14 listopada 2025

Strona główna » Archives for admin

Pelargonia pachnąca (anginka) zdobi wiele polskich parapetów i zgodnie z ludowymi wierzeniami przydaje się przy rozmaitych dolegliwościach, w tym tych związanych z narządem słuchu. Czy anginka do ucha faktycznie może pomóc? A może stanowi ryzyko pogorszenia stanu zdrowia i poważniejszych powikłań? W tym artykule przyglądamy się bliżej przypuszczeniom i faktom dotyczącym tej rośliny.

Anginka – roślina łatwa w uprawie, ozdobna i lecznicza

Anginka to potoczna nazwa rośliny z rodziny bodziszkowatych – pelargonii pachnącej (Pelargonium graveolens). Znana jest również jako geranium, anginowiec i ruzyndla. Rodzina tych roślin liczy kilkaset gatunków, z których najlepiej poznaną jest omawiana anginka oraz pelargonia afrykańska (Pelargonium sidoides).

Geranium to roślina o intensywnym zapachu, za który ceni się ją najbardziej. Jej aromat jest słodko-ziołowy, z intensywną nutą cytrusową i różaną. W domach służy więc jako doniczkowa roślina ozdobna, zachwycająca zarówno pędami, pokrojem, jak i wonią.

W przemyśle uprawia się jej odmiany krzewiaste, z których pozyskuje się olejki eteryczne o wszechstronnym zastosowaniu. Służą do aromaterapii oraz jako dodatek perfumeryjny i spożywczy, np. do herbat. Przez medycynę ludową uznawana jest za roślinę leczniczą. Anginka do ucha to stosunkowo popularny sposób na ból, który niestety nie ma potwierdzenia naukowego, co wyjaśniamy dalej krok po kroku.

Główne właściwości lecznicze anginki

Wiele roślin zawiera związki o właściwościach leczniczych, chętnie wykorzystywanych przez medycynę tradycyjną i konwencjonalną. W przypadku anginki najważniejsze z nich to olejki eteryczne, takie jak geraniol, cytroneol, linalol, menton czy eugenol. Roślina zawiera też flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne czy witaminę C. Substancje te wykazują działanie:

• przeciwbakteryjne,
• przeciwwirusowe,
• przeciwbólowe,
• przeciwzapalne,
• rozluźniające,
• uspokajające.

Jak widać, geranium jest rośliną, której przypisuje się wiele właściwości. Z tego powodu od dawna stosuje się ją w domowych kuracjach, głównie przy infekcjach górnych dróg oddechowych. W wielu domach, w których tradycja jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, anginka do ucha stanowi metodę stosunkowo powszechną nawet dzisiaj.

Zastosowanie anginki na ból ucha polecane przez nasze babcie

Zwolennicy medycyny tradycyjnej wierzą, że liście anginki posiadają właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dzięki czemu mogą łagodzić ból ucha przy infekcji. Nasze babcie i prababcie zalecały umieszczenie liścia anginki płytko w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Zgodnie z tą metodą świeży listek należy lekko zgnieść, tak aby uwolnił sok i olejki, po czym włożyć go do ucha. Niektórzy listek owijają gazą, co ma zapobiec przedostawaniu się jego włosków do kanału słuchowego. Czynność taka ma przynosić ulgę w przypadku bólu, zwłaszcza jeśli jest on związany z “przewianym uchem” (podrażnieniami po ekspozycji na silny wiatr) czy też powikłaniami po infekcji górnych dróg oddechowych.

Niektórzy wierzą, że właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne liści anginki mogą złagodzić podrażnienia błony śluzowej przy infekcji ucha środkowego i zewnętrznego. Czy jednak rzeczywiście tak jest?

Czy wkładanie anginki do ucha to faktycznie dobry pomysł?

Chociaż anginka od lat jest źródłem badań i ma potwierdzone działania biologiczne, to na tę chwilę stanowi ona jedynie element medycyny tradycyjnej. Lepiej poznana jest Pelargonium sidoides, którą wykorzystuje się jako składnik leków stosowanych przy infekcji górnych dróg oddechowych. Jej działanie wynika jednak z odpowiednio wyizolowanych olejków, będących składnikiem preparatu, a nie samych liści, tym bardziej aplikowanych bezpośrednio do kanału słuchowego.

Struktury ucha środkowego i zewnętrznego kanału słuchowego są wyjątkowo delikatne. Wkładanie do wewnątrz ucha jakichkolwiek elementów, w tym roślin, jest jasno odradzane przez lekarzy laryngologów. Chociaż anginka ma wiele potwierdzonych i potencjalnych zalet, to ucho nie jest właściwym miejscem do eksperymentów, szczególnie w stanach chorobowych.

Ryzyko związane z umieszczaniem roślin leczniczych w uchu

Stosowanie liści czy olejków eterycznych w obrębie ucha jest ryzykowne z wielu powodów. Po pierwsze już sama ingerencja mechaniczna w przewód słuchowy może skutkować podrażnieniem skóry, które zwiększa ryzyko infekcji. Ponadto zgniecione listki anginki wydzielają intensywny aromat z uwagi na zawarte w nich olejki eteryczne. W uchu mogą one działać zbyt mocno, powodując zaczerwienienie i świąd tkanek. Nie można zapominać także o ryzyku reakcji alergicznej.

Wkładanie anginki do ucha zwiększa ryzyko infekcji również ze względu na brak jej sterylności. Nawet świeżo zebrany i oczyszczony listek nigdy nie będzie wolny od drobnoustrojów. Wprowadzenie go do ucha może skutkować przeniesieniem bakterii i grzybów, które rozwijają się łatwiej, gdy napotykają podrażnione miejsce i stan zapalny – często odpowiedzialne za ból ucha.

Miękkie liście pokryte włoskami mogą też utknąć w uchu, nawet jeśli wydaje się nam, że umieszczamy je płytko. Wówczas łatwo o zablokowanie ujścia woskowiny usznej i jej gromadzenie się, a także kumulację zanieczyszczeń. Takie stany mogą odpowiadać za wrażenie pełności, kłucie, ból ucha czy nasilenie infekcji. Zwykle wymagają też interwencji lekarskiej.

Co więcej, samodzielnie nie sposób określić przyczyny odczuwanej dolegliwości. Za ból może odpowiadać zarówno obrzęk trąbki słuchowej po przebytej infekcji górnych dróg oddechowych (kataralne zapalenie ucha), jak również infekcja bakteryjna czy grzybicza ucha zewnętrznego. Często przyczyną jest też promieniujący ból od zęba, zatok czy gardła. Domowe sposoby leczenia, takie jak anginka do ucha, bez właściwej diagnozy mogą okazać się nie tylko nieskuteczne, ale wręcz szkodliwe.

Pelargonia pachnąca – skąd popularność wkładania anginki do ucha?

Anginka do ucha to metoda naturalna. Być może dlatego niektóre osoby uważają ją za bezpieczną. Niestety jest to mit. Geranium wykazuje silne właściwości biologiczne, przez co wymaga precyzji w dawkowaniu i odpowiedniej formy podania. Wkładanie jej do ucha jest znane od lat, ale skuteczność tej metody nie ma potwierdzenia naukowego. Skąd więc popularność tej metody?

Prawdopodobnie wilgotny liść o temperaturze pokojowej zapewnia delikatne ciepło, które nieco neutralizuje ból. Trzeba jednak podkreślić, że ciepło i zablokowanie dostępu tlenu do kanału słuchowego może jednocześnie sprzyjać rozwojowi bakterii beztlenowych.

Na zmniejszenie bólu po zastosowaniu listka może wpływać też sam zapach. Przyjemna świeża woń działa rozluźniająco i uspokajająco – to fakt. Jednak o wiele bezpieczniej zastosować olejek z geranium w formie aromaterapii niż wkładać go do ucha.

Kluczowe w przypadku infekcji ucha jest działanie przeciwzapalne, które anginka wykazuje. Jak piszą autorzy publikacji “The Phytochemical Composition, Biological Effects and Biotechnological Approaches to the Production of High-Value Essential Oil from Geranium”, na podstawie wykonanych badań zauważono zmniejszenie obrzęku ucha u myszy po zastosowaniu olejku geraniowego:

,,Olejek eteryczny z geranium wykazał znaczące właściwości przeciwzapalne u myszy, u których obrzęk ucha wywołano olejkiem krotonowym. Uzyskano redukcję o prawie 73–88% przy dawkach odpowiednio 5 i 10 ml olejku/ucho.” [1]

Warto jednak podkreślić, że brakuje badań klinicznych z udziałem ludzi, które potwierdzałyby zasadność zastosowania liści geranium przy bólu ucha. Faktem jest natomiast, że samodzielna aplikacja do przewodu słuchowego jakichkolwiek roślin czy olejków niesie ryzyko powikłań.

Inne sposoby korzystania z Pelargonium Graveolens – uprawa Geranium

Chociaż nie zaleca się wkładania anginki bezpośrednio do ucha, to trzeba przyznać, że jej liście skrywają cenne właściwości. Tę piękną, stosunkowo łatwą w uprawie roślinę warto wykorzystywać w innych celach.

Przede wszystkim można cieszyć się jej wyglądem, trzymając ją na parapecie i balkonie, a latem w ogrodzie. W warunkach domowych rzadko zaczyna kwitnąć, ale dzięki przepuszczalnej glebie, regularnemu i umiarkowanemu podlewaniu oraz stanowisku osłoniętemu od wiatru jest to możliwe. Zapach geranium odstrasza też owady, w tym komary, przez co jest to roślina bardzo przydatna.

Wykorzystanie znajduje również napar z geranium, a w aromaterapii olejek, który może powodować działanie relaksujące i udrażniające górne drogi oddechowe.

Nigdy nie stosuj liści anginki wprost do przewodu słuchowego.

Podsumowanie – właściwości prozdrowotne anginowca przy bólu ucha

Pelargonia pachnąca to roślina o wielu komercyjnych i prozdrowotnych właściwościach. Anginka zawiera m.in. olejki eteryczne, flawonoidy, kwasy organiczne, garbniki i witaminę C. Roślina uprawiana jest głównie ze względu na aromat i walory estetyczne.

Nie należy samodzielnie i bez konsultacji z lekarzem wkładać anginki do ucha – pod żadną postacią, ani w formie zgniecionych liści, ani olejku. Geranium na ból ucha nie ma jasnego potwierdzenia w badaniach. Niewłaściwe zastosowanie liści może natomiast skutkować podrażnieniem, zaostrzeniem objawów infekcji lub nawet perforacją błony bębenkowej.

Jeśli nie masz pewności, co zrobić, żeby ucho przestało boleć, najlepiej skonsultuj się z farmaceutą lub lekarzem. Specjalista zaproponuje Ci środki o potwierdzonym naukowo i bezpiecznym działaniu.

FAQ

Czy anginka jest dobra na ucho?

Anginka, czyli pelargonia pachnąca, zawiera m.in. substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Potencjalnie mogą one pomóc przy bólu ucha spowodowanym infekcją, ale nie ma na to potwierdzenia naukowego. Jej wkładanie do ucha niesie ryzyko podrażnień i infekcji.

Na co pomaga anginka?

Zgodnie z medycyną ludową, anginkę stosuje się w walce z infekcjami górnych dróg oddechowych. Jej napar może złagodzić ból gardła czy wspomóc udrożnienie zatok (z uwagi na intensywny zapach). Medycyna tradycyjna przypisuje angince również walory przy leczeniu infekcji ucha, ale wkładanie jej liści do kanału słuchowego nie jest zalecane z powodu braku potwierdzonego działania oraz dużego ryzyka komplikacji.

Jak długo trzymać anginkę w uchu?

Wkładanie anginki do ucha – jej zgniecionych liści – to metoda ludowa, która nie ma potwierdzenia w aktualnie dostępnych badaniach. Taka czynność może przynieść więcej szkody niż pożytku. Bezpieczniejsze będzie przyłożenie okładu z liści lub naparu anginki na zewnątrz ucha, ale najlepiej skonsultować swoje dolegliwości z lekarzem i zastosować rekomendowane przez niego rozwiązanie.

Cytaty:

1. Lokesh Kumar Narnoliya, Jyoti Singh Jadaun, Sudhir P. Singh, “The Phytochemical Composition, Biological Effects and Biotechnological Approaches to the Production of High-Value Essential Oil from Geranium”, Essential Oil Research. 2019 Mar 9, s. 327–352. doi: 10.1007/978-3-030-16546-8_12, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7122831/, tłumaczenie własne, data dostępu: 20.10.2025 r.

