. W takich przypadkach ,,pulsowanie krwi” w wyniku zaburzeń czy też ucisku na naczynia może odpowiadać za przenoszenie fal tętna do naczyń krwionośnych w pobliżu ucha wewnętrznego lub środkowego, co skutkuje odczuwaniem bicia serca w uchu. Do zaburzenia przepływu krwi i niepokojących objawów dochodzi zwłaszcza przy chorobach, takich jak:
- podwyższone ciśnienie tętnicze krwi (nadciśnienie),
- zwężenie tętnicy szyjnej (Carotid Artery Stenosis),
- malformacje tętniczo-żylne i tętniaki naczyń wewnątrzczaszkowych,
- tętniak mózgu,
- guz mózgu naciekający,
- miażdżyca,
- niewydolność serca,
- arytmie,
- nadczynność tarczycy.
Pulsowanie i szum w uszach – przyczyny hormonalne
Nadczynność tarczycy należy jednocześnie do zaburzeń metabolicznych i krwionośnych, ponieważ może skutkować nadciśnieniem rozkurczowym i rozwojem miażdżycy, co kolejno może powodować wtórne szumy uszne, niekiedy o charakterze pulsacyjnym. Wśród innych stanów odpowiedzialnych za zaburzenia hormonalne i tym samym możliwe wystąpienie pulsowania w jednym lub obu uszach wymienia się też:
- anemię,
- zespół Cushinga,
- akromegalię,
- menopauzę,
- ciążę.
Pulsowanie w uchu – diagnostyka. Kiedy udać się do laryngologa?
Warto skorzystać z wizyty u specjalisty (laryngologa), jeśli pulsowanie w uszach dokucza nam od dłuższego czasu. Powodem do niepokoju są silne bóle oraz zawroty głowy i zaburzenia słuchu. Pilnej diagnostyki wymagają też przypadki pulsowania w prawym lub lewym uchu z wyraźnym słyszeniem tętna – mogą świadczyć o groźnych tętniakach lub malformacjach tętniczo-żylnych.
By potwierdzić bądź wykluczyć poważne schorzenia ośrodkowego układu nerwowego, poza podstawowym badaniem słuchu konieczne jest poddanie się szczegółowym badaniom diagnostycznym, w tym tomografii komputerowej (TK) i rezonansowi magnetycznemu głowy (MRI).
Niezbędna może okazać się również diagnoza stomatologiczna. W celu określenia charakteru choroby pomocne bywa też badanie krwi i USG. W przypadku podejrzenia somatyzacji warto skorzystać z konsultacji z doświadczonym psychologiem.
Jak leczyć pulsowanie w uchu? Farmakoterapia i nie tylko
Odpowiednie leczenie zależy od przyczyny pulsowania. W przypadku podłoża sercowo-naczyniowego stosuje się leczenie kardiologiczne i / lub operacyjne, przy zmianach występujących w obrębie ucha: leczenie laryngologiczne i niekiedy również zabiegowe, a przy malformacjach i guzach: zwykle kombinację wielu metod.
W zależności od przyczyny pulsowania lekarz może wdrożyć leczenie farmakologiczne doustne (np. środki przeciwzapalne, beta-blokery, leki przeciwdepresyjne i przeciwhistaminowe), leki miejscowe (maści, kremy) lub operacyjne.
Jeśli szumy uszne mają podłoże psychiczne i leczenie farmakologiczne jest mało skuteczne, warto rozważyć poddanie się terapii poznawczo-behawioralnej. Bywa, że pomagają również masaże, terapie dźwiękowe i akupunktura.
Należy wspomnieć, że zdarza się, iż pulsujące szumy uszne ustępują samoistnie. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie zdrowych nawyków do codziennego życia, tj. rzucić palenie, zacząć regularnie ćwiczyć, zadbać o zbilansowaną dietę dostosowaną do naszych potrzeb i stanu zdrowia. Warto jeść produkty obfitujące w witaminy z grupy B, miedź, cynk i kwas foliowy, które mają korzystny wpływ na narząd słuchu.
Pacjenci cierpiący z powodu pulsowania w uszach powinni unikać przebywania w hałasie, a jeżeli są na niego narażeni w środowisku pracy, powinni stosować specjalne ochraniacze na uszy.
Bardzo ważne jest również dbanie o prawidłową i staranną higienę uszu. Zaniedbanie w tej kwestii może bowiem przyczynić się do gromadzenia woskowiny, a w konsekwencji także do infekcji ucha. Jeśli zakażenie już się pojawiło i lekarz stwierdził zapalenie ucha zewnętrznego, w celu łagodzenia bólu może zalecić m.in. krople LIX, które są wyrobem medycznym, dostępnym bez recepty. Krople mają działanie osmotyczne, a więc redukują obrzęk tkanek, co może też zmniejszyć odczuwanie nieprzyjemnych doznań, takich jak pulsujący szum w uszach.
Z kolei gdy powodem są choroby uszu skutkujące trwałym niedosłuchem, niekiedy konieczny jest zabieg operacyjny lub stosowanie specjalnych aparatów słuchowych, dobieranych indywidualnie.
Podsumowując, pulsowanie w uszach może mieć związek zarówno z chorobami uszu, jak i drobnymi urazami czy ogólnoustrojowymi schorzeniami. Pamiętajmy, że w razie dyskomfortu ze strony narządu słuchu warto niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Lepiej zapobiegać, niż leczyć!
FAQ
O czym świadczy pulsowanie w uchu?
Za pulsowanie w uchu często odpowiada wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Nadciśnieniu towarzyszą zawroty i bóle głowy oraz kołatanie serca, więc w przypadku tych objawów należy skonsultować swój stan z lekarzem kardiologiem. Ponadto tętnienie w uchu może świadczyć o chorobach narządu słuchu, dlatego warto udać się do otolaryngologa, jeśli problem ten utrzymuje się przez dłuższy czas.
Jakie są przyczyny pulsowania w uchu?
Pulsowanie w uchu może być spowodowane przez woskowinę, uraz, choroby narządu słuchu czy stres. Bywa to też objaw poważniejszych schorzeń, takich jak np. zaburzenia krążenia krwi (nadciśnienie), zaburzenia naczyniowe (malformacje tętniczo-żylne, zwężenia tętnic), guzy, zmiany hormonalne. Utrzymujące się pulsacyjne szumy w uszach należy skonsultować z lekarzem.
Czy od zatok może pulsować w uchu?
Zapalenie zatok może powodować dolegliwości w obrębie innych pobliskich narządów i np. doprowadzić do uczucia zatkania ucha. Wzrost ilości wydzieliny powoduje również uczucie pełności w uchu i inne objawy, takie jak pulsowanie i tętnienie w uchu, dolegliwości bólowe. Może to świadczyć o tym, że infekcja z zatok objęła również ucho.
Czy przy nerwicy może pulsować w uchu?
Zaburzenia lękowe wpływają na funkcjonowanie całego organizmu i mogą powodować różne objawy. Niektóre osoby zmagające się z tym problemem odczuwają pulsowanie w głowie i uszach, a także szumy uszne. Warto ten objaw skonsultować z lekarzem w celu prawidłowego rozpoznania.
Źródła
- Zagor M., Szumy uszne: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pozbyć się szumu w uszach?, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105636,szumy-uszne (dostęp 28.03.2024).
- Kochanek K., Szumy uszne. [w:] Janczewski G. (red.): Otolaryngologia praktyczna, tom I. Via Medica Gdańsk 2005: 26-30.
- Zagor M., Choroba Meniere’a, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106005,choroba-menirea (dostęp 28.03.2024).