Strona główna » Archives for admin

Prawidłowe czyszczenie uszu obejmuje kilka podstawowych zasad, których należy przestrzegać podczas pielęgnacji i higieny. Niestety nie zawsze wiemy, jak wyczyścić uszy i jednocześnie nie zaszkodzić sobie lub dziecku. Podpowiadamy, jak prawidłowo myć uszy, i wyjaśniamy, dlaczego jest to tak ważne!

Spis treści:

1. Nadmiar woskowiny w uszach – objawy
2. Zatykanie uszu woskowiną – przyczyny
3. Dlaczego prawidłowe czyszczenie uszu jest tak ważne?
4. Bezpieczne czyszczenie uszu – najważniejsze zasady
5. Czy samodzielne płukanie uszu w domu to dobry pomysł?

Nadmiar woskowiny usznej – objawy

Woskowina (wosk uszny) jest substancją znajdującą się w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Jest to mieszanina wydzielin gruczołów potowych, łojowych i komórek naskórka złuszczających się naturalnie w kanale słuchowym.

Podstawowymi funkcjami woskowiny jest działanie ochronne i nawilżające. Woskowina zapewnia także zachowanie prawidłowego pH w przewodzie słuchowym oraz umożliwia czyszczenie uszu, biorąc udział w naturalnym procesie migracji komórek nabłonka w kierunku ucha zewnętrznego.

Właściwości woskowiny w połączeniu z mechanizmem samooczyszczania ucha mają na celu zachowanie drożności przewodu słuchowego, a tym samym umożliwiają przewodzenie dźwięku. Zdarza się jednak, że w wyniku nadmiernej produkcji woskowiny tworzy się czop woskowinowy, co objawia się m.in. gorszym słyszeniem. Zatkanie uszu nadmiarem wosku może wywoływać również inne objawy, takie jak:

• ból ucha (przy zatkaniu nawet 80% średnicy przewodu);
• szumy uszne;
• zawroty głowy;
• uczucie pełności w uchu;
• swędzenie, kłucie w uchu;
• kaszel (w wyniku drażnienia kanału słuchowego przez czop woskowinowy).

Zatykanie uszu woskowiną – przyczyny

Najczęściej woskowina wydziela się w uszach w optymalnej ilości i jest przesuwana na zewnątrz kanału samoistnie, dlatego dbanie o higienę uszu ogranicza się do usuwania wydzieliny wypływającej z ucha zewnętrznego. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają ryzyko wytworzenia się czopu woskowego.

Zatykanie uszu dotyczy najczęściej dzieci oraz osób z wąskim przewodem słuchowym. Za gromadzenie się woskowiny może odpowiadać nieprawidłowe czyszczenie ucha. Mogłoby się wydawać, że doskonale wiemy, jak wyczyścić uszy, jednak wciąż często używamy w tym celu patyczków higienicznych. Jest to najczęściej popełniany błąd, który prowadzi do przesuwania wosku do wnętrza ucha, gdzie woskowina gromadzi się, stopniowo tworząc czop (korek).

Jako kolejną przyczynę zatkanych uszu należy wymienić również zbyt częste czyszczenie uszu. Woskowina jest wydzieliną niezbędną, a częste oczyszczanie uszu prowadzi do wysuszania przewodu słuchowego i jej nadprodukcji. Zwiększenie objętości wydzieliny usznej może wynikać także z przedostania się wody do kanału słuchowego. W takim przypadku ból i uczucie pełności w uszach często pojawiają się nagle, np. po umyciu główki dziecku czy po kąpieli w basenie.

Dlaczego prawidłowe czyszczenie uszu jest tak ważne?

Tworzenie się czopu woskowego i osłabienie słuchu to nie jedyne zagrożenia związane z nieodpowiednim czyszczeniem uszu. Nagminne mycie uszu pozbawia tkanki naturalnej ochrony. W konsekwencji uszy są o wiele bardziej narażone na gromadzenie się w nich drobnoustrojów i zanieczyszczeń.

Z kolei wkładając patyczki higieniczne zbyt głęboko do kanału słuchowego, narażamy tkanki wyścielające ucho na uszkodzenie. Zagrożenie związane z przebiciem błony bębenkowej powinno każdego skłonić do zaprzestania takich praktyk, ponieważ możliwe powikłania jej uszkodzenia to nie tylko utrata słuchu, ale także ostre zapalenie ucha i inne infekcje, zaburzenia wewnątrzczaszkowe, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć w następstwie zakażenia. Już niewielkie otarcie tkanek wyścielających kanał słuchowy zwiększa dostępność dla chorobotwórczych bakterii, wirusów i grzybów.

Bezpieczne czyszczenie uszu – najważniejsze zasady

Czyszczenie uszu to bardzo ważny element codziennej higieny. Codziennie myjemy jednak tylko zewnętrzną część ucha, czyli małżowinę uszną. Widoczną część przewodu słuchowego oczyszczamy tylko w razie potrzeby z wypływającej woskowiny.

Czym bezpiecznie czyścić uszy? Najlepiej ciepłą wodą i łagodnym mydłem. Zwykle wystarczające okazuje się delikatne przetarcie ucha za pomocą miękkiego ręcznika lub gąbki. Od czasu do czasu możemy dokładniej oczyścić małżowinę uszną, stosując patyczki higieniczne.

W przypadku nadmiaru woskowiny usznej można stosować specjalne preparaty przeznaczone do jej rozmiękczania. Są to krople lub spraye, które rozpuszczają wosk, a tym samym ułatwiają jego przesuwanie się do zewnętrznej części ucha. Zalegająca woskowina może także powodować dyskomfort i ból ucha. W takich przypadkach sprawdzą się krople do uszu LIX, które redukują ból i osuszają kanał słuchowy, co pozwala też na zmiękczanie zalegającej woskowiny.

Czy płukanie uszu w domu to dobry pomysł?

Zdarza się, że woskowina w uchu gromadzi się, tworząc twardy czop. Możemy spróbować usunąć go samodzielnie za pomocą przeznaczonych do tego preparatów do czyszczenia uszu. Jeśli jednak ich stosowanie nie przyniesie pożądanych rezultatów w ciągu 2–3 dni lub gdy pojawią się dokuczliwe objawy, usuwanie woskowiny z uszu przez laryngologa będzie najbezpieczniejszym rozwiązaniem.

Domowe sposoby na płukanie uszu nie są dobrym pomysłem. Ucho zewnętrzne oddzielone jest od ucha środkowego delikatną błoną, która podczas płukania może ulec uszkodzeniu. To z kolei niesie ze sobą duże ryzyko dla zdrowia. Co więcej, w niektórych przypadkach również zabieg płukania uszu jest przeciwwskazany, dlatego przy zatkaniu uszu woskowiną zawsze warto skonsultować się z laryngologiem.

Jak wygląda czyszczenie uszu u laryngologa? Zabieg taki jest bezbolesny, jednak może wiązać się z pewnym dyskomfortem, zależnym od wrażliwości pacjenta. Laryngolog może oczyścić ucho na kilka sposobów, wykonując:

• Płukanie ucha – do przewodu słuchowego wprowadza się wodę o temperaturze 37 stopni Celsjusza pod niewielkim ciśnieniem, np. za pomocą strzykawki.
• Usuwanie woskowiny ssakiem lub haczykiem – gdy istnieją przeciwwskazania do płukania ucha lub gdy lekarz podejrzewa perforację błony bębenkowej.

Czyszczenie uszu – FAQ

Kiedy iść na czyszczenie uszu?

Na czyszczenie uszu warto udać się wtedy, gdy odczuwasz dyskomfort, ból, uczucie pełności w uchu, lub gdy zauważasz pogorszenie słuchu. Gdy domowe sposoby oczyszczenia uszu nie przynoszą efektów, należy udać się do lekarza. W przypadku znacznego zatkania ucha woskowiną profesjonalne czyszczenie uszu w gabinecie laryngologicznym jest bezpieczniejsze i skuteczniejsze niż samodzielne próby w domu.

Jak odetkać korek w uchu?

Aby odetkać korek woskowinowy w uchu, można użyć kropli lub sprayu do uszu, które zmiękczają woskowinę. Po kilku dniach stosowania preparatu nadmierna ilość woskowiny w przewodzie słuchowym powinna samoistnie wypłynąć. Jeśli domowe metody nie przynoszą efektu, warto skonsultować się z laryngologiem, który bezpiecznie usunie woskowinę.

Jak rozpoznać czop woskowinowy?

Czop woskowinowy można rozpoznać po objawach takich jak uczucie zatkanego ucha, pogorszenie słuchu, szumy uszne, ból lub zawroty głowy. Czasami może wystąpić także wydzielina z ucha. Jeśli podejrzewasz obecność czopa woskowinowego, warto skonsultować się z lekarzem w celu potwierdzenia diagnozy i usunięcia go.

Źródła:

1. Szołdra-Seiler A., Uczucie zatkanego ucha, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/88673,uczucie-zatkanego-ucha (dostęp: 07.06.2024).
2. Hassmann-Poznańska E.,  Oczyszczanie przewodu słuchowego zewnętrznego, https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/145577,oczyszczanie-przewodu-sluchowego-zewnetrznego (dostęp: 07.06.2024).