Źródła:

1. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.3402/ljm.v8i0.22520#d1e922
2. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7122831/
3. https://www.jstor.org/stable/3599510
4. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1684118212002149
5. https://4healthykids.com/using-geranium-for-ear-aches/
6. https://poradnikogrodniczy.pl/pelargonie-pachnace.php

14 listopada 2025

Strona główna » Archives for admin

Ułożenie ciała na boku należy do ulubionych pozycji do spania wielu Polaków. Generalnie uznaje się ją za stosunkowo zdrową. Jednostronny ucisk głowy może jednak powodować dyskomfort po przebudzeniu i w minimalnym stopniu zwiększać ryzyko podrażnień, stanów zapalnych czy infekcji ucha. Nasilający się ból ucha po spaniu na boku może być też objawem wielu schorzeń. W tym artykule przedstawiamy najczęstsze przyczyny tej dolegliwości.

Otalgia – zapalenie ucha, ucisk małżowiny usznej czy inny powód?

Ból ucha (otalgia) często objawia się nagłym i intensywnym kłuciem, pieczeniem czy uczuciem dyskomfortu [1]. Dolegliwości mogą się nasilać w pozycji leżącej, co wynika z naturalnych zmian ciśnienia w uchu środkowym i mechanicznego ucisku na tkanki zewnętrzne [2].

W większości przypadków ból ucha po spaniu na boku spowodowany jest uciskiem małżowiny usznej. Niekiedy zmiana ciśnienia w uchu jest naturalna i nie oznacza poważniejszych powikłań. Ponadto w czasie odpoczynku stajemy się bardziej wyczuleni na bodźce bólowe. Zdarza się jednak, że ból ucha nasilający się po spaniu jest wynikiem innych zaburzeń w obrębie narządu słuchu, często wymagających konsultacji z lekarzem.

Wrażenie zatkanego ucha przez zaleganie wody w przewodzie słuchowym

Woda, która przedostała się do przewodu słuchowego podczas kąpieli, nurkowania czy korzystania z sauny niekiedy powoduje pęcznienie woskowiny. W takich przypadkach spanie na boku może, z uwagi na grawitację, nasilić wrażenie rozpierania i ból po jednej stronie. Wilgoć w przewodzie słuchowym zewnętrznym to poważny stan, który predysponuje do rozwoju “ucha pływaka„.

Ból przy zapaleniu ucha zewnętrznego (Otitis Externa)

Ucisk głowy o poduszkę może nasilać objawy zapalenia ucha zewnętrznego – wspomnianego problemu zwanego “uchem pływaka”. Choroba może mieć podłoże grzybicze lub bakteryjne. W zaawansowanych przypadkach pojawia się zaczerwienienie i obrzęk tkanek skóry przewodu słuchowego i małżowiny usznej, silny ból, a nawet czasowe pogorszenie słuchu.

Spanie na boku a ból ucha środkowego (Otitis Media)

W przebiegu zapalenia ucha środkowego za błoną bębenkową zwykle gromadzi się wydzielina. Nie znajdując ujścia, powoduje napięcie membrany. Objawy, takie jak wrażenie zatkania, ciepła oraz intensywny, kłujący ból ucha, mogą nasilać się po spaniu na boku. Ostremu zapaleniu ucha środkowego często towarzyszy gorączka. Jednak przy postaci wysiękowej, kiedy dochodzi do perforacji błony bębenkowej, objawy bywają znikome i niekiedy nasilają się sporadycznie.

Problemy z trąbką słuchową (Eustachiusza)

Trąbka Eustachiusza (słuchowa) odpowiada za wyrównanie ciśnienia między uchem środkowym a środowiskiem zewnętrznym. Jeśli nie działa prawidłowo, mogą wystąpić szumy uszne, wrażenie zatkania i ból. Objawy takie są szczególnie odczuwane po nocy, ponieważ w trakcie spoczynku naturalny drenaż ucha – występujący podczas przełykania, mówienia czy ziewania – jest ograniczony. Z kolei powodem bólu ucha u dziecka często jest przerost migdałka, skutkujący właśnie obrzękiem trąbki słuchowej.

Inne możliwe przyczyny bólu ucha po spaniu na boku

Nocą mogą nasilać się również dolegliwości promieniujące, np. rzutowany ból ucha od zęba, zatok czy dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. Bóle tego rodzaju wynikają z zaburzeń pracy lub uszkodzenia nerwów. Ucho może więc boleć po spaniu na boku, nawet jeśli przyczyna leży gdzie indziej.

Warto się też zastanowić, czy w niedalekiej przeszłości nie doszło do urazu. Z kolei jeśli ból ucha występuje często, trzeba wykluczyć również neuralgię potyliczną i uszkodzenia innych pobliskich nerwów. Zaburzenia takie mogą odpowiadać zwłaszcza za dolegliwości w obrębie okolicy ucha i karku. Ucho jest narządem silnie ukrwionym i unerwionym, co potwierdzają autorzy publikacji “Ból ucha — objaw chorób głowy, szyi i klatki piersiowej”:

„Ucho jest unerwione czuciowo przez sześć nerwów: cztery nerwy czaszkowe (nerw trójdzielny, twarzowy, językowo-gardłowy oraz błędny) oraz dwie gałęzie splotu szyjnego pochodzące z drugiego i trzeciego korzenia szyjnego (C2–C3). Wiele narządów czaszki, szyi i klatki piersiowej otrzymuje połączenia trzewne z tych nerwów.” [3]

Co robić, gdy boli ucho po spaniu na boku?

Jeśli problemem jest ból małżowiny usznej, prawdopodobnie spowodowany uciskiem i tarciem skóry, zwykle wystarcza zmiana pozycji snu. Za najzdrowszą dla większości uznaje się spanie na plecach. Z kolei przy infekcjach ucha zwykle korzystne okazuje się przyjęcie pozycji bardziej pionowej, z lekko uniesioną głową. Może to naturalnie ułatwić drenaż ucha i pomóc w uniknięciu podrażnień.

W przypadku bólu spowodowanego zalegającą wodą można spróbować delikatnie oczyścić ucho. Wykorzystaj do tego krople o właściwościach wiązania cząsteczek wody, takie jak wyrób medyczny LIX zawierający w składzie glicerol i lidokainę. Staraj się też przebywać w suchych, czystych pomieszczeniach. Pod żadnym pozorem nie wkładaj czegokolwiek do ucha, np. waty czy patyczków higienicznych.

Kiedy konieczna jest konsultacja lekarska?

Sporadyczny ból ucha po spaniu na boku zwykle nie powinien budzić niepokoju, zwłaszcza jeśli szybko ustępuje. Jeśli jednak ból jest ostry, nasila się lub nie mija po zastosowaniu środków zapobiegawczych w postaci zmiany pozycji snu, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Wskazaniami do wizyty są też objawy, takie jak:

• gorączka,
• ogólnie złe samopoczucie,
• zauważenie wydzieliny z ucha – wyciek ropny, surowiczy,
• krwawienie z błony bębenkowej,
• zaczerwienienie i obrzęk zewnętrznego przewodu słuchowego,
• problemy ze słuchem (szumy, piski, trzaski) lub utrata słuchu,
• krwiak małżowiny usznej,
• zawroty głowy, nudności, wymioty.

Wymienione powyżej objawy mogą świadczyć o infekcjach ucha wewnętrznego, środkowego lub zewnętrznego. Poważne przypadki bólu ucha stanowią zagrożenie dla zdrowia i mogą wymagać pomocy medycznej, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u lekarza.

Na czym polega leczenie bólu ucha zewnętrznego i ucha środkowego?

Ból ucha zewnętrznego lub środkowego, nasilający się po spaniu na boku, zwykle wskazuje na infekcję. W takich przypadkach lekarz może przepisać krople do uszu, które działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Istotne są też preparaty osuszające przewód słuchowy. Z kolei w przypadku infekcji bakteryjnych konieczne może być zastosowanie antybiotyków miejscowych, niekiedy ogólnoustrojowych, a przy zapaleniu grzybiczym – środków przeciwgrzybiczych.

FAQ

Dlaczego boli mnie ucho w nocy?

Nocą, podczas snu, przyjmuje się pozycję leżącą. Powoduje ona zmianę krążenia krwi, co może skutkować zwiększonym ciśnieniem w uchu oraz nasilać objawy towarzyszące różnym schorzeniom.

Czemu boli mnie ucho po spaniu?

Ból ucha może być objawem infekcji, zalegającej wody w przewodzie słuchowym czy obrzęku trąbki słuchowej przy infekcji górnych dróg oddechowych. Najczęściej jednak powodem jest ucisk małżowiny usznej o poduszkę.

W jakiej pozycji spać przy bólu ucha?

Wybierz pozycję na plecach, z lekko uniesioną głową. Ewentualnie połóż się na drugim boku, tak aby odciążyć bolące ucho.

Cytaty i parafrazy:

1. https://www.merckmanuals.com/home/ear-nose-and-throat-disorders/symptoms-of-ear-disorders/earache
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549830/
3. Jerzy Kuczkowski, Wojciech Sierszeń, Jarosław Czaczkowski, „Ból ucha — objaw chorób głowy, szyi i klatki piersiowej.” Forum Medycyny Rodzinnej 2011, vol. 5, no. 2, s. 164–170, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/18004, tłumaczenie własne, data odczytu: 20.10.2025.

Źródła:

1. https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/18004
2. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/299980,leczenie-ostrego-zapalenia-ucha-zewnetrznego-w-swietle-aktualnych-wytycznych
3. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego
4. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.5.
5. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/127532,czop-woskowinowy-rozpoznawanie-i-postepowanie
6. https://podyplomie.pl/medycyna/10674,zapalenie-ucha-srodkowego?srsltid=AfmBOopjVDjGgpkwsZMqvcVdxUObitN8YqQzI95bdHKUJTgqNDBbuIPD

27 października 2025

Strona główna » Archives for admin

Każdy z nas wie, jak ważny jest zmysł słuchu – pozwala czerpać radość z rozmów, muzyki i dźwięków natury, a także odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu, umożliwiając nam komunikację, orientację w przestrzeni czy odbiór bodźców ostrzegawczych. Niestety u coraz większej liczby osób, w tym młodych, rozwijają się zaburzenia słuchu. Czym właściwie są, co za nie odpowiada, jak je diagnozować i leczyć? Dowiedz się po przeczytaniu tego artykułu!

Problemy ze słuchem – czym są zaburzenia słuchu?

Słyszymy dzięki skomplikowanemu pod względem budowy i funkcji układowi słuchowemu, który składa się z ucha, drogi słuchowej i pól słuchowych kory mózgowej. Jeśli z różnych przyczyn dochodzi do problemów z percepcją dźwięków, czyli ich odbieraniem, przetwarzaniem lub interpretacją, tracimy możliwość niezakłóconego słyszenia i zdolność rozumienia mowy. Tym właśnie są zaburzenia słuchu. Mogą one wynikać zarówno z wad wrodzonych, jak i uszkodzeń mechanicznych, chorób narządu słuchu i ogólnoustrojowych oraz problemów neurologicznych.

Rodzaje niedosłuchu – odbiorczy, przewodzeniowy, mieszany

Zaburzenia słuchu mogą przybierać rozmaite formy – od przejściowych szumów usznych, przez lekkie pogorszenie słyszenia, aż do znacznych ubytków słuchu lub nawet całkowitej jego utraty. Do najczęstszych należą niedosłuchy (ubytki słuchu), które dzieli się trzy podstawowe rodzaje:

• Odbiorczy (zmysłowo-nerwowy) – jest to najczęstszy typ, zazwyczaj wynikający z uszkodzenia komórek rzęsatych w ślimaku (w uchu wewnętrznym).
• Przewodzeniowy – odpowiadają za niego zaburzenia w przewodzeniu fal dźwiękowych przez ucho zewnętrzne lub środkowe.
• Mieszany – łączy cechy niedosłuchu odbiorczego i przewodzeniowego.

Inne problemy – zaburzenia przetwarzania słuchowego i psychogenne

Zaburzenia słuchu mogą wynikać również z innych mechanizmów, takich jak:

• Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD) – dotyczą nieprawidłowości w obrębie części mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie i interpretację dźwięków. W konsekwencji dźwięki są słyszane prawidłowo pod względem fizycznym, ale pojawiają się trudności w ich przetwarzaniu, przez co występują np. trudności w rozumieniu mowy.
• Psychogenne zaburzenia słuchu – to rozbieżność między faktycznym progiem słuchu a tym deklarowanym przez pacjenta, czyli sytuacja, w której pogorszenie słyszenia nie ma odzwierciedlenia w badaniach audiologicznych. Powodem są czynniki psychiczne lub emocjonalne.

