Pisk w uszach – co może być powodem? Jak sobie z nim radzić?
Dzwonienie, trzaskanie czy piszczenie w uszach to często spotykane problemy laryngologiczne. Dolegliwości mogą mieć różne natężenie i pojawiać się z różną częstotliwością. Jeśli są długotrwałe, niekorzystnie wpływają na codzienne funkcjonowanie. Jakie są przyczyny i skutki szumów usznych? Jak pozbyć się tego problemu? Aby się tego dowiedzieć, przeczytaj poniższy artykuł.
Szum w uszach – rodzaje
Szumy uszne (łac. tinnitus) to dolegliwość polegająca na uporczywym słyszeniu mniej lub bardziej nieprzyjemnych dźwięków. To zwykle piszczenie lub dzwonienie, nierzadko występuje także trzaskanie bądź pukanie. Charakterystyczną cechą tego schorzenia jest to, że wrażenie dźwięczenia w uszach pojawia się w sytuacjach, w których do chorego nie docierają żadne realne bodźce słuchowe. Pacjenci często skarżą się m.in. na trzaskanie w uszach bezpośrednio przed snem.
Szumy uszne mogą występować z przerwami lub stale. Podstawowy podział obejmuje szumy ostre, podostre i przewlekłe. Te pierwsze diagnozuje się, gdy problem występuje przez okres do 3 miesięcy. Szumy podostre trwają od 4 do 12 miesięcy, natomiast przewlekłe – dłużej niż 12 miesięcy.
Inna klasyfikacja zakłada podział szumów usznych na subiektywne i obiektywne. Subiektywne szumy uszne są nazywane podmiotowymi, prawdziwymi. Są słyszane tylko przez osobę chorą, a ich przyczyny mogą być różne. Do najczęstszych należą zaburzenia pracy ośrodkowego układu nerwowego oraz uszkodzenie nerwu słuchowego lub ucha wewnętrznego. Szumy subiektywne są diagnozowane częściej niż obiektywne. Te ostatnie (nazywane również przedmiotowymi lub rzekomymi) charakteryzują się tym, że powstają wewnątrz organizmu pacjenta. Dzięki temu są słyszalne nie tylko przez niego, lecz także lekarza wykonującego badanie.
Rozpoznanie szumów usznych – typowe objawy
Piszczenie czy pukanie w uszach jest nie tylko nieprzyjemnym efektem akustycznym. Oprócz słyszenia charakterystycznych dźwięków chory może doświadczać również innych objawów będących następstwem tej przypadłości. Do najczęściej występujących z nich należą:
- spadek samopoczucia psychicznego,
- obniżenie zdolności koncentracji,
- pogorszenie rozumienia mowy,
- bezsenność,
- zmęczenie,
- rozdrażnienie.
Nieustający pisk w uszach znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie i niekorzystnie wpływa na relacje chorego z otoczeniem. W przypadku pojawienia się takiego efektu akustycznego należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który zaleci odpowiednie badania w celu ustalenia przyczyn problemu i ułożenia planu leczenia.
Przyczyny piszczenia w uszach
Piszczenie w uszach może mieć różne podłoże. Bezpośrednią przyczyną tego problemu jest zazwyczaj nadmierne napięcie błony bębenkowej. Przyczyny pośrednie mogą natomiast mieć charakter wewnętrzny (fizyczny) lub zewnętrzny (środowiskowy). Poniżej krótko opisujemy najczęściej występujące.
Częstą przyczyną piszczenia w uszach jest obecność ciała obcego w przewodzie słuchowym. Może mieć ono formę stałą lub ciekłą. Ciało stałe może utknąć wewnątrz kanału słuchowego, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do urazu nerwu słuchowego, co prowadzi do utraty zdolności słyszenia. W przypadku cieczy efekt akustyczny pojawia się zwykle po wynurzeniu z wody (np. na basenie) i znika samoistnie po wysuszeniu uszu.
Inną częstą przyczyną szumienia i trzaskania jest nadmiar woskowiny w uchu. Organizm produkuje woskowinę w sposób naturalny, u niektórych osób występuje jednak nadprodukcja tej wydzieliny. Często też zdarza się, że bezpośrednim powodem problemu jest zaczopowanie kanału słuchowego powstałe na drodze niewłaściwego dbania o higienę. Czyszczenie narządu słuchu patyczkami kosmetycznymi sprawia, że wosk jest wpychany do środka ucha, gdzie zaczyna zalegać. Znacznie bezpieczniejszym sposobem pozbywania się nadmiaru tej wydzieliny jest świecowanie bądź płukanie uszu specjalnymi specyfikami.