Strona główna » Archives for admin

Do najczęściej występujących chorób laryngologicznych wieku dziecięcego zalicza się zapalenie ucha, które może występować zarówno u dzieci w wieku przedszkolnym, jak i u niemowląt. Przyczyny tego schorzenia to infekcje o różnym podłożu, które mogą zająć ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne. Natomiast objawy i czas trwania choroby zależą od wielu czynników. Wyjaśniamy, dlaczego zapalenie ucha u dzieci to częsta przypadłość. Dowiesz się również, jak rozpoznać zapalenie ucha u niemowlęcia, które nie potrafi powiedzieć o swoich dolegliwościach. Sprawdź, co zrobić w przypadku podejrzenia choroby uszu!

1. Rodzaje zapalenia ucha u dzieci
2. Przyczyny zapalenia ucha zewnętrznego
3. Przyczyny i objawy zapalenia ucha środkowego u dzieci
4. Objawy zapalenia ucha u dziecka
5. Jak rozpoznać zapalenie ucha u niemowlaka – objawy sugerujące chorobę
6. Ile może trwać zapalenie ucha u dziecka?
7. Leczenie zapalenia ucha u dziecka
8. Sposób ochrony uszu przy stanie zapalnym

Rodzaje zapalenia ucha u dzieci

Zapalenie ucha u dzieci jest jedną z najczęściej występujących chorób laryngologicznych. Część dzieci odczuwa objawy infekcji uszu sporadycznie, u innych natomiast schorzenie może nawracać nawet kilka razy w roku lub przyjmować postać przewlekłą.

Schorzenia infekcyjne uszu dzieli się m.in. pod względem części zajętej patogenami chorobotwórczymi:

• Zapalenie ucha zewnętrznego – jest to infekcja zewnętrznej części ucha, najczęściej przewodu słuchowego, rzadziej małżowiny usznej.
• Zapalenie ucha środkowego – choroba dotyczy struktur ucha środkowego, czyli błony bębenkowej, jamy bębenkowej, kosteczek słuchowych i trąbki słuchowej (trąbki Eustachiusza), a także powierzchni zewnętrznej okienka owalnego i przestrzeni powietrznych (jamy sutkowej i komórek sutkowych).
• Zapalenie ucha wewnętrznego – chorobę powszechnie określa się jako zapalenie błędnika. Dotyczy struktur ucha wewnętrznego takich jak przedsionek, ślimak i kanały półkoliste. Schorzenie najczęściej stanowi powikłanie po zapaleniu ucha środkowego lub opon mózgowo-rdzeniowych.

Przyczyny zapalenia ucha zewnętrznego

Na ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego (OEAD), czyli infekcję skóry przewodu słuchowego, określaną potocznie jako ucho pływaka, najczęściej chorują dzieci w przedziale wiekowym od 5 do 14 lat. Nieco rzadziej diagnozuje się zapalenie ucha przewlekłe i złośliwe¹.

Zapalenie ucha zewnętrznego u dzieci i dorosłych ma takie same przyczyny. Infekcja wywoływana jest przez zakażenie bakteriami, głównie Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus, nieco rzadziej przez drobnoustroje grzybicze z rodzaju Candida sp. i Aspergillus sp.

Za nadkażenie drobnoustrojami zwykle odpowiadają niewielkie urazy skóry wyściełającej zewnętrzny przewód słuchowy, które mogą powstawać np. przy nieprawidłowym czyszczeniu uszu. Długotrwałe utrzymanie nadmiernej wilgotności kanału słuchowego także sprzyja rozwojowi infekcji, dlatego zapalenie ucha zewnętrznego zyskało miano ucha pływaka, a szczyt zachorowań obserwuje się w okresie letnim, kiedy wysoka temperatura sprzyja rozwojowi patogenów chorobotwórczych.

Ponadto zachorowaniu na ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego u dziecka sprzyjają czynniki takie, jak:

• wąski przewód słuchowy;
• niedojrzały układ odpornościowy;
• choroby dermatologiczne, np. atopowe lub łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca.

Przyczyny i objawy zapalenia ucha środkowego u dzieci

Ból ucha u dziecka zwykle pojawia się przy katarze towarzyszącym infekcjom górnych dróg oddechowych. Jest to bezpośrednio związane z toczącą się lub niedawno przebytą infekcją wirusową, która odpowiada za większość epizodów zapalenia ucha środkowego u dzieci. Wirusy, które są przyczyną infekcji, mogą rozprzestrzeniać się na ucho środkowe. Niemowlę większość czasu spędza w pozycji leżącej i jest bardziej narażone na spływanie kataru z górnych dróg oddechowych do dalszych części przewodu oddechowego, co zwiększa ryzyko infekcji uszu. Do czynników ryzyka zaliczane są również alergie i przerost migdałka. Częste zapalenie ucha u dzieci wynika także z odmiennej budowy anatomicznej przewodu słuchowego. Trąbka Eustachiusza jest krótsza i węższa u najmłodszych, co sprzyja infekcjom.

Kataralne zapalenie ucha w wielu przypadkach mija samoistnie, jednak u części dzieci rozwija się bakteryjna postać infekcji, która odpowiada za ostre zapalenie ucha środkowego. Infekcje zwykle wywołują bakterie Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis.

Szacuje się, że ostre zapalenie ucha środkowego (OMA) występuje najczęściej u dzieci między 6. a 18. miesiącem życia. Co więcej, zapalenie ucha u rocznego dziecka jest jedną z dwóch najczęściej występujących chorób, zaraz po schorzeniach górnych dróg oddechowych².

Nieleczone zapalenie ucha środkowego u dzieci może przerodzić się w postać przewlekłą. Schorzenie to określa się jako zapalenie wysiękowe, które często nie wywołuje objawów, jednak bezwzględnie wymaga długotrwałego leczenia i stałej obserwacji. Innym z częstych powikłań ostrej postaci infekcji ucha środkowego jest także zapalenie wyrostka sutkowatego.

Objawy zapalenia ucha u dziecka

Starsze dzieci zwykle nieco łagodniej przechodzą zapalenie ucha. Natomiast u noworodków i niemowląt choroba może przyjmować ciężką postać. Zdarza się, że pierwszy objaw ostrego zapalenia ucha środkowego u noworodka i niemowlęcia to samoistny wyciek z ucha.

Ponadto zapalenie ucha środkowego u dziecka może wywoływać następujące objawy:

• ból ucha i/lub okolicy za uchem;
• bóle głowy, złe samopoczucie i ogólne osłabienie;
• podwyższona temperatura ciała;
• biegunki i wymioty;
• niedosłuch;
• przekrwienie błony bębenkowej;
• szumy uszne, dyskomfort, kłucie, pieczenie w uchu.

Wysiękowe zapalenie ucha u dzieci może natomiast przebiegać niezauważone, ponieważ zwykle nie występuje ból. Błona bębenkowa po perforacji (pęknięciu) daje ujście gromadzącej się wydzielinie, dlatego objawy mogą obejmować tylko szumy, uczucie wypełnienia czy swędzenie.

Natomiast zapalenie ucha zewnętrznego u dziecka zwykle daje objawy zbliżone do zapalenia ucha środkowego, czyli ból, świąd, uczucie pełności w uchu, tkliwość małżowiny usznej i okolicy ucha, a także upośledzenie słuchu.

Jak rozpoznać zapalenie ucha u niemowlaka – objawy sugerujące chorobę

Zapalenie ucha wywołuje stosunkowo specyficzne objawy, dlatego zwykle dziecko samodzielnie zgłasza dolegliwości. Jeśli jednak pojawia się zapalenie ucha u niemowlaka, jedynym sposobem na jego rozpoznanie jest wnikliwa obserwacja zachowania dziecka.

Zapalenie ucha u noworodka i niemowlęcia można podejrzewać na podstawie objawów sugerujących takich, jak:

• płaczliwość, niepokój;
• trudności w zaśnięciu i częste przebudzenia;
• próby pocierania główką o poduszkę, w przypadku niemowląt sięganie rączką w stronę ucha;
• niechęć do spania na boku, co może świadczyć o tkliwości ucha;
• płacz i rozdrażnienie podczas dotyku ucha;
• utrata apetytu, niechęć do ssania;
• brak reakcji na głos opiekuna;
• objawy ze strony przewodu pokarmowego – zapalenie ucha u dziecka często występuje jednocześnie z biegunkami, nudnościami i wymiotami;
• wydzielina w przewodzie słuchowym o różnym zabarwieniu;
• stan podgorączkowy lub wysoka gorączka;
• katar, kaszel i inne objawy przeziębienia;
• wcześniej przebyte przeziębienie.

Ile może trwać zapalenie ucha u dziecka?

To, ile może trwać zapalenie ucha u dziecka, zależy od rodzaju infekcji oraz zastosowanego leczenia. Zdarza się, że kataralne zapalenie ucha mija wraz z ustąpieniem objawów przeziębienia, zwykle po kilku dniach choroby.