Ubytek słuchu w decybelach

Stopnie niedosłuchu klasyfikuje się na podstawie progu słyszenia wyrażonego w decybelach (dB), przy czym różne organizacje podają nieco inne zakresy. W Polsce często można się spotkać z 4 podstawowymi stopniami wg Międzynarodowego Biura Audiofonologii (BIAP):

• niedosłuch lekkiego stopnia (mały): 20–40 dB – występują trudności ze słyszeniem cichszych dźwięków i mowy w hałaśliwym otoczeniu;
• niedosłuch umiarkowany (średni): 41–70 dB – utrudnione rozumienie mowy w ciszy;
• niedosłuch znaczny (duży): 71–90 dB – przy takim ubytku występują trudności w komunikacji (konieczność podniesienia głosu), a rozumienie mowy w grupie może być niemożliwe;
• niedosłuch głęboki: powyżej 90 dB – usłyszenie nawet bardzo głośnych dźwięków jest trudne lub niemożliwe.

Z kolei Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjmuje niedosłuch:

• lekki: 26–40 dB HL;
• umiarkowany: 41–60 dB
• znaczny: 61–80 dB:
• głęboki: powyżej 81 dB.

Najczęstsze przyczyny niedosłuchu i innych zaburzeń słyszenia

Zaburzenia słuchu mogą dotyczyć ludzi w każdym wieku, ale najczęściej mają związek z postępującym procesem starzenia się organizmu. Wraz z wiekiem dochodzi do naturalnego zużywania się komórek słuchowych w ślimaku. Jako inne przyczyny wymienia się czynniki, takie jak np.:

• Długotrwała ekspozycja na hałas – co powoduje nieodwracalne uszkodzenie komórek rzęsatych.
• Choroby ucha – np. zapalenie ucha środkowego lub wewnętrznego, choroba Meniere’a, otoskleroza, perforacja błony bębenkowej, urazy, nadmiar woskowiny usznej.
• Infekcje – zarówno przebyte zapalenia uszu i ich powikłania, jak i ogólnoustrojowe, np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
• Guzy, zwłaszcza nerwu słuchowego i mózgu.
• Mechaniczne uszkodzenia narządu słuchu i czaszki, np. złamania, pęknięcia, przebicia błony bębenkowej.
• Leki ototoksyczne – niektóre antybiotyki, diuretyki czy leki chemioterapeutyczne, które mogą prowadzić do uszkodzeń słuchu.
• Choroby neurologiczne i o podłożu autoimmunologicznym, np. stwardnienie rozsiane, toczeń trzewny układowy, reumatoidalne zapalenie stawów czy zespół Sjögrena – mogą one odpowiadać za uszkodzenie nerwów słuchowych lub ośrodków mózgowych.
• Inne choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, miażdżyca i nadciśnienie, które powodują zaburzenia krążenia i osłabiają ukrwienie ślimaka.
• Czynniki genetyczne – mutacje genów odpowiedzialne za wrodzone wady słuchu.
• Infekcje wirusowe lub bakteryjne u ciężarnej, np. różyczka, opryszczka, toksoplazmoza.
• Niedotlenienie okołoporodowe.

Objawy, które mogą świadczyć o pogorszeniu słuchu

Nagłą utratę słuchu zauważymy bez problemu. Nieco inaczej jest, gdy zdolność do słyszenia maleje stopniowo. Uwagę powinny zwrócić zwłaszcza objawy, takie jak:

• trudności w śledzeniu rozmów, zwłaszcza w głośnym otoczeniu;
• częste prośby o powtórzenie zdania przez rozmówcę;
• wrażenie, jakby inni mamrotali, a ich mowa jest stłumiona i zniekształcona;
• problemy z lokalizacją źródła dźwięku;
• wszelkie szumy uszne, piski, trzaski czy pukanie w uchu;
• konieczność zwiększania głośności telewizora czy radia;
• w przypadku dzieci brak reakcji na polecenia;
• uczucie pełności w uchu, obecności ciała obcego;
• zawroty głowy.

Jak sprawdzić, czy dobrze słyszę? Badania słuchu

Przy podejrzeniu zaburzenia słuchu u siebie lub dziecka należy skonsultować się z lekarzem laryngologiem lub audiologiem. Specjalista może zbadać słuch dzięki testom, takim jak:

• audiometria,
• tympanometria,
• otoemisja,
• badanie potencjałów wywołanych z pnia mózgu (BERA) [1].

Jeśli poza pogarszającym się słuchem występują inne niepokojące objawy, np. zawroty głowy, drętwienie kończyn, kłopoty z pamięcią, osłabienie siły mięśniowej czy zaburzenia równowagi – konieczna może być wizyta u neurologa.

Metody leczenia i rehabilitacji przy objawach niedosłuchu

Leczenie zaburzeń słuchu zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania problemu. Lekarz może zdecydować o:

• leczeniu przyczynowym – np. usunięciu korka woskowinowego zaburzającego przepływ fal dźwiękowych, farmakologicznym leczeniu infekcji, operacji rekonstrukcyjnej;
• zastosowaniu aparatu słuchowego – jest to podstawowa pomoc, mogąca znacznie poprawić jakość życia osób z niedosłuchem;
• rehabilitacja słuchowa – polega na trenowaniu rozumienia mowy m.in. u osób, które mają trudności z przetwarzaniem dźwięków;
• wszczepieniu implantu ślimakowego – zaawansowana metoda z zakresu protetyki słuchu, odpowiednia dla osób z głębokim ubytkiem słuchu.

Konsekwencje nieleczonych zaburzeń słuchu

Wczesna diagnoza zaburzeń słuchu i odpowiednie leczenie dają największe szanse na utrzymanie prawidłowego słuchu lub znaczącą poprawę. Problemu nie warto ignorować, ponieważ może prowadzić do izolacji społecznej i obniżenia jakości życia. Może też opóźniać rozwój dziecka, a w przypadku osób starszych przyspieszać procesy otępienne.

Profilaktyka – jak dbać o układ słuchowy?

Zaburzenia słuchu bardzo często mają związek ze stylem życia i przebytymi chorobami. Jednocześnie istnieją sposoby, które pozwalają ich uniknąć lub znacznie opóźnić ich rozwój. Przede wszystkim:

• unikaj hałasu, w razie potrzeby, np. z uwagi na pracę, noś specjalne ochronniki tłumiące dźwięki;
• ogranicz słuchanie muzyki w słuchawkach dousznych;
• dbaj o higienę uszu i profilaktykę infekcji;
• nie lekceważ bólu ucha, szumów czy jakichkolwiek objawów;
• chroń uszy przed zimnem, wiatrem i wilgocią;
• unikaj zanieczyszczeń, zwłaszcza dymu tytoniowego;
• pamiętaj o zdrowej diecie i aktywności fizycznej, co pomaga m.in. utrzymać właściwe ciśnienie krwi;
• regularnie kontroluj słuch, nawet jeśli nie zauważasz niepokojących objawów.

FAQ

Jakie są zaburzenia słuchu?

Problemy ze słuchem dzieli się na niedosłuchy przewodzeniowy, odbiorczy i mieszany. Wymienia się też psychogenne zaburzenia słuchu (o podłożu psychicznym lub emocjonalnym) i centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD, dotyczące ośrodków korowych i pnia mózgu).

Jakie są najczęstsze zaburzenia słuchu?

Najczęstszym rodzajem zaburzenia słuchu jest niedosłuch odbiorczy (zmysłowo-nerwowy), który zwykle wynika z uszkodzenia komórek włoskowatych (rzęsatych) w ślimaku, co może być skutkiem starzenia organizmu, długotrwałej ekspozycji na hałas, urazu, chorób, leków ototoksycznych lub predyspozycji genetycznych.

Jaka jest klasyfikacja zaburzeń słuchu?

Zaburzenia słuchu klasyfikuje się na podstawie progu słyszenia w decybelach (dB), uwzględniając normy ustalone przez Międzynarodowe Biuro Audiofonologii (BIAP) lub Światową Organizację Zdrowia (WHO – World Health Organization). Wyróżnia się niedosłuch lekki, umiarkowany, znaczny i głęboki.

Cytaty:

1. https://laryngologia.pl/wady-sluchu/rodzaje-badan-sluchu/

Źródła:

1. https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/529/original/47-53.pdf?1477057311
2. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/show.html?id=225010
3. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/120016,niedosluch-u-osob-starszych
4. https://podyplomie.pl/pediatria/29323,zaburzenia-sluchu-u-dzieci
5. https://podyplomie.pl/medycyna/36814,niedosluch-u-osob-w-podeszlym-wieku
6. https://laryngologia.pl/wady-sluchu/rodzaje-badan-sluchu/

27 października 2025

Strona główna » Archives for admin

Od higieny uszu zależy zdrowie narządu słuchu i nasz komfort na co dzień. Niestety często niewłaściwie stosujemy pozornie proste narzędzia, jakimi są patyczki higieniczne, zwane też kosmetycznymi. Jeśli dokucza Ci ból ucha po czyszczeniu patyczkiem higienicznym, jest to sygnał, że doszło do podrażnienia delikatnych struktur, a niekiedy nawet poważniejszych problemów zdrowotnych. Co dokładnie może odpowiadać za ból i inne niepożądane objawy po czyszczeniu? Sprawdź to z nami i dowiedz się, jak zadbać o odpowiednią higienę!

Czy można czyścić uszy patyczkiem? Prawidłowa higiena uszu

Zacznijmy od tego, że patyczki higieniczne przeznaczone są wyłącznie do oczyszczania małżowiny usznej. Ich wkładanie do przewodu słuchowego jest bezcelowe, ponieważ znajdująca się w nim wydzielina (wosk, woszczyna, woszczek) odpowiada za nawilżenie i ochronę tkanek. Do jej wymiany dochodzi na drodze naturalnej migracji komórek na zewnątrz – przesuwaniu się wosku sprzyja m.in. żucie i mówienie, generujące ruchy mięśni szczęki, dzięki którym porusza się także przewód słuchowy.

Usuwanie woskowiny z przewodu słuchowego zewnętrznego nie jest więc konieczne, a nawet może okazać się szkodliwe, ponieważ w ten sposób pozbawiamy ucho naturalnej ochrony i narażamy je na wiele powikłań, o których świadczy m.in. ból. Prawidłowa higiena ucha polega na przemywaniu małżowiny i usuwaniu tylko woskowiny, która sama do niej wypłynęła. Ostrożność warto zachować także przy oczyszczaniu małżowiny i okolicy ucha, gdzie tkanki są wrażliwe i stosunkowo łatwo ulegają podrażnieniom mechanicznym.

Najczęstsze przyczyny bólu ucha po czyszczeniu patyczkiem

Bólu ucha po czyszczeniu patyczkiem higienicznym nie można lekceważyć, ponieważ z pewnością nie jest przypadkowy. Dolegliwości wskazują, że doszło do podrażnienia tkanek małżowiny, zewnętrznego kanału słuchowego lub elementów ucha środkowego, zwłaszcza błony bębenkowej. Powodem bólu po czyszczeniu ucha bywa też wepchnięcie woskowiny głębiej i rozwój infekcji ucha.

Wepchnięcie woskowiny patyczkiem i zatkanie ucha

Ból ucha może mieć różne przyczyny, ale do najczęstszych należy zalegająca woskowina, która jest produkowana w nadmiarze w wyniku właśnie wkładania patyczków do kanału słuchowego. Jest to swego rodzaju reakcja obronna na jej nadmierne usuwanie. Ponadto wszelkie przedmioty wkładane do ucha utrudniają naturalne wypływanie woszczku i mogą przesuwać go głębiej.

W przypadku wytworzenia się czopu woskowinowego ból zwykle nasila się po kontakcie z wilgocią, kiedy wosk pęcznieje. Mogą pojawić się też kłucie, uczucie pełności w uchu, zaburzenia i pogorszenie słuchu, swędzenie.

Podrażnienie tkanek przewodu słuchowego i małżowiny usznej

Ściany skóry przewodu słuchowego zewnętrznego i małżowiny usznej są pokryte cienką i wrażliwą skórą. Jej pocieranie patyczkiem może prowadzić do mikrouszkodzeń, a nawet ran. W konsekwencji pojawia się pieczenie, szczypanie, tkliwość, a nawet ból małżowiny usznej lub głębszych części narządu słuchu.