Za występowanie problemu szumów usznych może być również odpowiedzialny hałas. Na przykład uczestniczenie w głośnym koncercie sprawia, że bezpośrednio przed snem pacjenci słyszą piszczenie czy trzaskanie. Jeżeli ekspozycja na silne bodźce dźwiękowe jest częsta lub długotrwała, problem może się nasilać. W skrajnych przypadkach skutkuje to uszkodzeniem nerwów słuchowych, a nawet niedosłuchem. Aby zapobiegać tego typu problemom zdrowotnym, należy unikać przebywania w hałasie. Warto także dbać o odpowiednią głośność odsłuchiwanych nagrań, zwłaszcza przy używaniu słuchawek.
Ekspozycja na zbyt głośne dźwięki, a także inne zdarzenia oraz sytuacje życiowe mogą powodować stres. Osoby długotrwale narażone na bodźce tego typu z czasem zaczynają odczuwać dolegliwości obniżające ich jakość życia. Oprócz pisku w uszach mogą to być np. pulsujące bóle głowy lub trudności z zasypianiem.
Dzwonienie i piszczenie w uszach bywa objawem alergii. Często występującą reakcją na czynnik uczulający jest opuchlizna, która obejmuje tkanki miękkie i dociera aż do ucha wewnętrznego. Wywołana w ten sposób niedrożność trąbki słuchowej zaburza regulację ciśnienia w narządach. Skutkiem tego procesu są przejściowo występujące nieprzyjemne efekty akustyczne.
Przyczyną powstawania szumów usznych mogą być również infekcje gardła. Ponieważ uszy i gardło są ze sobą połączone anatomicznie, mogą wzajemnie oddziaływać na swój stan.
Inne możliwe przyczyny występowania omawianego problemu laryngologicznego: to stany zapalne stawów skroniowo-żuchwowych, nowotwory, nadczynność tarczycy, niedociśnienie lub nadciśnienie tętnicze oraz miażdżyca. Również niektóre leki (np. antybiotyki, środki przeciwbólowe czy antydepresanty) mogą wywoływać efekt uboczny w postaci dzwonienia w uszach.
Szumy w uszach są również częstą przypadłością osób w podeszłym wieku. W takich przypadkach mówimy o występowaniu tzw. głuchoty starczej.
Leczenie szumów usznych
Diagnostyka szumów usznych jest przeprowadzana w gabinecie laryngologa, otolaryngologa lub protetyka. Najczęściej obejmuje dokładny wywiad z pacjentem, badanie fizykalne (otoskopię) oraz badanie audiologiczne. Plan leczenia ustalany jest przez specjalistę po zdiagnozowaniu przyczyny problemu.
Uraz mechaniczny ucha lub utknięcie w nim ciała obcego zwykle wymaga interwencji lekarskiej. Specjalista nie tylko pomaga doraźnie usunąć problem, lecz także dokonuje oględzin narządu. Celem jest ustalenie, czy doszło do naruszenia tkanek w obrębie ucha środkowego, i ewentualne wdrożenie leczenia. Wizyta u laryngologa jest zalecana również w sytuacji, gdy szumom usznym towarzyszą inne objawy, takie jak ból w odcinku szyjnym czy zawroty głowy. W takim przypadku specjalista powinien zbadać stan ośrodkowego układu nerwowego.
Nadmiar woskowiny można łatwo usunąć za pomocą preparatów przeznaczonych specjalnie do tego celu. Są one dostępne bez recepty i mogą być stosowane samodzielnie lub w asyście drugiej osoby (np. kogoś z rodziny). Warto używać kropli do uszu na bazie naturalnych składników. Sprawiają one, że materiał zatykający ucho ulega zmiękczeniu i staje się łatwiejszy do usunięcia.
Jeżeli trzaskanie lub pukanie w uszach jest spowodowane innym problemem medycznym, należy odnaleźć i usunąć jego przyczynę. Często wymaga to konsultacji z lekarzem innej specjalizacji niż laryngolog czy otolaryngolog. Przykładowo problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi najczęściej są diagnozowane i leczone przez stomatologów. Z kolei reakcje alergiczne, których wynikiem są problemy ze słuchem, podlegają leczeniu u alergologa. W przypadku podejrzenia choroby ogólnoustrojowej (np. miażdżycy, nowotworu) należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub lekarzem danej specjalności. Wczesna diagnostyka zwykle znacząco zwiększa szanse na skuteczną terapię.
Osoby starsze lub z innych przyczyn dotknięte ubytkiem słuchu najczęściej pozbywają się szumów usznych po założeniu odpowiednio dobranego aparatu słuchowego.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105636,szumy-uszne
https://www.luxmed-diagnostyka.pl/dla-pacjentow/artykuly/zdrowie-na-co-dzien/szumy-uszne-przyczyny-diagnostyka-sposoby-leczenia
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-nosa–gardla–uszu-i-krtani,szumy-uszne—przyczyny-i-leczenie-domowymi-sposobami,artykul,1577580.html