Postać bakteryjna wymaga natomiast stosowania antybiotyków i trwa zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu dni. W niektórych przypadkach zaleca się leczenie operacyjne, które polega na drenażu uszu. Z kolei wysiękowe zapalenie ucha u dzieci może wymagać leczenia nawet przez kilka miesięcy. Co więcej, zdarza się, że nawraca ono kilkukrotnie w ciągu roku.

Leczenie zapalenia ucha u dziecka

W przypadku osób dorosłych leczenie w pierwszych dniach infekcji uszu zwykle ogranicza się do działań zachowawczych, czyli przyjmowania preparatów o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Natomiast zapalenie ucha u dziecka, zwłaszcza u noworodka i niemowlęcia, zawsze wymaga zgłoszenia się do lekarza, który oceni stan przewodu słuchowego.

Leczenie za pomocą antybiotykoterapii rekomendowane jest tylko w ciężkich przypadkach. Niemniej jednak wskazaniami do przyjmowania antybiotyków są również wiek pacjenta oraz występowanie określonych objawów. Lekarz zwykle zaleca doustne antybiotyki w przypadku, gdy:

• na zapalenie ucha cierpi niemowlę poniżej 6. miesiąca życia;
• infekcja występuje obustronnie u dziecka poniżej 2. roku życia;
• dziecko choruje na zespół Downa, schorzenia upośledzające układ immunologiczny lub ma wady anatomiczne twarzoczaszki;
• występują jednocześnie objawy takie jak wysoka gorączka, biegunki i wymioty;
• pojawił się wysięk z ucha.

Poza miejscowymi lub ogólnoustrojowymi lekami na zapalenie ucha u dzieci należy przede wszystkim stosować środki łagodzące dolegliwości bólowe. W przypadku perforacji błony bębenkowej nie zaleca się podawania preparatów dousznych. Pomocne są natomiast leki przeciwbólowe przyjmowane doustnie.

Jeśli natomiast zapalenie ucha zewnętrznego u dziecka przebiega bez pęknięcia błony, szybkie uśmierzenie bólu zapewniają krople douszne, np. wyrób medyczny LIX, które zawierają glicerol i chlorowodorek lidokainy. Glicerol działa osmotycznie, czyli wspomaga usuwanie nadmiernej wilgoci z przewodu słuchowego, zmniejszając tym samym obrzęk, co redukuje ból i przekrwienie. Lidokaina natomiast działa miejscowo znieczulająco niemal bezpośrednio po podaniu do ucha, hamując odczuwanie bólu³.

Sposób ochrony uszu przy stanie zapalnym

Niezależnie od rodzaju zapalenia uszu u dzieci należy pamiętać, że ustąpienie objawów nie jest równoznaczne z całkowitym wyleczeniem. Z tego powodu nigdy nie należy zaprzestawać przyjmowania zalecanych leków bez porozumienia z lekarzem. Ponadto w trakcie leczenia konieczna jest odpowiednia dbałość o uszy.

Leczenie może być długotrwałe, ale nie oznacza to, że należy w tym czasie nieustannie przebywać w domu. Jeśli dziecko choruje na zapalenie ucha, można śmiało wychodzić na spacery, o ile jego stan zdrowia jest ogólnie dobry, maluch nie gorączkuje i nie jest osłabiony. Co więcej, nie zaleca się nagminnego zasłaniania uszu. Podczas spacerów nie należy wkładać do przewodu słuchowego żadnych przedmiotów, wacików itp. Kanał słuchowy powinien mieć zapewnioną naturalną cyrkulację powietrza. Uszy należy chronić jedynie przed wilgocią, dlatego specjalne zatyczki można zastosować tylko podczas kąpieli.

Zapalenie ucha u dziecka – FAQ

Po czym poznać, że dziecko ma zapalenie ucha?

Dziecko z zapaleniem ucha może często dotykać lub pocierać uszy, płakać bardziej niż zwykle, mieć problemy ze snem oraz gorączkę. Mogą też wystąpić objawy takie jak utrata apetytu, wyciek płynu z ucha czy problemy ze słuchem. W przypadku podejrzeń, warto skonsultować się z lekarzem.

Co dać dziecku na zapalenie ucha?

W przypadku zapalenia ucha u dziecka lekarz może przepisać antybiotyk, jeśli infekcja jest bakteryjna. W celu łagodzenia bólu ucha można podawać dziecku środki przeciwbólowe o działaniu miejscowym, takie jak krople do uszu LIX. Dobrze jest również zapewnić dziecku komfort i dużo odpoczynku.

Jak długo trwa zapalenie ucha u dziecka?

Zapalenie ucha u dziecka zazwyczaj trwa od kilku dni do dwóch tygodni. Większość dzieci zaczyna odczuwać ulgę w ciągu 48-72 godzin po rozpoczęciu leczenia. Jeśli objawy utrzymują się dłużej, warto ponownie skontaktować się z lekarzem.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., Ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego: http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (dostęp: 07.06.2024).
2. Hossmann-Poznańska E., Ostre zapalenie ucha środkowego u dziecka: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/74798,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (dostęp: 07.06.2024).
3. Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B., Lidokaina w zapaleniach uszu – działanie, bezpieczeństwo, zastosowanie. Terapia, nr specjalny, sierpień 2019.
4. Wysocki J., Nitka A., Przypadek przewlekłego zapalenia ucha środkowego u noworodka. Audiofonologia, Tom XI, 1997.
5. Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne dla wybranych jednostek chorobowych w otorynolaryngologii dziecięcej. Postępy w chirurgii głowy i szyi – suplement 1/2006. http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/zarzad_glowny/teksty.php?plik=zalecenia.php (dostęp: 07.06.2024).

Strona główna » Archives for admin

Za zatkane ucho najczęściej odpowiada woskowina gromadząca się w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Uczucie zatkanych uszu, często w połączeniu z szumem i bólami głowy, może wynikać również z przeziębienia, przedostania się wody do ucha czy z poważniejszych schorzeń, takich jak stan zapalny i pęknięcie błony bębenkowej. W niektórych przypadkach uszy można oczyścić samodzielnie. Wypróbuj sposoby na zatkane ucho i sprawdź, kiedy niezbędna jest pomoc lekarza laryngologa.

Zatkane ucho – przyczyny

Wśród przyczyn zatkanego ucha wymienia się m.in.:

• czop woskowinowy,
• infekcje górnych dróg oddechowych i zapalenie ucha środkowego,
• zmiany ciśnienia wewnątrz ucha,
• niedrożność trąbki słuchowej.

Rozpoznanie przyczyny jest kluczowe dla prawidłowego wdrożenia środków zaradczych. Jeśli więc problem utrzymuje się od dłuższego czasu, a domowe sposoby nie przynoszą efektów, należy skonsultować swój stan z lekarzem. Poniżej znajdziesz również szersze omówienie potencjalnych przyczyn zatkanego ucha, co może pomóc Ci w zidentyfikowaniu Twojego problemu.

Czop woskowinowy

Do najczęstszych przyczyn wywołujących uczucie zatkanych uszu należy gromadząca się woskowina. Wosk uszny jest wydzieliną naturalną, która warunkuje zachowanie prawidłowego nawilżenia kanału słuchowego i zabezpiecza ucho przed drobnoustrojami. Niestety u niektórych osób woskowina wytwarza się w nadmiarze, zwężając światło przewodu słuchowego lub całkowicie zatykając ucho. Najczęściej przyczyną tego jest nadmierne czyszczenie uszu i niewłaściwe stosowanie patyczków higienicznych. Nadprodukcja woskowiny może dotyczyć także osób przebywających w zanieczyszczonych pomieszczeniach lub noszących aparaty słuchowe.

Infekcje górnych dróg oddechowych i zapalenie ucha środkowego

Przyczyną uczucia zatkanych uszu mogą być również przeziębienie i wszelkie infekcje górnych dróg oddechowych. Za zatkane uszy odpowiada przede wszystkim katar i towarzyszący mu obrzęk śluzówki nosa, który może zająć także trąbkę słuchową, łączącą uszy z nosem. Przewlekły nieżyt nosa i zatok może przyczynić się również do zapalenia ucha środkowego. Wypełniający je śluz daje wówczas wrażenie przelewania się wydzieliny w uchu i uczucie jego zatkania.

Ze względu na budowę anatomiczną to właśnie podczas przeziębienia często dochodzi do zatkania ucha. Infekcje dotykające zatoki, a także kaszel również podrażniają kanał słuchowy i mogą sprawiać, że osoba chora czuje dyskomfort w uchu.

Zmiany ciśnienia wewnątrz ucha

Kolejnym powodem zatkania ucha może być zmiana ciśnienia wewnątrz ucha. Nadmiar przedostającego się powietrza wywołuje ucisk na trąbkę słuchową, co może być odczuwane jako zatkane ucho. Dyskomfort może pojawić się nagle, np. podczas podróży samolotem lub nurkowania. Podobne dolegliwości występują wtedy, gdy woda przedostanie się do kanału słuchowego.