Przewód słuchowy zewnętrzny jest silnie unerwiony, m.in. przez nerw błędny. Ruchy pocierające w obrębie ucha mogą więc odpowiadać także za reakcje neurologiczne, objawiające się kaszlem, bólem czy zawrotami głowy po oczyszczaniu ucha.

Stan zapalny ucha zewnętrznego jako powikłanie podrażnień mechanicznych

Wszelkie otarcia skóry, jak również nadmierne pozbywanie się woskowiny sprzyjają wnikaniu i rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych – wirusów, bakterii, grzybów. Ból ucha po czyszczeniu patyczkiem może sugerować, że doszło do zapalenia ucha zewnętrznego (potocznie zwanym ,,uchem pływaka„).

Poza uszkodzeniem skóry przewodu słuchowego zakażeniu sprzyja właśnie brak naturalnej ochrony w postaci woskowiny, a także ciepłe i wilgotne środowisko – stąd potoczne określenie tego schorzenia. Często ból nasila się w trakcie dotyku, mogą pojawić się też obrzęk i zaczerwienienie skóry, która niekiedy się złuszcza. Pacjenci zgłaszają również świąd oraz przejściowe pogorszenie słuchu.

Uszkodzenie błony bębenkowej – podrażnienie i perforacja

Części ucha dzieli się na elementy ucha zewnętrznego i środkowego, a także ucha wewnętrznego (z błędnikiem włącznie). Jeśli patyczek zostanie włożony zbyt głęboko do zewnętrznego przewodu słuchowego, dochodzi do bezpośredniego nacisku na błonę bębenkową, za którą znajdują się kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko i strzemiączko). Samo jej delikatne podrażnienie może odpowiadać za przeszywający, ostry ból. Istnieje też duże ryzyko przerwania ciągłości błony bębenkowej.

Objawy perforacji błony bębenkowej w wyniku urazu zwykle pojawiają się bezpośrednio po czyszczeniu ucha patyczkiem. Mogą wystąpić też krwisty wyciek z ucha, zawroty głowy i pogorszenie słuchu. Niestety pęknięcie membrany oznacza nie tylko ból, ale też zwiększone ryzyko poważnych powikłań – zapalenia ucha środkowego, zapalenia wyrostka sutkowatego, tworzenia się perlaków ucha czy nawet trwałego uszkodzenia słuchu.

Leczenie bólu ucha po patyczkach – kiedy należy udać się do lekarza laryngologa?

Niewielki dyskomfort po oczyszczaniu ucha patyczkiem w większości przypadków ustępuje samoistnie. W przypadku nadmiaru woskowiny można odetkać zatkane ucho specjalnymi sprayami i kroplami, które rozpuszczają wydzielinę. Jeśli jednak doszło do powstania stanu zapalnego lub istnieje podejrzenie uszkodzenia przewodu słuchowego albo błony bębenkowej, należy udać się do lekarza. O konieczności konsultacji wskazują zwłaszcza objawy, takie jak:

• dolegliwości bólowe utrzymujące się dłużej niż 1–2 dni;
• ból ostry i nasilający się;
• wyciek z ucha;
• wrażenie pełności, rozpierania;
• kłucie w uchu;
• szumy uszne, piski, trzaski;
• osłabienie słuchu;
• zmiany skórne, np. zaczerwienienie, łuszczenie się skóry;
• objawy ogólnoustrojowe, np. gorączka, osłabienie.

FAQ

Dlaczego boli ucho po czyszczeniu patyczkiem?

Ból ucha po czyszczeniu patyczkiem najczęściej spowodowany jest uszkodzeniem delikatnych tkanek i błony bębenkowej – jej uciskiem lub przebiciem. Powodem może być też przesunięcie woskowiny głębiej i powstanie czopu. Mijające dolegliwości mogą wynikać z podrażnienia zakończeń nerwowych, a utrzymujące się sugerują rozwój infekcji.

Jak głęboko można włożyć patyczek do ucha?

Patyczki higieniczne nie mogą być wkładane do przewodu słuchowego. Służą wyłącznie do ostrożnego czyszczenia zewnętrznej części małżowiny usznej. Woskowinę wypływającą do małżowiny najlepiej usuwać zwilżonym palcem lub wacikiem kosmetycznym.

Czy wbicie patyczka do ucha jest bezpieczne?

Nie, wbijanie patyczków kosmetycznych do ucha nie jest bezpieczne. Ich wkładanie do kanału grozi poważnymi powikłaniami – utratą naturalnego nawilżenia i ochrony (wosku), wytworzeniem się korka woskowinowego, uszkodzeniami skóry i błony bębenkowej, infekcją ucha zewnętrznego i środkowego, a nawet utratą słuchu.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/inne-zagadnienia/286540,uszy-woskowina-czop
2. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.6.6.10.
3. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/225025,woskowina-w-przewodzie-sluchowym-zewnetrznym

19 sierpnia 2025

Strona główna » Archives for admin

Podróż linią lotniczą bywa ekscytującym przeżyciem, ale niestety często również źródłem stresu i dolegliwości fizycznych. Silny ból ucha przy lądowaniu samolotem należy do tych szczególnie uciążliwych. Chociaż zwykle mija samoistnie, to w części przypadków może być objawem poważniejszego uszkodzenia głębszych struktur ucha. Co dokładnie odpowiada za dokuczliwe symptomy i jak ich uniknąć? Poznaj najważniejsze informacje na ten temat i zadbaj o swój słuch!

Silny ból ucha przy lądowaniu samolotu – czym jest barotrauma?

Barotrauma to określenie pochodzące z łacińskich słów baro – ciśnienie i trauma – uraz. Silny ból ucha w samolocie to właśnie rodzaju urazu lub dyskomfortu spowodowanego gwałtowną zmianą ciśnienia. Sytuacja taka najczęściej dotyczy ucha środkowego, w którym znajdują się jamy wypełnione powietrzem, odpowiedzialne za wyrównywanie ciśnienia.

Silny ból ucha przy lądowaniu samolotu to stosunkowo częsty problem, ponieważ na tym etapie lotu narażeni jesteśmy na największe zmiany ciśnień między uchem środkowym a otoczeniem. Wahania ciśnienia powietrza są porównywalne do nurkowania, w trakcie którego również może dochodzić do barotraumy ucha.

Mechanizm powstawania bólu ucha podczas podróży samolotem

Ciśnienie atmosferyczne panujące na poziomie morza wynosi ok. 760 mmHg – do życia w takim środowisku przystosowany jest człowiek. W kabinie samolotu ciśnienie w takich granicach utrzymywane jest sztucznie i ulega zmianie zwłaszcza podczas wznoszenia się i lądowania.

Gdy samolot się obniża, ciśnienie wzrasta, natomiast w uchu środkowym utrzymuje się ono niższe. Za jego wyrównanie między uchem a środowiskiem zewnętrznym odpowiada przede wszystkim trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza). Jest to cienki kanał, który łączy ucho środkowe z gardłem. U zdrowego człowieka następuje swobodny przepływ powietrza, generowany dzięki mimowolnym ruchom trąbki podczas m.in. żucia, przełykania czy ziewania, co skutkuje wyrównaniem ciśnienia.

Jeśli natomiast mechanizm ten z różnych przyczyn nie działa poprawnie i ciśnienie w uchu środkowym różni się od tego w otoczeniu (inne jest po obu stronach błony bębenkowej), może dochodzić do odchylenia membrany do wewnątrz (w kierunku ucha środkowego) oraz jej obrzęku. Właśnie takie zmiany pod wpływem podciśnienia odpowiadają za silny ból ucha przy lądowaniu samolotu.

Zapalenie ucha środkowego i inne infekcje – przyczyny problemów z wyrównaniem ciśnienia

Jeśli zapewniona jest prawidłowa drożność trąbki słuchowej, ryzyko bólu ucha w czasie lotu jest niewielkie. Istnieją jednak czynniki, które zaburzają funkcjonowanie tego kanału i utrudniają wyrównanie ciśnienia w uchu.

Za niedrożność trąbki Eustachiusza odpowiadają zwłaszcza infekcje górnych dróg oddechowych, którym towarzyszy nieżyt nosa, objawiający się obrzękiem błony śluzowej jam nosowych i zatok oraz nadmiarem wydzieliny nosowej (potocznie zwanej katarem).

Do opuchlizny ujścia trąbki słuchowej mogą prowadzić także alergie i inne problemy z nosem, np. polipy. Także zapalenie ucha środkowego może nasilać objawy urazu ciśnieniowego. Jako kolejny czynnik, utrudniający wyrównanie ciśnienia w uszach w czasie lotu, wymienia się nadmiar woskowiny usznej.

Jakie objawy można odczuwać podczas startu i lądowania?

Barotrauma może powodować objawy o różnym stopniu nasilenia. Czasem odczuwana jest jako zwykły dyskomfort, w innych przypadkach zaś jako bardzo silny ból ucha, najczęściej pojawiający się nagle przy lądowaniu samolotu. Poza dolegliwościami bólowymi uszu mogą występować także:

• stłumienie słuchu (niedosłuch);
• uczucie pełności lub zatkania ucha;
• szumy uszne;
• pulsowanie w uchu;
• zawroty głowy;
• dzwonienie w uszach;
• rzadziej krwawienie z ucha, które sugeruje pęknięcie błony bębenkowej lub nawet uszkodzenie łańcuszka kosteczek słuchowych albo ucha wewnętrznego;
• utrata słuchu.

Znasz już przyczyny bólu ucha, spróbuj go teraz uniknąć – profilaktyka

Podróżujący liniami lotniczymi mogą właściwie przygotować się do lotu samolotem, dlatego warto poznać metody profilaktyczne, które w większości przypadków pozwalają uniknąć barotraumy. Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko bólu ucha, nie śpij w czasie lotu, tylko wypróbuj następujące sposoby:

• Czynności stymulujące otwarcie trąbki słuchowej – częste przełykanie śliny, ziewanie, żucie gumy lub ssanie cukierków, zwłaszcza podczas startu i lądowania.
• Manewr Valsalvy – polega on na zatkaniu nosa i ust oraz próbie wydmuchnięcia powietrza, ale wciąż przy zamkniętym nosie i ustach.
• Specjalne zatyczki do uszu – dostępne są zatyczki, które mogą pomóc w stopniowym dostosowywaniu się uszu do zmian ciśnienia. Zatkanie uszu chroni słuch również przed hałasem generowanym przez silniki samolotu.
• Udrożnienie nosa przed lotem – jeśli masz problemy z katarem lub alergią, zapytaj lekarza o krople do nosa obkurczające błonę śluzową i zastosuj wskazany preparat przed lotem.
• Nawadnianie – podczas lotu warto pić dużo wody, co pomaga utrzymać prawidłowe nawilżenie błon śluzowych i jednocześnie zwiększa częstotliwość przełykania, wprowadzając ujście trąbki słuchowej w ruch.

Jak przygotować się do lotu z dzieckiem?

Niemowlęta i małe dzieci są szczególnie narażone na silny ból ucha przy lądowaniu samolotem, ponieważ ich trąbki słuchowe są węższe i krótsze w porównaniu do tych u osoby dorosłej. Jednocześnie nie wszystkie metody profilaktyczne mogą być u nich zastosowane. Aby ograniczyć ryzyko dyskomfortu u swojej pociechy, staraj się podawać jej coś picia (np. butelkę z wodą lub mlekiem) podczas schodzenia do lądowania.

Jeśli dziecko ma katar, po konsultacji z pediatrą możesz zastosować odpowiednie krople do nosa. Starszym dzieciom staraj się wytłumaczyć, jak powinny się zachowywać w trakcie lotu – często przełykać ślinę, ziewać i dmuchać z zatkanym nosem.

Jak łagodzić dolegliwości, które już wystąpiły?

Jeśli pomimo starań po wyjściu z samolotu dokucza Ci ból ucha, staraj się kontynuować techniki pozwalające na wyrównanie ciśnienia. Ból i obrzęk można lekko zmniejszyć za pomocą ciepłego kompresu, przykładanego na okolicę ucha. W razie potrzeby można też ponownie zastosować leki obkurczające lub sięgnąć po doustne środki przeciwbólowe. Jeśli pomimo tego ciśnienie wewnątrz ucha się nie wyrównuje i wciąż odczuwasz dyskomfort, skonsultuj się z lekarzem. Utrzymujące się wrażenie zatkanego ucha po locie może wskazywać na poważniejsze uszkodzenia.

