Pukanie w uchu - przyczyny tętnienia i pulsowania w uchu
Nieprzyjemne uczucie, takie jak tętnienie i pulsowanie, a także dźwięki określane jako trzaski lub pukanie w uchu, należą do stosunkowo często zgłaszanych dolegliwości. To objawy niespecyficzne, które mogą mieć różne przyczyny – począwszy od zatkania kanału słuchowego woskowiną, poprzez infekcje uszu, skończywszy na schorzeniach ogólnoustrojowych i urazach. Wyjaśniamy, co może oznaczać pukanie w uchu i jak leczyć tę przypadłość.
Czym jest pukanie w uchu?
Pulsowanie, tętnienie czy też pukanie w uchu określa się jako dźwięki pochodzące z wewnątrz, słyszalne subiektywnie, tylko przez osobę chorą. Dyskomfortowi niekiedy towarzyszą zawroty głowy, szumy uszne, sporadyczne piszczenie i trzaskanie czy niedosłuch, ale niekoniecznie. Zdarza się też, że intensywność odczuwanego pukania w uchu ulega natężeniu pod wpływem aktywności fizycznej czy zmiany pozycji.
Pukanie w uchu może mieć także bezpośredni wpływ na koncentrację. Wszelkie słyszalne i odczuwalne nieprawidłowości są przyczyną dekoncentracji, przemęczenia, rozdrażnienia, a nawet zaburzeń snu.
Co oznacza pukanie w uchu? Przyczyny pulsowania w uchu
Pukanie w uchu może mieć różne przyczyny. To niespecyficzny objaw, który towarzyszy wielu schorzeniom, niekoniecznie związanym z narządem słuchu. Wśród nich wymienia się m.in. zmiany:
- audiologiczne, czyli dotyczące narządu słuchu;
- neurologiczne, wynikające z zaburzeń układu nerwowego;
- naczyniowe, które towarzyszą schorzeniom układu sercowo-naczyniowego;
- infekcyjne, będące następstwem chorób wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych;
- onkologiczne, czyli objawy zmian nowotworowych.
Pukanie i tętnienie w uchu a zatkanie kanału woskowiną
Jedną z częstych, najbardziej banalnych, ale wbrew pozorom poważnych przyczyn pukania w uchu może być zatkanie przewodu słuchowego woskowiną uszną. Woszczek, czyli substancja składająca się z wydzieliny gruczołów łojowych i potowych, jest naturalną barierą ochronną zewnętrznej części ucha.
Lepki wosk odpowiada za wychwytywanie drobnoustrojów i zanieczyszczeń, które są usuwane z kanału słuchowego dzięki naturalnej migracji komórek do zewnętrznej części ucha. Woszczek warunkuje też prawidłowe nawilżenie tkanek.
Często popełnianym błędem jest czyszczenie uszu za pomocą patyczków higienicznych. Sprzyja to nadmiernej produkcji woskowiny, która może gromadzić się w uchu. Jednym z objawów zatkania kanału słuchowego jest właśnie tętnienie, pulsowanie i pukanie w uchu – ze względu na napór gęstej wydzieliny usznej na tkanki. Dodatkowo, zwłaszcza po kąpieli, może występować uczucie rozpierania, wilgoci, a nawet silny ból ucha, ponieważ nadmiar woskowiny pęcznieje pod wpływem wilgoci i naciska na przewód słuchowy.
Osoby, którym dokucza ból wynikający z podrażnienia tkanek przez zalegającą woskowinę, lub często są narażone na wilgoć, mogą stosować krople do uszu, na przykład wyrób medyczny LIX, który wspomaga osuszanie tkanek, łagodzi ból i dyskomfort. Warto też pamiętać, że podczas codziennej higieny uszu należy myć tylko małżowinę oraz widoczną część przewodu słuchowego. Próby oczyszczenia głębszych struktur ucha mogą przyczynić się do podrażnienia i zatkania przewodu słuchowego, a w skrajnych przypadkach do uszkodzenia delikatnej błony bębenkowej.
Pukanie w uchu jako objaw chorób infekcyjnych
Jako kolejne z możliwych przyczyn pukania w uchu wymienia się schorzenia infekcyjne. Wilgoć i ciepłota panująca w uchu sprzyjają rozmnażaniu się drobnoustrojów, dlatego ten narząd jest narażony na rozwój chorób wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych.