Niedrożność trąbki słuchowej

Za zatkane ucho może odpowiadać również niedrożna trąbka słuchowa. Przyczyną dysfunkcji trąbki Eustachiusza bywają z kolei ostre infekcje o podłożu wirusowym, bakteryjnym lub alergicznym. W przypadku niedrożności trąbki, której towarzyszy infekcja górnych dróg oddechowych, dochodzi do gromadzenia się płynu w uchu środkowym, co poza uczuciem zatkanego ucha powoduje również m.in. uczucie pełności w uchu, szumy uszne i zaburzenia słuchu.

Objawy zatkanego ucha

Zatkanym uszom mogą towarzyszyć różne objawy, w zależności od przyczyny tego stanu. Najczęściej do powszechnych objawów należą:

• ból ucha,
• niedosłuch,
• szumy uszne,
• uczucie pełności w uchu,
• zawroty głowy.

Jeśli objawy te nie ustępują pomimo zastosowania domowych sposobów na odetkanie ucha, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Sposoby na ucho zatkane nadmiarem woskowiny

Podejrzewając, że uczucie dyskomfortu powoduje woskowina, można w pierwszej kolejności sięgnąć po domowe sposoby na zatkane ucho. W celu usunięcia zalegających złogów należy zmiękczyć woskowinę za pomocą parafiny lub specjalnych preparatów w postaci kropli bądź aerozolu. Takie środki należy stosować ściśle według zaleceń umieszczonych na ulotce opakowania. Zwykle krople aplikuje się 2-3 razy dziennie. Wosk powinien wypłynąć samoistnie w ciągu kilku dni.

Rozmiękczanie woskowiny to dobry sposób na zatkane ucho, ale tylko jeśli nie pojawiły się inne objawy. Zatkane ucho z towarzyszącym bólem wymaga konsultacji z lekarzem. Konieczne jest wykluczenie ewentualnego stanu zapalnego ucha lub perforacji (pęknięcia) błony bębenkowej. W takich przypadkach odtykanie ucha mogłoby pogorszyć stan zdrowia.

Pod żadnym pozorem nie należy usuwać woskowiny usznej patyczkami higienicznymi. Grozi to wepchnięciem wosku, przyczynia się do jego nadprodukcji, a także niesie ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej i trwałego uszkodzenia słuchu!

Jeśli w uchu wytworzył się twardy czop woskowinowy, jedynym skutecznym sposobem na jego usunięcie może być płukanie ucha (irygacja) lub ręczne wyjęcie wosku za pomocą specjalnego sprzętu. Takiego zabiegu nie należy wykonywać samodzielnie. Tylko specjalista wie, jak przepłukać ucho prawidłowo i bezpiecznie. Co ważne, istnieje szereg przeciwwskazań do płukania ucha, dlatego jeśli ucho jest zatkane korkiem woskowiny, nie warto decydować się na samodzielne działania.

Jak odetkać ucho zatkane z powodu towarzyszącego kataru?

Zatkane ucho od kataru to częsta przypadłość, ale pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować tego objawu. Nieleczony katar i przewlekle chore zatoki mogą doprowadzić do trwałego podrażnienia trąbki słuchowej, a nawet do rozwoju zapalenia ucha.

Jak odetkać zatkane ucho w takim przypadku? Podstawą jest przede wszystkim leczenie infekcji i udrożnienie dróg oddechowych. Warto sięgnąć po:

• krople do nosa o działaniu przeciwobrzękowym;
• preparaty niwelujące stan zapalny gardła oraz środki łagodzące kaszel;
• pomocne mogą okazać się również inhalacje, które nawilżą drogi oddechowe, łagodząc podrażnienie i obrzęk.

Jak się pozbyć wody z ucha?

Uczucie zatkanego ucha często pojawia się po kąpieli w basenie lub myciu głowy pod mocnym strumieniem. Podstawą zachowania zdrowych uszu jest zabezpieczenie ich przed nadmierną wilgocią. Woda zalegająca w kanale słuchowym zewnętrznym skutkuje tymczasowym pogorszeniem słuchu, a także stwarza idealne warunki do rozwoju bakterii, co grozi stanem zapalnym ucha, znanym również jako ucho pływaka, lub uszkodzeniem kanału słuchowego.

Warto więc pamiętać o odpowiedniej higienie, zwłaszcza w przypadku dzieci. Myjąc głowę dziecku, należy unikać kierowania strumienia do wnętrza ucha. Małżowinę należy myć za pomocą wody i delikatnego mydła, nie wolno wprowadzać wody do kanału słuchowego. Po umyciu ucho należy dokładnie osuszyć. Usuwa się tylko wydzielinę, która wypłynęła z przewodu słuchowego. Jeśli jednak dojdzie do przedostania się wody i po kąpieli dokucza uczucie zatkanych uszu, należy możliwie jak najszybciej pozbyć się wody z ucha.

Jak odetkać ucho zatkane wodą? Istnieją sprawdzone sposoby na ucho zatkane wodą. Oto one:

• Żucie gumy i ssanie cukierków – bardzo prosta, ale skuteczna metoda. W trakcie żucia gumy wzmaga się produkcja śliny, którą połykamy. Przełykanie natomiast udrażnia przewód słuchowy, ułatwiając odetkanie ucha. Czynność warto wykonywać także podczas lotu samolotem, ponieważ wzmożona aktywność ślinianek ułatwia wyrównanie ciśnienia wewnątrz ucha.
• Ziewanie i głębokie wdechy – wymuszają ruch żuchwy, a tym samym ruch w okolicy przewodów słuchowych.
• Stosowanie środków o działaniu osmotycznym – krople na bazie glicerolu (naturalnego składnika tłuszczów i olei roślinnych) dzięki właściwościom osmotycznym ułatwiają usuwanie wody z kanału słuchowego, a także zmniejszają obrzęk, redukując tym samym dolegliwości bólowe.
• Przechylenie głowy – kiedy czujesz, że w uchu pozostaje woda, warto pochylić głowę i pociągnąć płatek uszny. Wywoła to niewielki ruch tkanek wyścielających kanał słuchowy, a tym samym ułatwi pozbycie się wody. Pamiętaj jednak, że nie należy potrząsać głową w celu usunięcia wody! Mogłoby to spowodować przedostanie się wody do głębszych struktur kanału słuchowego.

Zatkane ucho – co zrobić, gdy dyskomfort nie mija?

Domowe sposoby na zatkane uszy można stosować tylko przez 2–3 dni. Jeśli w tym czasie dolegliwości nie mijają, warto skonsultować się z lekarzem. Zdarza się, że zatkane uszy i szum są objawami poważnych schorzeń. Wizyta u laryngologa jest wówczas konieczna. Specjalista podczas badania otoskopowego sprawdzi stan ucha i zaleci odpowiednie postępowanie.

Na wcześniejszą wizytę należy się bezwzględnie udać, jeśli podejrzewamy, że uczucie zatkanych uszu może wynikać z obecności ciała obcego w uchu. Małe dzieci często wkładają rozmaite przedmioty do kanału słuchowego. Nie zawsze natomiast są one widoczne podczas samodzielnej wizualnej oceny. Niejednokrotnie również w przypadku osób dorosłych dochodzi do zatkania uszu np. kawałkiem waty. Próby usunięcia ciała obcego z ucha mogą skutkować jego wepchnięciem do głębszych struktur, dlatego w takich sytuacjach najbezpieczniej jest udać się do lekarza.

Wskazaniem do szybkiej konsultacji z lekarzem są także jednocześnie występujące objawy takie, jak:

• wydzielina z ucha o przykrym zapachu;
• ból ucha, kłucie w uchu;
• zawroty głowy;
• wymioty i biegunki.

Zatkane ucho – FAQ

Co zrobić, żeby odetkać uszy?

Znane sposoby na odetkanie ucha to m.in. ziewanie, intensywne przełykanie śliny, żucie gumy, ciepły okład na ucho, a także przechylenie głowy i jednoczesne pociągnięcie za płatek ucha. Czasami jednak odetkanie ucha wymaga sięgnięcia po przeznaczone do tego środki, jak spraye czy krople do uszu. Jeśli nawet to nie pomoże, należy udać się do lekarza.

Czy zatkane ucho jest niebezpieczne?

Zatkane ucho nie musi być niebezpiecznym objawem, jeśli tylko znana jest przyczyna tego stanu i zostaną podjęte odpowiednie leczenie. Zawsze warto skonsultować ten problem z lekarzem, by mógł on postawić prawidłową diagnozę. Zatkane ucho może bowiem prowadzić do poważniejszych powikłań, np. pęknięcia błony bębenkowej, jeśli przyczyną niedrożności jest zalegająca w uchu wydzielina.

Kiedy do laryngologa z zatkanym uchem?

Jeśli problem zatkanego ucha nie mija pomimo podjęcia prób jego odetkania i zastosowania specjalnych preparatów do uszu, należy skonsultować się z laryngologiem. Ponadto do lekarza należy zgłosić się bezzwłocznie, jeśli zatkaniu ucha towarzyszy silny ból. Specjalista określi dokładną przyczynę stanu i zaleci odpowiednie leczenie.