Silny bólu ucha przy lądowaniu samolotu – kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli ból jest bardzo silny, utrzymuje się długo po locie lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy (np. znaczące pogorszenie słuchu, wyciek z ucha, silne zawroty głowy), niezwłocznie należy udać się do lekarza. Poważny przypadek barotraumy może prowadzić do groźnych powikłań, z trwałą utratą słuchu włącznie, dlatego niekiedy pomoc medyczna jest po prostu niezbędna.

FAQ

Jak złagodzić silny ból ucha w samolocie?

Aby złagodzić silny ból ucha w samolocie, staraj się często przełykać ślinę, żuć gumę lub cukierki, ziewać i dmuchać z zamkniętymi ustami. Powinno to doprowadzić do wyrównania ciśnienia w uchu, a w efekcie – ustąpienia dolegliwości.

Jak pozbyć się bólu ucha w samolocie?

Do najpopularniejszych metod, pozwalających na pozbycie się bólu ucha podczas lotu samolotem, należy ssanie cukierków i żucie gum, powodujące większe wydzielanie śliny i przełykanie, a także ziewanie i próba Valsalvy (dmuchanie z zamkniętym nosem i ustami).

Czy lot samolotem może uszkodzić słuch?

Tak, rosnące ciśnienie w kabinie samolotu może doprowadzić do pęknięcia błony bębenkowej, uszkodzenia kosteczek słuchowych i struktur ucha wewnętrznego.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/otolaryngologia/aktualnosci/103141,barotrauma-ucha-i-zatok-czesta-dolegliwosc-w-okresie-wakacji
2. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/178619,uraz-cisnieniowy-ucha-wewnetrznego
3. https://www.mp.pl/otolaryngologia/ekspert/pytania_do_eksperta/105446,zapalenie-ucha-srodkowego-a-lot-samolotem-co-zalecic-pacjentowi
4. https://www.mp.pl/pacjent/zdrowiewpodrozy/lista/60718,barotrauma

30 czerwca 2025

Strona główna » Archives for admin

Najbardziej zewnętrzną częścią narządu słuchu jest małżowina uszna. Odpowiada ona za odbieranie bodźców akustycznych, a także ochronę wewnętrznych części narządu, dlatego sama jest narażona na liczne dolegliwości. Gdy pojawia się ból małżowiny usznej, powodów może być wiele. Warto poznać te najbardziej prawdopodobne, aby wybrać odpowiednie metody postępowania. W tym artykule przybliżamy szczegółowo najczęstsze przyczyny bólu ucha zewnętrznego i podpowiadamy, co zrobić w ich przypadku!

Czy ból małżowiny usznej to powód do niepokoju?

U człowieka małżowina uszna w większości składa się z chrząstki sprężystej pokrytej skórą. Tylko płatek uszny zawiera głównie tkankę tłuszczową i jest pozbawiony szkieletu. Pofałdowany kształt małżowiny, z charakterystyczną muszlą w części centralnej, ułatwia odbieranie sygnałów dźwiękowych z otoczenia i przekazywanie ich do dalszej części narządu słuchu – przewodu słuchowego zewnętrznego.

Małżowina może pełnić swoje funkcje, czyli efektywnie brać udział w procesie słyszenia oraz ochronie narządu słuchu, dzięki budowie anatomicznej, w tym silnemu unerwieniu i ukrwieniu. W jej obrębie znajdują się liczne nerwy czuciowe i ruchowe, a także tętnice. Z tego powodu ta część ciała intensywnie odbiera i przekazuje do układu nerwowego bodźce czuciowe (np. ból) i termiczne (zmiany temperatury).

Tym samym już drobne zaburzenia w obrębie tkanek małżowiny usznej mogą być zgłaszane jako dolegliwości bólowe. W większości przypadków nie są one groźne i szybko ustępują. Trzeba jednak mieć na uwadze, że intensywny ból małżowiny usznej może wskazywać również na poważniejsze schorzenia lokalne i ogólnoustrojowe, dlatego nie można go lekceważyć i warto poznać możliwe przyczyny.

Najczęstsze przyczyny bólu małżowiny usznej

Ból małżowiny usznej może być spowodowany urazem mechanicznym (uderzeniem, otarciem) lub ukąszeniem owada. Szczypanie i kłucie skóry pojawiają się też, gdy ucho jest wychłodzone. Inną możliwą przyczyną jest infekcja ucha zewnętrznego lub rzadziej objawy promieniujące z innych części ciała.

Nagły ból ucha a urazy mechaniczne i ukąszenia owadów

Małżowina uszna jest częścią ,,wystającą”, dlatego też urazy mechaniczne w obrębie ucha najczęściej dotyczą właśnie niej. Niekiedy wystarczy przypadkowe uderzenie, otarcie o drzwi czy przedostanie się drobnego ciała obcego do ucha, aby doszło do uszkodzenia skóry i/lub chrząstki. Wówczas może wystąpić zaczerwienienie, obrzęk, a nawet siniak, czemu towarzyszy silny, kłujący ból ucha.

Podobne objawy pojawiają się po ukąszeniu owadów. Jad odpowiada za uszkodzenie tkanek, w efekcie czego dochodzi do rozwoju lokalnego stanu zapalnego. Często momentu samego ukąszenia nie odczuwamy, natomiast po krótkim czasie może pojawić się ból, pieczenie i swędzenie.

Ostry ból ucha po wychłodzeniu tkanek

Z uwagi na wspomnianą wrażliwość tkanek małżowiny na zmiany temperatury, może ona boleć, piec i kłuć w następstwie ekspozycji na niskie temperatury czy zimny wiatr. Brak nakrycia głowy w zimowe czy jesienne dni może więc skutkować bólem małżowiny, zwykle o charakterze pulsacyjnym. Niekiedy spory dyskomfort pojawia się także w sytuacji odwrotnej, czyli po przegrzaniu skóry pod wpływem nadmiaru promieni UV.

Ból małżowiny a infekcja ucha – przyczyny i objawy ,,ucha pływaka”

Małżowina jest elementem ucha zewnętrznego, wspólnie z zewnętrznym kanałem słuchowym, czyli częścią przewodu zlokalizowaną przed błoną bębenkową. Powodem bólu może być tzw. ,,ucho pływaka„, czyli bakteryjne lub grzybicze zakażenie tkanek, odpowiedzialne za zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego i / lub małżowiny usznej.

Określenie ,,ucho pływaka” nawiązuje do osób często korzystających z basenów, ale tak naprawdę może mieć różne przyczyny. Zapalenie ucha zewnętrznego najczęściej dotyczy dzieci i osób z obniżoną odpornością. Sprzyjają mu również podrażnienia skóry przewodu słuchowego i małżowiny usznej, np. spowodowane niewłaściwą higieną (urazami przez wkładane do ucha patyczki higieniczne), noszeniem słuchawek dousznych i aparatów słuchowych (powodujące gromadzenie się woskowiny) czy współistniejące choroby skóry.

Możliwe objawy zapalenia ucha zewnętrznego to:

• ból w środku ucha, jak również w okolicy małżowiny usznej;
• swędzenie i zaczerwienienie;
• suchość i łuszczenie skóry;
• wzrost temperatury tkanek (uczucie ciepła);
• niekiedy ropne zmiany skórne;
• wrażenie zatkania ucha;
• a nawet obecność wydzieliny.

Inne możliwe przyczyny – ból w okolicy ucha a schorzenia ogólnoustrojowe

Trzeba zaznaczyć, że za ból małżowiny usznej może odpowiadać zapalenie ucha środkowego, a nawet ucha wewnętrznego. Ból za uchem bywa też symptomem zapalenia wyrostka sutkowatego. Wszystko za sprawą połączeń nerwowych, które mogą powodować dolegliwości promieniujące. Rzutowany ból ucha (otalgia wtórna) może wynikać również m.in. z:

• Neuralgii nerwu trójdzielnego – nerw ten unerwia twarz i jamę ustną. Jego zaburzenia mogą odpowiadać za ból ucha, jak również bóle twarzy, łzawienie oczu czy ślinotok.
• Zapalenia stawów skroniowo-żuchwowych – o dysfunkcji stawów świadczy zwłaszcza ból, który nasila się podczas mówienia czy przeżuwania pokarmów.
• Półpaśca usznego – przy zapaleniu ucha zewnętrznego, wywołanym wirusem ospy wietrznej i półpaśca, mogą pojawić się zmiany skórne w postaci pęcherzyków w okolicy małżowiny usznej i kanału słuchowego. Temu zwykle towarzyszy ból, niekiedy pogorszenie słuchu, zawroty głowy i porażenie nerwu twarzowego.
• Zapalenia zatok – zmiany ciśnienia w przewodach zatokowych mogą oddziaływać na ciśnienie w trąbce Eustachiusza, skutkując bólem w obrębie uszu.
• Problemów stomatologicznych – zmiany, takie jak np. ropnie okołozębowe czy zaawansowana próchnica mogą powodować bóle promieniujące do okolicy ucha.
• Chorób dermatologicznych – egzema towarzysząca atopowemu zapaleniu skóry, alergii, zapaleniu łojotokowemu, liszajowi rumieniowatemu i łuszczycy może powodować ból małżowiny usznej, jak również zwiększać ryzyko ostrego zapalenia ucha zewnętrznego.
• Nowotworów – zmiany nowotworowe małżowiny usznej to m.in. rak płaskonabłonkowy i podstawnokomórkowy. Pierwszy z nich często przybiera postać głębokiego owrzodzenia, odpowiadającego za ból i krwawienie nawet przy niewielkich urazach.

Co zrobić przy bólu w uchu lub w obrębie małżowiny usznej?

W przypadku łagodnych dolegliwości można spróbować domowych sposobów i produktów dostępnych w aptekach bez recepty. Jeśli jednak ból małżowiny usznej jest intensywny, przewlekły lub towarzyszą mu inne objawy, trzeba skonsultować się z lekarzem – pierwszego kontaktu lub laryngologiem. Specjalista może ocenić stan struktur niewidocznych, zalecić właściwe metody diagnostyczne i przepisać skuteczne leki. Jeśli natomiast podejrzewasz, że ból ucha może mieć podłoże stomatologiczne, ustal wizytę u dentysty.

Nie zwlekaj z wizytą u lekarza również, jeśli wyczujesz guzek za uchem, pojawią się wyciek z ucha, gorączka, zaburzenia słuchu czy inne niepokojące objawy.

Domowe sposoby na ból małżowiny usznej

W ramach domowych metod na ból małżowiny usznej wymienia się ciepłe okłady. Termofor, nie gorący, tylko ciepły (np. owinięty tkaniną) można przyłożyć do bolącego ucha podczas wieczornego odpoczynku. Przyjemne ciepło rozluźnia tkanki, daje ukojenie przy bólu i świądzie. Jednak jeśli powodem dolegliwości jest ukąszenie owada lub uraz, zaleca się raczej kompres zimny, redukujący obrzęk.

Niekiedy ulgę może przynieść również delikatny masaż lub wtarcie w skórę za uchem olejku rozgrzewającego, np. kamforowego. Pamiętaj jednak, że ciepło sprzyja namnażaniu bakterii, dlatego do metody tej trzeba podchodzić z ostrożnością i stosować ją wyłącznie sporadycznie. Nie zaleca się też aplikowania jakichkolwiek ziół do przewodu słuchowego, ponieważ mogą one odpowiadać za nasilenie objawów.

Produkty dostępne w aptekach – krople i leki przeciwbólowe

Ból każdego pochodzenia można złagodzić za pomocą doustnych leków przeciwbólowych, zawierających np. paracetamol lub ibuprofen. Trzeba jednak pamiętać, że maskują one dolegliwości, ale nie eliminują ich przyczyny.

W aptekach dostępne są również krople do uszu z lidokainą, która działa miejscowo znieczulająco (np. wyrób medyczny LIX). Można po nie sięgać, gdy ból małżowiny usznej spowodowany jest podrażnieniem tkanek pod wpływem czynników środowiskowych (np. ekspozycją na wilgoć) lub pomocniczo przy infekcjach.

W celu leczenia bólu ucha i małżowiny usznej lekarz może zalecić również stosowanie antybiotyku lub leku przeciwgrzybiczego – w przypadku zapalenia ucha o podłożu bakteryjnym lub grzybiczym. Są to środki w formie kropli, syropów lub tabletek doustnych.

Jeśli natomiast powodem bólu są schorzenia ogólnoustrojowe, konieczne bywa wdrożenie metod zaleconych przez odpowiedniego specjalistę.

FAQ

Jak wygląda zapalenie małżowiny usznej?