Infekcje ucha zewnętrznego i środkowego występują głównie u dzieci i osób starszych, co ma związek z deficytem odporności. Choroby uszu mogą wywoływać takie dolegliwości jak: ból, swędzenie, pulsowanie czy właśnie pukanie w uchu. Choroba o podłożu infekcyjnym wywołuje stan zapalny. To z kolei jest przyczyną obrzęku, zaczerwienienia i gromadzenia się wysięku zapalnego. Objawem takich zmian może być m.in. nieprzyjemne pukanie w uchu. Wbrew pozorom chorobom ucha nie zawsze towarzyszy gorączka, dlatego obserwując jakiekolwiek objawy ze strony narządu słuchu, warto brać pod uwagę infekcje uszu.
Pukanie i tętnienie w uchu po narażeniu na hałas
Za pulsowanie i pukanie w uchu może odpowiadać także ubytek słuchu spowodowany długotrwałym narażeniem na hałas. Wysokie dźwięki czasowo lub trwale upośledzają słuch, prowadząc do uszkodzenia struktur ucha środkowego.
Poważną sytuacją jest nagłe uszkodzenie słuchu przez hałas, pod wpływem którego dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej. Objawami takiego powikłania są m.in. szumy uszne, intensywny ból, piszczenie i pukanie w uchu, zawroty głowy, niekiedy wyciek z ucha, także krwisty.
Wysokie ciśnienie krwi i choroby ogólnoustrojowe jako przyczyny pukania w uchu
Pulsowanie, tętnienie i pukanie w uchu zwykle są kojarzone ze schorzeniami narządu słuchu. Warto jednak pamiętać, że tego rodzaju dolegliwości występują także jako objaw chorób ogólnoustrojowych i innych zaburzeń zdrowia. Z tego względu długotrwale utrzymujące się dolegliwości powinny skłonić do wizyty u specjalisty.
Pulsowanie i tętnienie w uszach może wskazywać m.in. na:
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia mięśni żuchwy;
- infekcje górnych dróg oddechowych;
- choroby nowotworowe;
- tętniaki i guzy mózgu,
- urazy głowy, zwłaszcza kości skroniowej;
- chroniczny lub silny stres;
- skutki uboczne przyjmowania niektórych leków, na przykład diuretyków pętlowych, kwasu acetylosalicylowego, erytromycyny.
Jak leczyć pulsowanie w uchu?
Jednorazowe epizody pukania czy pulsowania w uchu zwykle nie są powodem do niepokoju, o ile nie występują po urazie czy wypadku. Dyskomfort może być spowodowany np. podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi w sytuacji nerwowej. Jeśli natomiast za dolegliwość odpowiada nagromadzona woskowina uszna, należy zadbać o oczyszczenie przewodu słuchowego i dalszą, prawidłową higienę uszu.
Jeśli natomiast pukanie w uchu trwa przewlekle lub występuje nagle i towarzyszą mu inne niepokojące objawy, należy koniecznie udać się do internisty lub, w przypadku podejrzenia infekcji ucha, lekarza laryngologa. To, jak leczyć pukanie w uchu, zależy przede wszystkim od prawidłowej diagnozy pacjenta.
W wielu przypadkach konieczne okazuje się leczenie farmakologiczne, w tym stosowanie antybiotyków czy środków przeciwgrzybiczych. Z kolei jeśli za pukanie w uchu odpowiadają choroby ogólnoustrojowe, leczenie musi obejmować zwalczanie nie tylko objawów, lecz także przyczyny.
Źródła:
- Bartoszewicz R. i in., Zapalenie ucha zewnętrznego, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2012, nr 1.2, s. 110-116.
- Kacprzyk A., Czop woskowinowy – jak prawidłowo dbać o higienę uszu, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/inne-zagadnienia/286540,uszy-woskowina-czop (dostęp: 18.12.2023).
- Otorynolaryngologia kliniczna, red. K. Niemczyk, Warszawa 2015.
- Zagor M., Szumy uszne: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pozbyć się szumu w uszach?, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105636,szumy-uszne (dostęp: 18.12.2023).