Źródła:

1. Szołdra-Seiler A., Ostra niedrożność trąbki słuchowej, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/98890,ostra-niedroznosc-trabki-sluchowej (data odczytu: 04.04.2024).
2. Szołdra-Seiler A., Uczucie zatkanego ucha, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/88673,uczucie-zatkanego-ucha (data odczytu: 04.04.2024).
3. Kacprzyk, Czop woskowinowy – jak prawidłowo dbać o higienę uszu, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/inne-zagadnienia/286540,uszy-woskowina-czop (data odczytu: 04.04.2024).

Strona główna » Archives for admin

Pulsowanie w uchu może być objawem urazu, schorzenia czy efektem zalegania woskowiny w przewodzie słuchowym. Jak radzić sobie z tym problemem zdrowotnym? Metoda leczenia pulsowania w uchu, jaką podejmuje specjalista, zależy od przyczyny dolegliwości. W tym artykule wyjaśniamy, kiedy warto skonsultować się z lekarzem, jak wygląda diagnostyka i leczenie odczucia tętnienia oraz pulsowania w uszach.

Kilka słów o pulsowaniu w uszach

Pulsowanie w uszach jest nieprzyjemnym doświadczeniem dźwiękowym, które ma subiektywną postać. Towarzyszyć mu może szereg innych uciążliwych dla chorego objawów, np.:

• piski w uchu,
• nudności,
• wymioty,
• bóle i zawroty głowy,
• uczucie rozpierania w uchu.

Wielu pacjentów przyznaje, że pulsowanie w uchu obniża jakość ich codziennego funkcjonowania. Może przyczyniać się m.in. do zaburzeń koncentracji, powodować bezsenność, rozdrażnienie i uczucie zmęczenia. Uciążliwa dolegliwość może sprzyjać nerwicy i zaburzeniom depresyjnym. U części chorych występuje również mizofonia (nadwrażliwość na dźwięki) oraz fonofobia (lęk przed głośnymi dźwiękami). Pulsowanie może pojawić się w prawym lub lewym uchu, o dowolnej porze dnia (często wieczorami, gdy przebywamy w pozycji leżącej).

Dlaczego ucho „zaczyna pulsować”? Urazy

Pulsowanie w uchu to typ szumów usznych, który może mieć związek z przebytymi urazami głowy, szczególnie w okolicy skroniowej. Na tego typu dyskomfort skarżą się m.in. osoby po urazach czaszki, np. wskutek niespodziewanego upadku, pobicia czy wypadku komunikacyjnego. Możliwą przyczyną są też urazy błony bębenkowej spowodowane oczyszczaniem ucha z użyciem patyczków higienicznych.

Pulsowanie w uchu – zalegająca woskowina i czop woszczynowy

Za pulsowanie w uchu może odpowiadać też tzw. czop woszczynowy, który jest niczym innym jak zamknięciem przewodu słuchowego zalegającą w nim woskowiną. Do powstania czopa przyczyniają się zaniedbania w kwestii higieny uszu, m.in. ich niewłaściwe czyszczenie. Oczywiście urazy i zaleganie woskowiny w małżowinie usznej to nie jedyne czynniki sprawcze pulsowania w uchu. Co jeszcze może przyczynić się do pulsujących szumów usznych?

Pulsowanie i tętnienie w uchu – objaw infekcji

W przypadku wielu pacjentów przyczyną problemu jest infekcja bakteryjna, np. wysiękowe zapalenie ucha środkowego (OMS, łac. otitis media secretoria). Ta choroba jest dość częstym powikłaniem pogrypowym, może mieć też związek z alergią, refluksem przełykowo-gardłowym i przerostem migdałka gardłowego. Za rozwój schorzenia niekiedy odpowiadają nieprawidłowości w budowie twarzoczaszki. OMS zalicza się do tzw. chorób wieku dziecięcego, może mieć postać:

• ostrą,
• podostrą,
• przewlekłą.

Inne przyczyny pulsowania w uchu – choroba Meniere’a, tętniak mózgu, podwyższone ciśnienie krwi

Pulsowanie w uszach może oznaczać, że mamy do czynienia z chorobą Meniere’a, która objawia się pod postacią zaburzeń narządu słuchu i równowagi. Schorzenie, zwane zamiennie wodniakiem endolimfatycznym, ma charakter napadowy; objawy mijają zwykle w ciągu kilku godzin. Warto podkreślić, że nieleczona choroba może spowodować głęboki niedosłuch. Innymi przyczynami tętnienia i pulsowania w uszach mogą być:

• wysokie ciśnienie tętnicze,
• tętniak mózgu,
• nowotwory w uchu,
• nadczynność tarczycy,
• guzy mózgu,
• ekspozycja na duży hałas,
• zapalenie trąbki słuchowej,
• stwardnienie rozsiane,
• zwyrodnienia kręgosłupa w odcinku szyjnym.

Pulsowanie w uchu – diagnostyka. Kiedy udać się do laryngologa?

Warto skorzystać z wizyty u specjalisty (laryngologa), jeżeli pulsowanie w uszach dokucza nam od dłuższego czasu. Powodem do niepokoju są silne bóle oraz zawroty głowy i zaburzenia słuchu. By potwierdzić bądź wykluczyć poważne schorzenia ośrodkowego układu nerwowego, poza podstawowym badaniem słuchu konieczne jest poddanie się szczegółowym badaniom diagnostycznym, w tym tomografii komputerowej i rezonansowi magnetycznemu głowy. Niezbędna może okazać się również diagnoza stomatologiczna. W celu określenia charakteru choroby pomocne bywa też badanie krwi i USG. W przypadku podejrzenia somatyzacji warto skorzystać z konsultacji z doświadczonym psychologiem.

Jak leczyć pulsowanie w uchu? Farmakoterapia i nie tylko

W zależności od przyczyny pulsowania lekarz może wdrożyć leczenie farmakologiczne (np. środki przeciwzapalne, beta-blokery, leki przeciwdepresyjne i przeciwhistaminowe) lub operacyjne. Jeśli szumy uszne mają podłoże psychiczne i leczenie farmakologiczne jest mało skuteczne, warto rozważyć poddanie się terapii poznawczo-behawioralnej. Bywa, że pomagają również masaże, terapie dźwiękowe i akupunktura. Należy wspomnieć, że zdarza się, iż pulsujące szumy uszne ustępują samoistnie. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie zdrowych nawyków do codziennego życia, tj. rzucić palenie, zacząć regularnie ćwiczyć, zadbać o zbilansowaną dietę dostosowaną do naszych potrzeb i stanu zdrowia. Warto jeść produkty obfitujące w witaminy z grupy B, miedź, cynk i kwas foliowy, które mają korzystny wpływ na narząd słuchu. Pacjenci cierpiący z powodu pulsowania w uszach powinni unikać przebywania w hałasie, a jeżeli są narażeni na hałas w środowisku pracy, powinni stosować specjalne ochraniacze na uszy.

Bardzo ważne jest również dbanie o prawidłową i staranną higienę uszu. Zaniedbanie w tej kwestii może bowiem przyczynić się do gromadzenia woskowiny, a w konsekwencji także do infekcji ucha. Jeśli zakażenie już się pojawiło i lekarz stwierdził zapalenie ucha zewnętrznego, w celu łagodzenia bólu może przepisać krople LIX, które są wyrobem medycznym. Krople mają działanie osmotyczne, a więc redukują obrzęk tkanek, co może też zmniejszyć odczuwanie nieprzyjemnych doznań, takich jak pulsujący szum w uszach.

Podsumowując, pulsowanie w uszach może mieć związek zarówno z chorobami uszu, jak i drobnymi urazami czy ogólnoustrojowymi schorzeniami. Pamiętajmy, że w razie dyskomfortu ze strony narządu słuchu warto niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Lepiej zapobiegać, niż leczyć!

Pulsowanie w uchu – FAQ

• O czym świadczy pulsowanie w uchu?

Za pulsowanie w uchu często odpowiada wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Nadciśnieniu towarzyszą zawroty i bóle głowy oraz kołatanie serca, więc w przypadku tych objawów należy skonsultować swój stan z lekarzem kardiologiem. Ponadto tętnienie w uchu może świadczyć o chorobach narządu słuchu, dlatego warto udać się do otolaryngologa, jeśli problem ten utrzymuje się przez dłuższy czas.

• Czy od zatok może pulsować w uchu?

Zapalenie zatok może powodować dolegliwości w obrębie innych pobliskich narządów i np. doprowadzić do uczucia zatkania ucha. Wzrost ilości wydzieliny powoduje również uczucie pełności w uchu i inne objawy, takie jak pulsowanie i tętnienie w uchu, dolegliwości bólowe. Może to świadczyć o tym, że infekcja z zatok objęła również ucho.

• Czy przy nerwicy może pulsować w uchu?

Zaburzenia lękowe wpływają na funkcjonowanie całego organizmu i mogą powodować różne objawy. Niektóre osoby zmagające się z tym problemem odczuwają pulsowanie w głowie i uszach, a także szumy uszne. Warto ten objaw skonsultować z lekarzem w celu prawidłowego rozpoznania.