Na zapalenie małżowiny usznej wskazują m.in. ból, zaczerwienienie, obrzęk i wrażenie ocieplenia skóry. Niekiedy pojawiają się zmiany w postaci łuszczenia, pęknięć czy ropnych bąbli.

Jakie są domowe sposoby na ból małżowiny usznej?

W przypadku bólu małżowiny najczęściej stosuje się domowe sposoby, takie jak ciepłe kompresy czy rozgrzewanie okolicznych tkanek olejkami ziołowymi. Metody takie nie są wskazane, jeśli nie mamy pewności co do podłoża objawów.

Dlaczego boli mnie małżowina uszna?

Małżowina uszna może boleć od podrażnień, infekcji (wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych), urazów mechanicznych i ukąszeń owadów. Rzadziej jest to objaw schorzeń ogólnoustrojowych, np. atopowego zapalenia skóry czy łuszczycy.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego
2. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.5.
3. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/wytyczne/195660,bol-ucha-rozpoznawanie-czestych-i-rzadkich-przyczyn
4. https://podyplomie.pl/wiedza/pediatria/1427,choroby-ucha-zewnetrznego
5. https://podyplomie.pl/medycyna/35646,zmiany-skorne-zlokalizowane-w-obrebie-malzowiny-usznej

3 czerwca 2025

Strona główna » Archives for admin

Dyskomfort wywoływany przez sporadyczne lub stałe swędzenie uszu wbrew pozorom nie jest problemem błahym. Świąd często trwa przewlekle, utrudniając normalne funkcjonowanie. Co więcej, objawy takie, odczuwane zarówno na zewnątrz, jak i w środku ucha, mogą mieć różne przyczyny i wskazywać na poważne choroby. Sprawdź, co może oznaczać swędzenie uszu!

Co oznacza swędzenie uszu? Co to za objaw?

Swędzenie może być objawem infekcji ucha zewnętrznego, potocznie określanej jako ,,ucho pływaka”. Do jej rozwoju przyczynia się długotrwała obecność wody w uchu, sprzyjająca podrażnieniu tkanek i namnażaniu się drobnoustrojów. Jako potencjalne przyczyny swędzenia wymienia się też infekcję ucha środkowego, nadmierne gromadzenie się woskowiny w uchu czy choroby dermatologiczne. Rzadziej powodem są schorzenia ucha wewnętrznego.

Świąd należy do wyjątkowo nieprzyjemnych doznań, często określanych jako rodzaj uporczywego bólu, chociaż w jego rozwoju biorą udział inne receptory nerwowe. Może dotyczyć obu uszu jednocześnie lub pojawiać się jednostronnie. W przypadku infekcji zwykle towarzyszą mu inne symptomy.

Możliwe przyczyny swędzenia uszu – nieprawidłowe czyszczenie uszu

Ucho pokryte jest nabłonkiem, który podobnie jak skóra na każdej innej części ciała może ulegać podrażnieniom. Nadmierna ekspozycja małżowiny usznej na niekorzystne warunki zewnętrzne (słońce, wiatr, mróz, zanieczyszczenia) może powodować uszkodzenie nabłonka wyściełającego ucho zewnętrzne. Związane z tym łuszczenie się skóry może wówczas wywoływać swędzenie.

Zdrowe ucho oczyszcza się samoistnie, dzięki migracji woskowiny w przewodzie słuchowym. Warto wiedzieć, że nieodpowiednie, zwłaszcza zbyt intensywne czyszczenie uszu może doprowadzić do nadprodukcji wosku. Dzieje się tak również w przypadku nieodpowiedniego stosowania patyczków higienicznych, które powinny służyć wyłącznie do oczyszczania małżowiny usznej.

Wkładanie jakichkolwiek przedmiotów do przewodu słuchowego zewnętrznego (patyczków, słuchawek dousznych, aparatów słuchowych) powoduje przesuwanie woskowiny w głąb kanału i tym samym jego zatykanie. Nadmiar woskowiny wywołuje swędzenie uszu odczuwane w środku i na zewnątrz. Często towarzyszy temu uczucie pełności w uchu, ból i pieczenie. Dokuczliwe objawy mogą się nasilać zwłaszcza po zgromadzeniu się wody w przewodzie słuchowym, która odpowiada za pęcznienie woszczku.

Swędzenie i zaczerwienienie uszu – podrażnienie przy alergii

Do kolejnych przyczyn swędzenia uszu zalicza się alergie, zarówno kontaktowe, jak i wziewne. W przypadku alergii swędzenie i objawy uczuleniowe mogą pojawiać się np. po kontakcie skóry z biżuterią wykonaną z niklu. Najczęstszym jednak powodem swędzenia w uszach jest alergiczny nieżyt nosa. Przyczyna dolegliwości to obrzęk błon śluzowych, który powstaje w wyniku wzmożonej produkcji przeciwciał po przedostaniu się alergenu do górnych dróg oddechowych.

Alergiczne zapalenie ucha zwykle występuje jednocześnie z objawami takimi jak:

• katar, częste kichanie;
• kaszel, trudności w oddychaniu;
• swędzenie innych części ciała, głównie nosa i oczu;
• wrażliwość na światło, przekrwienie spojówek.

Nieco rzadziej za świąd ucha odpowiadają alergie pokarmowe, ale i to jest możliwe. Uczulenie na składniki pożywienia może objawiać się wieloma symptomami skórnymi, w tym swędzeniem w obszarach nietypowych, takich jak uszy.

Choroby skóry małżowiny i przewodu słuchowego – grzybica ucha

Skóra człowieka naturalnie pokryta jest drobnoustrojami, które m.in. zabezpieczają naskórek i wspomagają utrzymanie prawidłowego pH. Jeśli jednak w wyniku różnych przyczyn dojdzie do osłabienia odporności lub podrażnienia skóry, może rozwinąć się grzybica, również w obrębie małżowiny usznej i kanału słuchowego. Czerwone i piekące ucho, a także świąd to często pierwsze objawy grzybicy ucha.

Początkowo dolegliwości mogą przypominać niegroźne łaskotanie w uchu. Z czasem zakażenie grzybicze zwykle powoduje swędzenie uszu w środku, a także na zewnątrz (świąd małżowiny usznej). Ucho staje się coraz bardziej czerwone i piekące. Przyczyny takich symptomów to namnażanie się grzybów chorobotwórczych. Grzybiczemu zapaleniu ucha zwykle towarzyszy łuszczenie się skóry, biały wyciek z ucha, niekiedy również gorączka.

Świąd a zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego (,,ucho pływaka”)

Zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego, określane potocznie jako ,,ucho pływaka”, wywołuje różne objawy, w zależności od przyczyny infekcji – patogenu wirusowego, bakteryjnego lub grzybiczego. Najczęściej jednak w pierwszym etapie choroby pojawia się swędzenie i pieczenie prawego lub lewego ucha. Infekcja rzadko występuje obustronnie.

Do rozwoju stanu zapalnego dochodzi w wyniku namnażania się drobnoustrojów w skórze ucha zewnętrznego, najczęściej przewodu słuchowego, ale także małżowiny usznej. Na zachorowanie najbardziej narażone są osoby z osłabioną odpornością lub dzieci, których układ immunologiczny jest niedojrzały. Ponadto namnażaniu bakterii sprzyja wysoka temperatura, wilgotność oraz drobne zadrapania i podrażnienia uszu, które ułatwiają wnikanie patogenów chorobotwórczych.

W przebiegu zapalenia ucho może być czerwone i wrażliwe na dotyk. Mogą tworzyć się pęcherze wypełnione wodnistą lub krwistą wydzieliną albo drobna wysypka. Do pozostałych objawów zapalenia ucha zewnętrznego zalicza się m.in.:

• ból ucha;
• obrzęk przewodu słuchowego;
• uczucie wypełnienia w środku ucha;
• podwyższona temperatura ciała.

W takim wypadku należy skonsultować się z lekarzem, który wprowadzi odpowiednie leczenie. Specjalista może przepisać antybiotyk, może również wspomagająco zalecić stosowanie kropli do uszu, które łagodzą dolegliwości bólowe, np. wyrób medyczny LIX.

FAQ

O czym świadczy swędzenie uszu?

Swędzenie uszu może świadczyć o infekcji ucha zewnętrznego lub środkowego. Bywa też spowodowane nagromadzeniem się woszczku usznego, alergii i chorób dermatologicznych.

Co zrobić na swędzenie uszu?

W przypadku łagodnego łaskotania i swędzenia uszu można spróbować domowych sposobów, opierających się na zasadach prawidłowej higieny. Pomocne bywają też krople lub maści osuszające przewód słuchowy. Jeśli dolegliwości nie ustępują, nasilają się lub towarzyszą im inne objawy chorób uszu, należy ustalić wizytę u lekarza laryngologa.

Jakie są przyczyny swędzenia skóry w środku ucha? 

Za swędzenie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego może odpowiadać infekcja, alergia lub nadmiar woskowiny. Przypadłość ta często dokucza również osobom zmagającym się z egzemą, łuszczycą czy AZS.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D.: http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (data odczytu: 03.06.2025).
2. Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B.: https://podyplomie.pl/medycyna/10674,zapalenie-ucha-srodkowego (data odczytu: 03.06.2025).

3 czerwca 2025

Strona główna » Archives for admin

Ból ucha wskazuje na stan zapalny, który najczęściej obejmuje ucho zewnętrzne lub środkowe. Objawy niekiedy pojawiają się po zmianie temperatury, co określa się potocznie jako przewianie. Co jeszcze może odpowiadać za dolegliwości i co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Wyjaśniamy, jak wspierać leczenie, wykorzystując domowe sposoby i środki dostępne bez recepty.

Ból a przewianie ucha – co jest przyczyną dolegliwości?

Wyjście na zewnątrz w chłodny dzień, ekspozycja na silny wiatr, przeciąg czy jazda samochodem przy otwartym oknie lub nawet przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu często kończą się dolegliwościami ze strony narządu słuchu. Ból ucha, który pojawia się po nagłej zmianie temperatury, określa się potocznie jako „przewianie”.

Nie tylko wiatr, lecz także wychłodzenie głowy, np. po wyjściu z basenu, przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego w obrębie ucha zewnętrznego lub środkowego. Wahania temperatury sprawiają, że w tkankach dochodzi m.in. do obkurczenia naczyń krwionośnych, a tym samym słabszego ukrwienia. To natomiast sprzyja wnikaniu patogenów chorobotwórczych, najczęściej bakterii, rzadziej wirusów i grzybów.

Inne przyczyny bólu ucha – zapalenie ucha środkowego, uraz, zmiana ciśnienia

Musimy pamiętać, że drobnoustroje nie zawsze przedostają się do ucha ze środowiska zewnętrznego, jak to ma miejsce w zapaleniu przewodu słuchowego zewnętrznego. Do zapalenia ucha środkowego dochodzi, gdy zarazki wnikają z górnych dróg oddechowych (gardła lub nosa). Ucho bowiem jest połączone z nosogardzielą poprzez trąbkę Eustachiusza, co sprzyja przedostawaniu się drobnoustrojów w obie strony.

Praktycznie nieustannie mamy kontakt z różnego rodzaju wirusami, ale nie zawsze dochodzi do rozwoju infekcji, przed czym w większości przypadków chroni układ odpornościowy. Wiek, ogólny zły stan zdrowia, podrażnienia przewodu słuchowego czy omawiane przewianie wymienia się jako czynniki zwiększające ryzyko infekcji, a nie same przyczyny. Przewiane ucho nie jest więc chorobą, ale predysponuje do jej rozwoju.

Ból ucha może być spowodowany również przez uraz akustyczny lub mechaniczny. Niekiedy powodem jest też zmiana ciśnienia, powodująca napięcie błony bębenkowej. Nie można wykluczyć również obecności ciała obcego we wnętrzu ucha lub nagromadzenia się czopu woskowinowego.

Kiedy przy bólu ucha należy udać się do lekarza?

Zastanawiając się, co zrobić, żeby ucho przestało boleć, w pierwszej kolejności musimy poznać przyczynę dolegliwości, ponieważ to od podłoża stanu zapalnego zależy dalsze postępowanie.

Do najczęstszych przyczyn bólu ucha należą infekcje bakteryjne i wirusowe. Wówczas podstawą jest leczenie objawowe, o które przez pierwsze dni choroby można zadbać samodzielnie. Przy odpowiednim postępowaniu objawy zwykle mijają samoistnie po kilku dniach.

Jeśli natomiast ból ucha nie mija w ciągu 2–3 dni, nasila się lub towarzyszą mu inne objawy, należy skontaktować się z lekarzem. Zdarza się, że podczas infekcji ucha dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej, a w takich sytuacjach nie należy aplikować do kanału słuchowego żadnych środków. Tylko specjalista może fachowo ocenić stan struktur wewnętrznych ucha.

Objawy, które powinny skłonić do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa, to m.in.:

• bóle i zawroty głowy,
• pogorszenie słuchu,
• utrata słuchu,
• wyciek z ucha,
• nudności i wymioty,
• wysoka gorączka,
• nagłe ustąpienie bólu, co może świadczyć o pęknięciu membrany,
• ból ucha u małego dziecka.

Co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Środki dostępne bez recepty

Każdy, kto przynajmniej raz doświadczył bólu ucha, wie, jak uciążliwy jest ten objaw. Co zrobić, żeby ucho jak najszybciej przestało boleć? Przy pierwszych objawach bólu związanych z przewodem słuchowym zewnętrznym można zaaplikować do ucha krople, np. wyrób medyczny LIX, o ile mamy pewność, że nie doszło do perforacji błony bębenkowej.

Krople do uszu LIX zawierają glicerol, który wspomaga osuszanie tkanek oraz chlorowodorek lidokainy o właściwościach miejscowo znieczulających, dzięki czemu szybko łagodzą ból. LIX może być stosowany również przy bólu ucha spowodowanym podrażnieniem tkanek, np. przez zalegającą woskowinę, detergenty, noszenie słuchawek dousznych czy wilgoć i wodę zalegającą w przewodzie słuchowym po kąpieli w basenie.

Co jeszcze pomoże na ból ucha? Leczenie warto wspierać środkami przeciwbólowymi, nawet jeśli konieczne jest stosowanie antybiotyków lub preparatów przeciwgrzybiczych, ponieważ takie leki nie redukują bólu bezpośrednio po zastosowaniu. Poprawę obserwuje się dopiero po upływie wielu godzin lub dni, gdy leki stopniowo hamują patogeny. Dlatego jako wsparcie warto zastosować wyrób medyczny LIX – krople do uszu, które pozwalają złagodzić ból już po kilku minutach.

Jeśli natomiast przyczyną bólu ucha jest ogólnoustrojowe przeziębienie, zwykle stosuje się także środki doustne, działające objawowo, np. leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe z zawartością paracetamolu lub ibuprofenu, który działa również przeciwzapalnie.

Domowe sposoby na ból ucha – kiedy mogą złagodzić dyskomfort, a kiedy po prostu zaszkodzić?

Ssanie cukierków i żucie gumy to sposoby, które pomogą w przypadku wystąpienia bólu ucha wynikającego ze zmiany ciśnienia. Przy infekcji ważne jest wdrożenie profilaktyki – ochrona uszu przed wilgocią i zanieczyszczeniami. Do innych domowych sposobów na ból ucha warto podchodzić z ostrożnością.

Pomocniczo przy ,,przewianiu” niekiedy naciera się okolicę uszu olejkami rozgrzewającymi (olejek eukaliptusowy, kamforowy, ciepła oliwa z oliwek). Działa to rozgrzewająco i przeciwświądowo, ale ciepło może też sprzyjać namnażaniu się drobnoustrojów. Z tego powodu ważne jest, aby poznać przyczyny dolegliwości bólowych.

Niektórzy zalecają aplikację olejku kamforowego do ucha, ziół (np. geranium czy też pelargonii pachnącej, potocznie zwanej anginką do ucha) czy zatkanie kanału słuchowego watą. Niestety, takie metody nie redukują bólu ucha, a wręcz mogą zaszkodzić, prowadząc do uszkodzenia błony bębenkowej, podrażnienia tkanek lub rozmnażania się drobnoustrojów.

Nawet z pozoru proste roztwory mogą przynieść więcej szkód niż korzyści. Przykładem jest woda utleniona do ucha, która chociaż stosowana na skórę i błony śluzowe wykazuje właściwości antybakteryjne, to podana samodzielnie do kanału słuchowego może prowadzić do poważnych powikłań.

Wśród naturalnych sposobów, do których należy podchodzić z dużą ostrożnością, jest też podawanie parafiny do ucha. Może to sprawdzić się w przypadku nagromadzenia czopu woskowinowego, w celu jego upłynnienia. Nie pomoże natomiast, a nawet może zaszkodzić, jeśli chcemy złagodzić ból ucha przy infekcji.

Prawidłowe, domowe postępowanie w przypadku bólu ucha

Sprawdzone, domowe sposoby leczenia bólu ucha obejmują przede wszystkim prawidłową dbałość o narząd słuchu. Chore ucho powinno być zabezpieczone przed wilgocią i zanieczyszczeniami, głównie przed dymem papierosowym. Ucha nie można jednak zatykać – należy jedynie dbać o czystość w pomieszczeniu, w którym przebywamy.

Jeśli małżowina uszna jest tkliwa, a ból nasila się przy dotyku, pomocny może okazać się ciepły okład, który poprawia krążenie w tkankach. Warto jednak pamiętać, aby nie zatykać kanału słuchowego. Okład można przykładać jedynie na małżowinę i okolice za uchem. Co więcej, powinien być to okład suchy, ponieważ chore ucho należy zabezpieczać przed wilgocią. Trzeba też zachować ostrożność, ponieważ jak było wspomniane, ciepło sprzyja rozmnażaniu się bakterii.

Istotna jest też właściwa higiena uszu. Nie należy wkładać patyczków higienicznych do kanału słuchowego. Woskowina powinna wypływać samoistnie. Jeśli tak się nie dzieje, stosujemy specjalne preparaty, np. wyrób medyczny LIX z glicerolem. Gdy i one nie pomagają przy nadmiarze woszczku, trzeba skonsultować się z lekarzem, który może przeprowadzić płukanie ucha strzykawką, z roztworem soli fizjologicznej.

FAQ

Co zrobić, gdy ucho bardzo boli?

W przypadku silnego bólu ucha można zażyć doustne leki o działaniu przeciwbólowym. Kolejno należy skonsultować się z lekarzem. Przy silnym bólu nie aplikujemy do ucha żadnych środków bez zalecenia specjalisty.

Co zrobić z silnym bólem ucha?

Przy silnym bólu ucha mogą pomóc leki przeciwbólowe o działaniu miejscowym i ogólnoustrojowym. W pierwszej kolejności warto jednak udać się do gabinetu lekarskiego, gdzie specjalista wykluczy uszkodzenia błony bębenkowej, zdiagnozuje przyczynę dolegliwości i zaleci odpowiednie postępowanie.

Co jest dobre na ból ucha w domu?

W przypadku łagodnego i umiarkowanego bólu ucha można stosować ciepłe i koniecznie suche kompresy, nakładane za okolicę ucha. Trzeba jednak zachować ostrożność i zrezygnować z kompresów, jeśli objawy nie ustępują, ponieważ ciepło może sprzyjać namnażaniu się drobnoustrojów. Pomocne są także środki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Ulgę może przynieść również ssanie cukierków i żucie gum, jeśli powodem dolegliwości jest zmiana ciśnienia.

Czy bolące ucho można wygrzewać?

Odpowiednie wygrzanie ucha, za pomocą suchego okładu, może złagodzić ból i wrażenie zatkania. Niekiedy jednak ciepło sprzyja namnażaniu się patogenów chorobotwórczych, dlatego do kompresów należy podchodzić z ostrożnością i najlepiej stosować je dopiero po konsultacji z lekarzem.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., Ostre   ucha zewnętrznego http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (dostęp: 03.06.2025).
2. Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B., Lidokaina w zapaleniach uszu – działanie, bezpieczeństwo, zastosowanie, Terapia, nr specjalny, sierpień 2019.
3. Olszewski J., P. Pietkiewicz P., Otorynolaryngologia dla lekarzy POZ, Warszawa 2016, wyd. 1.
4. Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (dostęp: 03.06.2025).

3 czerwca 2025

Strona główna » Archives for admin

Zapalenie to dolegliwość, której jedną z przyczyn jest przewianie ucha. Wychłodzenie organizmu, zwykle przez niedostosowanie ubioru do temperatury panującej na dworze, może obniżyć odporność, zwiększając ryzyko infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Przewiane ucho zwykle boli, może pojawić się wysoka gorączka oraz inne objawy. Dowiedz się więcej na temat przyczyn i sposobów leczenia tej przypadłości!

Ekspozycja narządu słuchu na silny wiatr lub przeciąg a przewiane ucho

Przewiane ucho to potoczne określenie objawów, które pojawiają się po ekspozycji na działanie zimnego wiatru, przeciągu lub zmiany temperatury. Samo przewianie nie jest chorobą, ale może przyczynić się do infekcji bakteryjnej lub wirusowej, ponieważ osłabia naturalne mechanizmy obronne ucha.

Schorzenie określane powszechnie jako przewiane ucho, to w rzeczywistości nic innego, jak stan zapalny ucha spowodowany zmianą temperatury, a tym samym osłabieniem odporności i zwiększoną podatnością na infekcje bakteryjne i wirusowe. Nie tylko powiew zimnego powietrza, ale także z pozoru niegroźne ochłodzenie głowy może zwiększać ryzyko rozwoju stanu zapalnego. Ucho nie musi więc być dosłownie przewiane, aby doszło do pojawienia się przykrych objawów i powikłań.

Osłabienie układu odpornościowego i przewianie ucha – najczęstsze przyczyny

Za przyczyny przewianego ucha uznaje się przede wszystkim drobnoustroje chorobotwórcze (bakterie, wirusy, grzyby). Te najłatwiej przedostają się do tkanek osłabionych, m.in. w wyniku wychłodzenia (przewiania ucha).

Za czynniki zwiększające ryzyko stanu zapalnego ucha uznaje się także m.in. wiek. Dzieci należą do pacjentów szczególnie podatnych na zawianie, głównie ze względu na obniżoną odporność i inną budowę kanału słuchowego zewnętrznego. Krótsza, w porównaniu do osób dorosłych, trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) ułatwia przedostawanie się drobnoustrojów z nosogardzieli, dlatego przewiane ucho u dziecka to stosunkowo bardzo częsta przypadłość. Wady anatomiczne podniebienia, nawracające infekcje zatok czy przerośnięte migdałki również zwiększają ryzyko infekcji.

Jeśli nie dostosujemy ubioru do warunków atmosferycznych lub wyjdziemy na zewnątrz z wilgotnymi włosami, wówczas zmiana temperatury może osłabić odporność, zwiększając tym samym podatność na zachorowanie.

Możliwe objawy po ekspozycji na zimno i wiatr oraz zmiany temperatury

Wśród nieprzyjemnych objawów, mogących wskazywać na rozwój zapalenia ucha, wymienia się m.in.:

• ostry i kłujący ból ucha,
• uczucie rozpierania i zatkane ucho,
• szumy usznei pogorszenie słuchu,
• osłabienie, stan gorączkowy lub gorączka,
• tkliwość ucha,
• ból okolicy uszu i głowy.

Symptomy infekcji ucha a ogólnoustrojowe objawy przeziębienia

Przewiane ucho wywołuje objawy podobne do przeziębienia. Może występować również jako powikłanie po ogólnoustrojowej infekcji wirusowej – wówczas mamy do czynienia z tzw. kataralnym zapaleniem ucha.

Najczęściej osoba chora jest osłabiona, może pojawić się stan podgorączkowy lub wysoka gorączka. Przewianiu uszu może towarzyszyć katar i kaszel, ból zatok, a także ból zębów i tkliwość ucha. Zwykle pojawia się ból w uchu, często nagły, trwający nieustannie lub w krótkich, powtarzających się epizodach. Ból może być odczuwany w środku ucha, jak również w okolicznych tkankach, np. z tyłu głowy.

Ból ucha przy przewianiu może być kłujący lub rozpierający, określany jako zatkane ucho przy katarze. Do kolejnych symptomów przewiania zalicza się szum w uszach i osłabienie słuchu. Zdarzają się jednak infekcje, w przebiegu których ból nie jest odczuwany.

Jak rozpoznać objawy przewianego ucha u dziecka?

Objawy przewiania ucha nie zawsze są oczywiste. Szczególne trudności mogą dotyczyć rozpoznania schorzenia w przypadku najmłodszych. Ból ucha u dziecka może występować bez gorączki. Konieczna jest więc wnikliwa obserwacja zachowania dziecka. Jeśli niemowlę pociera ucho i jest niespokojne, można podejrzewać infekcję uszu.