Źródła

1. Zagor M., Szumy uszne: przyczyny, objawy i leczenie. Jak pozbyć się szumu w uszach?, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105636,szumy-uszne (dostęp 28.03.2024).
2. Kochanek K., Szumy uszne. [w:] Janczewski G. (red.): Otolaryngologia praktyczna, tom I. Via Medica Gdańsk 2005: 26-30.
3. Zagor M., Choroba Meniere’a, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106005,choroba-menirea (dostęp 28.03.2024).

Strona główna » Archives for admin

Gronkowiec w uchu jest przypadłością uciążliwą, trudną zarówno do zdiagnozowania, jak i leczenia. Może atakować różne partie ciała, jednak szczególnie często rozwija się w uchu oraz w obszarze nosogardzieli. Objawy zakażenia gronkowcem mogą być bardzo różne – to zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby i ogólnego stanu zdrowia dotkniętej nią osoby. Dowiedz się więcej na temat tej przypadłości i sprawdź, jak ją leczyć.

Czym jest gronkowiec?

Gronkowiec ( łac. Staphylococcus) należy do bakterii gram-dodatnich. Bytuje w nosogardzieli, przedsionku nosa, wnętrzu ucha, dołach pachowych, okolicy odbytu, na skórze (szczególnie w miejscu graniczącym z włosami głowy), a w przypadku kobiet również w okolicach intymnych. Jest wyjątkowo odporny na wysokie temperatury. Zakażenie najczęściej ma miejsce na oddziałach szpitalnych, przy czym dotyczy zarówno pacjentów, jak i personelu.

Bakteria stanowi poważne zagrożenie między innymi ze względu na wydzielanie enterotoksyny, która jest odporna na większość antybiotyków. Może wywoływać wiele schorzeń, w tym również niezwykle trudną w leczeniu sepsę. Należy zauważyć, że bycie nosicielem gronkowca nie oznacza jeszcze występowania objawów – z tego właśnie względu wskazanie obecnych, byłych czy potencjalnych osób zakażonych nie jest łatwym zadaniem.

Wśród ludzi zazwyczaj diagnozuje się zakażenia gronkowcem złocistym (łac. Staphylococcus aureus). Jest on również jednym z najgroźnieszych patogenów dla człowieka z uwagi na wytwarzane przez bakterię toksyny i enzymy. Gronkowiec złocisty należy ponadto do najczęstszych przyczyn zapalenia ucha o podłożu bakteryjnym.

Gronkowiec w uchu – przyczyny zakażenia

Gronkowiec w uchu może rozwinąć się z różnych przyczyn. Trzeba przede wszystkim pamiętać, że gronkowiec jest zaraźliwy. Do zarażenia dochodzi między innymi poprzez:

• drogę kropelkową;
• bezpośredni kontakt z osobą zarażoną;
• zjedzenie skażonego pożywienia (szczególnie mięsa i wędlin, lodów, ciastek, przetworów mlecznych, sałatek ziemniaczanych czy kremów);
• styczność z przedmiotami osób zakażonych;
• stosunek płciowy z nosicielem bakterii;
• zakażenie już istniejącego miejsca przerwania ciągłości tkanki (skaleczenia czy rany).

Szczególnie narażone na zakażenie gronkowcem są osoby o obniżonej odporności. Mogą to być pacjenci cierpiący na schorzenia przewlekłe, o słabej odpowiedzi immunologicznej, dzieci czy osoby starsze. Jest również szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, gdyż może stanowić poważne zagrożenie zarówno dla ciężarnej, jak i kształtującego się płodu.

Objawy gronkowca w uchu

Bytujący w uchu gronkowiec może jednocześnie pojawić się zarówno na skórze, jak i w tkance podskórnej. Między innymi z tego względu objawy mogą przyjąć różną postać. Do jednych z najczęstszych symptomów zakażenia gronkowcem zalicza się:

• uczucie silnego świądu;
• zaczerwienienie skóry w uchu lub wokół niego;
• wysoką gorączkę;
• nawracające bóle głowy;
• nadwrażliwość na dotyk w obrębie ucha;
• poczucie nadmiernego napięcia, ściągnięcia skóry w zajętym obszarze;
• opuchliznę ucha;
• uczucie przypominające napięcie w obszarze ucha, szczególnie w jego wnętrzu;
• ropny wyciek z ucha;
• ból małżowiny oraz pozostałych obszarów ucha, szczególnie przy poruszaniu tą częścią, np. podczas przeżuwania jedzenia;
• przejściowe pogorszenie słuchu, które może występować tylko po jednej stronie.

Diagnostyka gronkowca w uchu

Występowanie gronkowca w uchu może objawiać się na rozmaite sposoby, co znacznie utrudnia diagnostykę. Dlatego jeśli zaczniesz odczuwać jakiekolwiek niepokojące zmiany czy dyskomfort w uchu lub jego okolicach, koniecznie udaj się do laryngologa. Specjalista zbierze dokładny wywiad. Jeśli wykluczy inne przyczyny problemu zdrowotnego i uzna, że rzeczywiście źródłem dolegliwości może być zakażenie gronkowcem, zleci dodatkowe badania mikrobiologiczne. Zazwyczaj konieczne będzie wtedy pobranie wymazu z ucha, dzięki któremu możliwe jest potwierdzenie lub wykluczenie zakażenia.

Gronkowiec w uchu – leczenie zakażenia

Leczenie gronkowca jest trudne, ponieważ jest on odporny na większość antybiotyków, a to właśnie antybiotykoterapia jest najskuteczniejszym sposobem terapii. Nie zadziała tu między innymi penicylina, niektóre antybiotyki makrolidowe i fluorochinolony, a także cefalosporyny (antybiotyki półsyntetyczne).

Dlatego przed rozpoczęciem leczenia konieczne będzie wykonanie tzw. antybiogramu. To badanie mikrobiologiczne, dzięki któremu specjalista może określić, z jakim dokładnie szczepem bakterii gronkowca ma do czynienia oraz na jakie antybiotyki dana bakteria odpowiednio zareaguje. Pamiętaj również, że po wdrożeniu antybiotykoterapii nie wolno jej przerywać, przede wszystkim ze względu na to, że gronkowiec w uchu jest problemem o charakterze nawracającym. Co więcej, zaleczone, a nie wyleczone do końca schorzenie może wiązać się z pojawieniem się licznych powikłań, czasem wyjątkowo groźnych dla zdrowia.

Gronkowiec w uchu – leczenie naturalne

Naturalne leczenie gronkowca w uchu może służyć jedynie jako wsparcie leczenia farmakologicznego pod okiem specjalisty. W żadnym wypadku nie powinno stanowić jedynej metody radzenia sobie z zakażeniem. Naturalne leczenie polega przede wszystkim na wspieraniu działania układu immunologicznego pacjenta.

Można np. zdecydować się na rozsądną suplementację. Istotna będzie również zmiana trybu życia oraz wyeliminowanie niezdrowych przyzwyczajeń. Pomocna jest zdrowsza dieta, ruch na świeżym powietrzu, a także odstawienie lub przynajmniej ograniczenie używek, takich jak kawa, alkohol czy papierosy. Skuteczną metodą jest również dbanie o właściwy odpoczynek oraz zdrowy, nieprzerwany sen o odpowiedniej długości, a także zmniejszenie stresu. Nie bez znaczenia jest również przestrzeganie zasad higieny osobistej.

Konsekwencje zaniechania leczenia gronkowca w uchu

Przerwane lub, co gorsza, zaniechane leczenie infekcji gronkowcowej w uchu może mieć fatalne konsekwencje dla pacjenta. Szczególnie niebezpieczną sytuacją jest również przeniesienie się gronkowca z ucha do krwiobiegu, co może zakończyć się nawet groźną sepsą. Niekiedy bakterie gronkowca mogą wywołać również zespół wstrząsu toksycznego czy zapalenia płuc, dróg moczowych, tchawicy, a także mięśnia sercowego czy wsierdzia, co jest niebezpieczne nie tylko dla zdrowia, lecz także życia pacjenta.

Źródła:

1. Brook I., Role of methicillin-resistant Staphylococcus aureus in head and neck infections, The Journal of Laryngology & Otology 2009, nr 123.12, s. 1301-1307.
2. Rogalska M., Gronkowce. Zakażenie, przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/158226,zakazenia-gronkowcowe (dostęp: 19.12.2023).
3. Zagor M., Zakażenia ucha zewnętrznego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego (dostęp: 19.12.2023).

Strona główna » Archives for admin

Jednym ze stosunkowo rzadko diagnozowanych schorzeń narządu słuchu jest rak ucha. Złośliwa zmiana nowotworowa może dotyczyć zarówno ucha zewnętrznego, jak i środkowego. Objawy nowotworów są różne, w zależności od ich rodzaju, zajętych elementów ucha i stopnia zaawansowania choroby. Przybliżamy informacje dotyczące raka ucha!

Nowotwór a rak – czy to to samo?

Wiele osób naprzemiennie stosuje pojęcia „nowotwór” i „rak”. Z medycznego punktu widzenia jest to błąd. Otóż nie każdy nowotwór jest rakiem. Zanim wyjaśnimy, czym jest rak ucha i jakie są jego rodzaje, warto więc nieco bliżej przyjrzeć się klasyfikacji chorób nowotworowych.

Mianem nowotworu określa się każdą zmianę, która wynika z nadmiernego i nieprawidłowego rozrostu komórek. Pod wpływem mutacji genetycznych może dochodzić do zmian biologicznych w komórkach. Zmiany w ich zachowaniu, takie jak zdolność do niekontrolowanego rozrostu, naciekanie tkanek czy tworzenie przerzutów, to cechy nowotworowe.

Nowotwory dzieli się na łagodne i złośliwe. Pierwsze z nich nie dają przerzutów i nie naciekają na okoliczne tkanki. Zmiany złośliwe mogą naciekać na tkanki, niszczyć narządy i dawać przerzuty odległe. Często również mają tendencję do nawracania, nawet pomimo wcześniejszego wyleczenia.

Istnieje wiele rodzajów nowotworów złośliwych. Wśród nich są raki. Warto więc pamiętać, że rak jest rodzajem nowotworu złośliwego. Takie określenie nie znajduje zastosowania przy zmianach łagodnych. Jednak nie każdy nowotwór złośliwy jest rakiem. Takim mianem poprawnie określa się tylko nowotwory pochodzenia nabłonkowego, czyli wywodzące się z tkanki nabłonkowej.

Do rozsiewu komórek nowotworowych może dochodzić na wiele sposobów, drogami takimi jak układ krwionośny i limfatyczny, płyn mózgowo-rdzeniowy czy jamy ciała.

Jakie są przyczyny raka ucha?

Nowotwory ucha występują rzadko. Szacunkowo stanowią zaledwie 0,05% wszystkich nowotworów głowy i szyi. Takie zmiany zwykle dotyczą osób starszych, między 60. a 80. rokiem życia. Szczyt zachorowań obserwuje się w 8. dekadzie życia. Przyczyny tej choroby nie są dokładnie poznane. Na występowanie nowotworów wpływają predyspozycje genetyczne, ale także czynniki zewnętrzne, takie jak częsta ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, niewłaściwa dieta czy zanieczyszczenia. Czynnikiem ryzyka są również częste stany zapalne w obrębie ucha.

Rodzaje złośliwych nowotworów ucha oraz ich lokalizacja

Większość raków narządu słuchu dotyczy takich części ucha, jak:

• małżowina uszna,
• zewnętrzny przewód słuchowy,
• rzadziej elementy ucha środkowego.

Najczęściej diagnozuje się nowotwory pochodzenia nabłonkowego takie jak rak podstawnokomórkowy. Rak płaskonabłonkowy pod względem częstotliwości występowania zajmują drugie miejsce. W rzadszych przypadkach zmian umiejscowionych w uchu stwierdza się czerniaka złośliwego, szpiczaka mnogiego, mięsaka, złośliwe guzy naczyniowe czy kłębczaka szyjno-bębenkowego.

Ucho mogą zajmować także nowotwory łagodne. Na narządach głowy i szyi występują m.in. przyzwojaki, kostniaki, narośle kostne czy zmiany wywodzące się z gruczołów woskowinowych i łojowych. Zdarzają się częściej niż zmiany złośliwe, ale nie są to raki.

Jak objawia się nowotwór ucha środkowego i zewnętrznego?

Niestety objawy raka ucha są zróżnicowane i często niecharakterystyczne. Z tego powodu wiele przypadków nowotworów ucha środkowego jest diagnozowanych zbyt późno. Nasilenie objawów oraz ich rodzaj zależą od wielkości zmiany, jej typu oraz lokalizacji.

Jako objawy raka ucha środkowego wymienia się m.in.:

• ból ucha, niekiedy kłujący;
• wyciek wydzieliny z ucha – bezbarwnej, ropnej, także krwistej;
• niedosłuch przewodzeniowy;
• porażenie nerwu twarzowego objawiające się m.in. opadaniem kącika ust, utratą zdolności mrugania, zamykaniem oka;
• zawroty głowy;
• szumy uszne;
• uczucie pełności w uchu przypominające obecność ciała obcego;
• obrzęk.

Nasilone dolegliwości bólowe i niedowład nerwu twarzowego to najczęstsze objawy wskazujące na zaawansowanie choroby. Rak ucha zwykle daje przerzuty do węzłów chłonnych, rzadziej odległe.

Do miejscowych objawów nowotworu ucha środkowego mogą dołączyć także symptomy ogólnoustrojowe, takie jak:

• napadowe poty;
• bladość skóry;
• kołatanie serca;
• zmęczenie;
• powiększenie węzłów chłonnych.

 Rak ucha – na czym polega diagnostyka?

Objawy raka ucha zewnętrznego zwykle są charakterystyczne, ponieważ nowotwór w tym miejscu jest dobrze widoczny. Trudno zauważyć jedynie zmiany zlokalizowane w głębszych częściach przewodu słuchowego, ale zwykle wystarcza otoskopia, aby je zlokalizować.

Nieco większy problem sprawia rozpoznanie raka ucha środkowego. Zmiany o takiej lokalizacji mogą dawać objawy przypominające zapalenie ucha, dlatego choroba często jest diagnozowana dopiero w późnych stadiach zaawansowania, przez co maleje szansa skutecznej, radykalnej terapii, a tym samym pomyślne rokowanie.

W diagnostyce stosowane są różne metody, takie jak badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) czy histopatologiczne badanie wycinka pobranego w trakcie operacji.

Na czym polega leczenie raka ucha?

Sposób leczenia raka ucha zależy od wielu czynników, m.in. od nowotworu, jego lokalizacji, ogólnego stanu zdrowia pacjenta czy stopnia zaawansowania klinicznego choroby. W leczeniu nowotworów złośliwych ważną rolę odgrywa zabieg chirurgiczny. Zmiana powinna być usunięta wraz z fragmentem okolicznej tkanki. W zależności od rodzaju i zaawansowania zmiany niekiedy leczenie wymaga bocznej resekcji kości skroniowej. Jednak ze względu na charakter zmiany stosowana jest także chemio- i radioterapia.

Źródła:

1. Spławski B., Co to jest nowotwór ucha?, Onkologia po Dyplomie 2018, nr 04, https://podyplomie.pl/onkologia/31119,co-to-jest-nowotwor-ucha (data dostępu: 14.12.2023).
2. Zagor M., Nowotwory ucha środkowego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177689,nowotwory-ucha-srodkowego (data dostępu: 14.12.2023).

Strona główna » Archives for admin

Zabieg świecowania uszu zalicza się do metod medycyny naturalnej. Zdaniem jego zwolenników ma oczyszczać ucho z zalegającej woskowiny i zanieczyszczeń, a także wspomagać leczenie dolegliwości takich, jak: migrena, szumy uszne, przeziębienie czy złe samopoczucie. Z medycznego punktu widzenia działanie tej metody nie jest potwierdzone. Co więcej, świece do uszu niosą ze sobą wiele zagrożeń. Zabieg, choć jest bardzo popularny wśród miłośników medycyny alternatywnej, może okazać się też niezwykle niebezpieczny. Przedstawiamy szczegóły dotyczące tej procedury.

Na czym polega świecowanie uszu?

Świecowanie, inaczej konchowanie, uszu polega na włożeniu do przewodu słuchowego specjalnej świecy z otworem w środku. Podczas spalania świecy ma dochodzić do rozgrzania ucha i wytworzenia podciśnienia. Zdaniem zwolenników tej metody ciepło ma upłynniać nadmiar woskowiny, która jest zasysana wraz z zanieczyszczeniami pod wpływem wytworzonego ciśnienia.

Ta metoda była stosowana od wieków w Ameryce, Grecji, Egipcie i Chinach. Czyszczenie uszu świecami praktykowali m.in. Indianie Hopi zamieszkujący Amerykę, a także Aztekowie i Majowie. Obecnie to stosunkowo popularny zabieg medycyny alternatywnej, stosowany w przypadku wielu dolegliwości. Jednak z naukowego punktu widzenia nie jest to metoda lecznicza i zdecydowanie odradza się jej praktykowanie. Ponadto lekarze laryngolodzy ostrzegają, że przy zastosowaniu świecowania uszu może dojść do wielu skutków ubocznych, w tym poparzenia małżowiny usznej, kanału słuchowego, a nawet ucha środkowego.