W przypadku dzieci przewianie ucha często wywołuje także inne objawy ogólnoustrojowe. Mogą pojawić się wymioty i biegunki, dezorientacja, płaczliwość i zaburzenia równowagi. Wymienione symptomy zawsze wymagają konsultacji z lekarzem.

Na czym polegają domowe sposoby na przewiane ucho?

Podejrzewając, że przyczyną dolegliwości jest przewiane ucho, należy przede wszystkim zadbać o odpowiednie rozgrzanie organizmu. Warto przygotować ciepłą kąpiel, pamiętając, aby nie dopuścić do przedostania się wody do kanału słuchowego. Chore ucho należy ogrzać, zakrywając je opaską lub czapką. W przypadku gorączki zaleca się przyjmowanie środków przeciwgorączkowych.

Postępowanie w pierwszych dwóch dniach przypomina leczenie przeziębienia, przy szczególnej dbałości o zabezpieczenie uszu. Warto pić herbatę z miodem i cytryną lub sok malinowy. Ulgę przy objawach ogólnoustrojowych mogą przynieść również doustne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ponadto zaleca się odpoczynek i unikanie czynników, które mogą pogłębić objawy, głównie dymu tytoniowego i zanieczyszczeń.

Nie zaleca się aplikowania olejków rozgrzewających, takich jak np. olejek kamforowy, bezpośrednio do przewodu słuchowego, ponieważ może to skutkować uszkodzeniem błony bębenkowej. Do ucha nie należy również wkładać waty, gdyż stwarza to dobre warunki do namnażania się bakterii.

Zawiane ucho można ogrzewać, jednak w żadnym przypadku nie stosuje się mokrych kompresów. Ucho powinno być zabezpieczone przed wilgocią. Ulgę mogą przynieść ciepłe, suche okłady umieszczane za uchem, jednak i w tym przypadku należy zachować ostrożność. Rozgrzewanie ucha może przyczynić się do namnażania bakterii odpowiedzialnych za stan zapalny.

Co pomaga na przewiane ucho – leczenie farmakologiczne stanu zapalnego

Jeśli objawy przewiania ucha nie ustępują w ciągu 2–3 dni, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa. W przypadku infekcji bakteryjnej konieczne może okazać się stosowanie antybiotyku. Lekarz może również zalecić leki przeciwzapalne i krople, które uśmierzają dolegliwości i zmniejszą obrzęk tkanek. Preparat posiadający takie właściwości to np. wyrób medyczny LIX, który dzięki zawartości glicerolu i chlorowodorku lidokainy szybko łagodzi ból w obrębie przewodu słuchowego zewnętrznego. Krople LIX pochłaniają wilgoć, redukując obrzęk, który często towarzyszy stanom zapalnym ucha zewnętrznego.

Natomiast jeśli przewiane ucho dotyczy dziecka, leczenie należy rozpocząć od wizyty u lekarza, nie czekając na rozwój choroby. Wskazaniem do wcześniejszej wizyty u specjalisty jest także zaobserwowanie niepokojących objawów, takich jak wymioty, biegunki, pogorszenie lub utrata słuchu, czy wydzielina uszna, która może świadczyć o zapaleniu ucha środkowego.

FAQ

Co należy zrobić, gdy ma się przewiane ucho?

Należy uważać, aby ponownie nie narazić ucha na wiatr, zimno i wilgoć. Zaleca się ogrzanie organizmu i w razie potrzeby stosowanie środków dostępnych bez recepty. Jeśli pojawia się ból, intensywne uczucie zatkanych uszu, wydzielina z ucha, zawroty głowy czy niedosłuch, należy udać się do lekarza.

Jak sprawdzić, czy ma się przewiane ucho?

Infekcjom w obrębie ucha sprzyja zimno i wiatr. Jeśli dochodzi do ich rozwoju, może pojawiać się ból, wrażenie zatkania uszu, szumy i osłabienie słuchu. Często towarzyszą temu symptomy przeziębienia. Jeśli objawy nie ustępują w ciągu 2–3 dni lub są bardzo dokuczliwe, należy skontaktować się z lekarzem, który zwykle na podstawie prostych badań jest w stanie określić przyczynę choroby.

Czy zawiane ucho samo przejdzie?

Zdarza się, że objawy infekcji wirusowej ustępują samoistnie. Jeśli tak się nie dzieje w ciągu kilku dni lub gdy dochodzi do zaostrzenia symptomów, należy skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie leczenie.

Czy można mieć zapalenie ucha od wiatru?

Wiatr nie jest bezpośrednią przyczyną zapalenia ucha, ale może obniżać odporność tkanek i prowadzić do rozwoju stanu zapalnego i infekcji o podłożu wirusowym, bakteryjnym lub grzybiczym. Schorzenie to najczęściej dotyka dzieci oraz osób dorosłych z obniżoną odpornością.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (data dostępu: 03.06.2025).
2. Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (data dostępu: 03.06.2025).

31 marca 2025

Strona główna » Archives for admin

Piercing, czyli przekłuwanie ciała, w tym najczęściej uszu, może prowadzić do różnych powikłań. Większość z nich związana jest z zapaleniem dziurki w uchu. Po założeniu kolczyka ważne jest regularne dezynfekowanie i czyszczenie miejsca przekłucia, aby uniknąć infekcji, która może doprowadzić do groźnego zakażenia. Jakich objawów nie można lekceważyć? Kiedy skorzystać z pomocy lekarskiej?

Najczęstsze powikłania po przekłuciu uszu

Według różnych źródeł częstotliwość występowania powikłań po przekłuwaniu ciała waha się od 17 do 70%. Niektóre skutki uboczne pojawiają się w trakcie trwania zabiegu, inne występują bezpośrednio po nim. Należy też wspomnieć o długoterminowych konsekwencjach, które wychodzą na jaw czasem dopiero po zagojeniu się rany.

Do najczęstszych powikłań, które mogą wystąpić po przekłuciu uszu, należą:

• krwawienie,
• trudno gojąca się rana,
• stan zapalny,
• ropna wydzielina,
• infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe,
• obrzęk,
• ropnie,
• tłuszczaki,
• ziarniaki,
• torbiele naskórka,
• reakcje alergiczne,
• kontaktowe zapalenie skóry,
• blizny i bliznowce,
• wrośnięcie kolczyka w ucho.

Stan zapalny po przekłuwaniu ucha – czy jest groźny?

W większości przypadków lekki stan zapalny po przekłuwaniu ucha nie jest groźny i można go złagodzić ogólnodostępnymi środkami antyseptycznymi. W rzadkich przypadkach stan zapalny ucha po przekłuciu może przeobrazić się w zagrażające życiu zakażenie ogólnoustrojowe. Ryzyko to może pojawić się wtedy, gdy piercer użyje brudnych narzędzi do wykonania zabiegu lub gdy pacjent zlekceważy objawy infekcji i zbyt późno zgłosi się do lekarza.

Infekcja czy naturalne gojenie? Jak rozpoznać problem?

Cały proces gojenia się dziurki w uchu trwa zazwyczaj kilka tygodni. Normalną reakcją na przekłucie ucha jest niewielki dyskomfort, pieczenie i swędzenie oraz sączenie się krwi i limfy. Przez 7-14 dni od zabiegu może utrzymywać się obrzęk i zaczerwienienie.

O zaburzonym procesie gojenia mogą świadczyć:

• ból i pulsowanie rany,
• zaczerwienienie ucha,
• wyciekanie dużych ilości wydzieliny,
• opuchnięcie ucha, utrzymujące się dłużej niż 14 dni od zabiegu,
• ciepła skóra.

Oznaką infekcji, która powinna skłonić do pilnej konsultacji z lekarzem, jest gorączka. Jeśli doszło do zainfekowania rany bakteriami, potrzebujesz recepty na maść z antybiotykiem.

Jak zapobiegać zakażeniom i przyspieszyć gojenie się przekłucia?

Komplikacje po przekłuciu uszu pojawiają się najczęściej na skutek źle wykonanego zabiegu lub niezachowania higieny podczas procedury i w trakcie leczenia rany.

Piercerzy często korzystają ze specjalnego pistoleta, który służy do przekłucia miękkiej części ucha. Sprzęt ten nie nadaje się jednak do umieszczenia kolczyka w chrząstce – w tym celu należy użyć specjalnej igły. Pistolet mógłby spowodować groźne zmiażdżenie chrząstki. Kolczyk należy też odpowiednio dopasować do grubości tkanki, w której ma zostać umieszczony. Zbyt krótki zwiększa ryzyko owrzodzeń. Kolczyk powinien być wykonany z metali szlachetnych (srebra lub złota) albo ze stali chirurgicznej. Należy unikać biżuterii z materiałów niewiadomego pochodzenia, ponieważ może ona zawierać nikiel, który podrażnia skórę i powoduje silne reakcje alergiczne.

W zapobieganiu stanom zapalnym dziurki w uchu kluczowe jest zachowanie odpowiedniej higieny oraz zastosowanie profilaktyki zakażeń. Salon kosmetyczny lub studio piercingu musi stosować odpowiednie środki dezynfekcyjne zawierające 75–85% etanolu, propanolu lub ich mieszaniny. Do tego konieczne jest posługiwanie się sterylnymi, jednorazowymi narzędziami. Równie ważna jest pielęgnacja kolczyka w domu – zachowywanie higieny oraz stosowanie środków odkażających zaleconych przez piercera. W szybszym gojeniu się rany pomaga też zdrowy tryb życia i prawidłowe odżywianie się oraz unikanie używek, zwłaszcza palenia papierosów i picia alkoholu.

Sposoby na stan zapalny dziurki w uchu

Nawet jeśli dziurka w uchu nie ropieje ani nie widać innych objawów stanu zapalnego,  należy dbać o higienę rany po przekłuciu. 2-3 razy dziennie przemywaj ucho środkiem dezynfekującym lub antyseptycznym. W tym celu najlepiej jest używać preparatów z oktenidyną. Nie zaleca się natomiast wody utlenionej, jodyny czy spirytusu salicylowego, które mogą powodować podrażnienia. Podczas kąpieli omijaj okolice przekłucia. W pierwszych dniach rana nie powinna mieć styczności z mydłem, żelem pod prysznic i innymi detergentami. Dziurkę w uchu i kolczyk możesz przemywać roztworem soli fizjologicznej. Do osuszania ucha używaj jednorazowego ręcznika papierowego lub gazy. W pierwszych tygodniach od procedury lepiej zrezygnować też z wizyt na basenie i w saunie.

W trakcie gojenia unikaj zbyt częstego dotykania kolczyka, ponieważ może to spowodować dodatkowe uszkodzenie tkanki i przyczynić się do powstania blizny. Zachowaj ostrożność zwłaszcza podczas zakładania i zdejmowania ubrań. Kolczyk z ucha po raz pierwszy możesz wyjąć dopiero po upływie 6 tygodni (w płatku ucha) lub 12 tygodni (w chrząstce), aby wymienić go na nowy o nieco mniejszej średnicy.

Czy każdy może nosić kolczyki? Kiedy lepiej zrezygnować z piercingu uszu?

Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań, piercing nie jest wskazany w takich przypadkach, jak:

• cukrzyca,
• skłonności do tworzenia bliznowców,
• choroby kardiologiczne,
• białaczka,
• atopowe zapalenie skóry,
• zakażenia HIV,
• WZW typu B i C,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• hemofilia,
• schorzenia nerek,
• ciąża i karmienie piersią,
• planowanie ciąży w ciągu najbliższego roku,
• stan zapalny lub infekcja bakteryjna w organizmie,
• pasożyty,
• zaburzenia odporności,
• alergie na metale i plastik medyczny.

Źródła:

Rębiś E., Rębiś D., Strzelecka A., Strzelecka A. (2019). Complications of body piercing. Medical Studies/Studia Medyczne, 35(4), s. 264-270. https://www.termedia.pl/Powiklania-po-zabiegach-przekluwania-ciala%2C67%2C39414%2C1%2C0.html [dostęp: 13.03.2025]

Rybkowska K. (2021). Przekłuwanie uszu – przeciwwskazania, powikłania i pielęgnacja po zabiegu. Forum Leczenia Ran, online https://forumleczeniaran.pl/przekluwanie-uszu-przeciwwskazania-powiklania-i-pielegnacja-po-zabiegu/ [dostęp: 13.03.2025]

Mędrzycka-Dąbrowska W. (2014). Powikłania i konsekwencje przekłuwania ciała w obrębie głowy i szyi. Problemy Pielęgniarstwa, 22(4), s. 523-527. https://www.termedia.pl/Journal/-134/pdf-35522-1 [dostęp: 13.03.2025]