Potencjalne efekty świecowania uszu według jego zwolenników

Zdaniem zwolenników tej metody oczyszczanie uszu świecami pozwala na usunięcie woskowiny, bakterii i innych zanieczyszczeń. Według wierzeń ludowych wszystkie elementy głowy są ze sobą połączone energetyzującymi kanałami. Z tego powodu konchowanie ma przynosić szereg korzyści nie tylko przy schorzeniach uszu, lecz także w przypadku wielu innych dolegliwości, które nie dotyczą narządu słuchu. Zdaniem niektórych osób świecowanie uszu głęboko wycisza i przyjemnie odpręża całe ciało. Zabieg rzekomo ma leczyć lub łagodzić dolegliwości takie jak:

• szumy uszne,
• zapalenie uszu,
• ból i zapalenie zatok,
• katar,
• przeziębienie,
• migrena,
• zawroty głowy,
• ból gardła,
• ból szczęki,
• chroniczny stres,
• napięcie,
• złe samopoczucie,
• przewlekłe zmęczenie,
• zaburzenia błędnika.

Konchowanie uszu z medycznego punktu widzenia – niebezpieczna praktyka

Zgodnie z przekonaniem osób praktykujących świecowanie po zabiegu w wydrążonej części świecy gromadzi się ciemna wydzielina, która ma stanowić mieszaninę wosku usznego i zanieczyszczeń. Najprawdopodobniej jednak są to jedynie fragmenty stopionego wosku i substancji dodatkowych, którymi nasączone są świece. Nie potwierdzono, że ten zabieg w jakikolwiek sposób przyczynia się do oczyszczenia uszu. Wosk zwykle jest lepki, a podciśnienie wytwarzane przez płomień świecy niewystarczające, aby go wciągnąć. Usunięcie zanieczyszczeń z ucha tą metodą jest praktycznie niemożliwe.

Konchowanie rzekomo ma leczyć także zapalenie ucha środkowego. Jednak elementy tej części narządu są oddzielone błoną bębenkową, dlatego nie ma możliwości, aby ta procedura na nie oddziaływała. Co więcej, wkładanie jakichkolwiek przedmiotów do przewodu słuchowego, w tym świec, może przesunąć woskowinę głębiej, przyczyniając się do wytworzenia czopu woskowinowego. Z naukowego punktu widzenia ewentualne odczuwane korzyści po takim zabiegu są jedynie efektem perswazji osoby przeprowadzającej procedurę. Rezultaty porównuje się do placebo.

Ponadto Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków od wielu lat opowiada się przeciwko świecowaniu uszu, jednocześnie przed nim przestrzegając. To archaiczna i niebezpieczna praktyka, która nawet wykonywana prawidłowo przez doświadczoną osobę może wyrządzić pacjentowi krzywdę.

W przypadku występowania jakichkolwiek dolegliwości najbezpieczniej jest zasięgnąć opinii lekarza, który postawi diagnozę i na jej podstawie dobierze skuteczne metody leczenia. Zwlekanie z wizytą u lekarza medycyny na rzecz naturalnych metod może opóźnić rozpoznanie przyczyny objawów i przyczynić się do zbyt późnego rozpoczęcia leczenia, a tym samym zwiększyć ryzyko ewentualnych powikłań. W wielu krajach sprzedawanie świec i konch zostało zdelegalizowane.

Zagrożenia związane z zabiegiem konchowania

Nie istnieją naukowe dowody, które przemawiałyby za skutecznością świecowania uszu. Ponadto ta metoda stanowi zagrożenie dla zdrowia:

• płomień i gorący wosk mogą doprowadzić do oparzeń małżowiny, kanału słuchowego, skóry twarzy i szyi, spalenia włosów, brwi czy rzęs, a w skrajnych przypadkach przy braku ostrożności nawet do pożaru;
• kapiący wosk może zalegać w kanale słuchowym, prowadząc do groźnej niedrożności;
• gorąca substancja może wywołać krwawienie i uszkodzenie ucha;
• zbyt głęboko włożona koncha może doprowadzić do perforacji błony bębenkowej;
• uszkodzenie elementów ucha może wywołać zaburzenia słuchu, a nawet jego trwały ubytek;
• koncha może wywołać podrażnienia tkanek, przyczyniając się do rozwoju zapalenia ucha zewnętrznego.

Jakie są przeciwwskazania do świecowania uszu?

Ryzyko związane z tego typu postępowaniem powinno skłonić do refleksji i rezygnacji ze świecowania uszu. Dla własnego bezpieczeństwa warto sceptycznie podchodzić do metod o niepotwierdzonej skuteczności. Bezwzględnie natomiast odradza się świecowania uszu u małych dzieci, osób przewlekle chorych, kobiet w ciąży, osób korzystających z aparatów słuchowych. Ponadto zabieg ten nie jest wykonywany u osób, u których stwierdzono:

• infekcję ucha,
• perforację błony bębenkowej,
• uczulenie na substancje, z których wykonano świece.

Kto wykonuje zabieg świecowania uszu?

Świecowanie uszu można wykonać samodzielnie, ale zdecydowanie odradza się takie postępowanie. Zwykle zabieg przeprowadza się w gabinetach medycyny naturalnej. Pamiętaj jednak, że jego efekty nie są potwierdzone, a świecowanie niesie ze sobą duże ryzyko, nawet jeśli wykonuje je specjalista. Decyzję o poddaniu się takiej procedurze podejmujesz na własną odpowiedzialność.

Jak wygląda świeca do uszu?

Świece do świecowania uszu są wydrążone w środku. Zwykle mają długość 25-30 cm. Dolna część świecy często jest zwężona. Stosuje się też puste stożki wykonane z tkaniny (np. włókna lnianego), określane jako konchy. Nasącza się je parafiną lub woskiem pszczelim. Niekiedy preparaty te zawierają dodatki, głównie olejki eteryczne lub ekstrakty ziołowe, które mają wspomagać działanie zabiegu.

Jak przebiega procedura świecowania uszu?

W trakcie zabiegu pacjent kładzie się i przechyla głowę na bok. Twarz i włosy powinny być zabezpieczone papierowym pokrowcem lub ręcznikiem z wyciętym otworem na ucho. W pierwszej kolejności zwykle stosuje się olejek do masażu, który wciera się w małżowinę uszną. Masowanie ucha podczas zabiegu ma pobudzić krążenie i ułatwić wykonanie procedury.

Następnie do ucha na głębokość ok. 1 cm wkłada się świecę lub konchę. Kapiący wosk zatrzymuje się na osłonie wykonanej z papieru, aluminium lub plastiku. Następnie zapala się świecę, cały czas kontrolując jej spalanie. W trakcie zabiegu świeca może być kilka razy przycinana. Gdy płomień zbliży się na kilka centymetrów od twarzy, zabieg dobiega końca. Świecę lub konchę należy zgasić, obejrzeć jej wnętrze i dla bezpieczeństwa umieścić w naczyniu z wodą. Po wyjęciu świecy zaleca się pozostanie w pozycji leżącej przez kolejne kilka minut, po czym zwykle powtarza się schemat w drugim uchu.

Bezpieczne metody oczyszczania kanału słuchowego

Woskowina uszna pełni w uchu ważne funkcje: odpowiada za nawilżenie kanału słuchowego i wychwytuje zanieczyszczenia, chroniąc przed ich wnikaniem do tkanek. Prawidłowo ucho jest oczyszczane samoistnie, na drodze fizjologicznej migracji komórek. Z tego powodu, przy odpowiedniej higienie narządu słuchu, nie ma potrzeby jakiejkolwiek ingerencji.

Jeśli jednak z różnych przyczyn dojdzie do zgromadzenia nadmiaru wosku usznego, zaleca się jego usuwanie za pomocą kropli i sprayów przeznaczonych specjalnie do tego celu. Jeśli okażą się nieskuteczne, a wytworzony czop woskowinowy będzie zalegał w przewodzie słuchowym, należy udać się do laryngologa. Lekarz może wykonać płukanie uszu lub mechanicznie oczyścić kanał słuchowy. To metody sprawdzone, wykonywane przy użyciu profesjonalnych sprzętów, pod stałą kontrolą wykwalifikowanego lekarza.

Źródła:

1. Bartoszewicz R. i in., Urazy ucha środkowego, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2012, nr 1.4, s. 303-308.
2. Hassmann-Poznańska E., Oczyszczanie przewodu słuchowego zewnętrznego, https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/145577,oczyszczanie-przewodu-sluchowego-zewnetrznego (data dostępu: 13.12.2023).
3. Witanowska J. i in., Stosowanie niefarmakologicznych metod leczenia w najczęstszych problemach zdrowotnych u dzieci, Pielęgniarstwo Polskie 2021, nr 4, s.153-157.

Strona główna » Archives for admin

Ból ucha od zęba jest rodzajem tak zwanego bólu wtórnego. Niekiedy jest niezwykle silny, a w dodatku rozległy – czasem na tyle, że początkowo trudno jednoznacznie wskazać jego źródło. To jednak niezbędne dla dalszego leczenia, dlatego należy jak najszybciej udać się do odpowiedniego lekarza. Dowiedz się, co może odpowiadać za takie dolegliwości i jak postępować!

Ciągły ból ucha od zęba – dlaczego się pojawia?

Obszar głowy, a w szczególności okolic twarzy, jest miejscem wyjątkowo silnie unerwionym. Dlatego właśnie ból jednej z jego części bardzo często promieniuje również na pozostałe. Przykładowo, ból zęba w górnej szczęce bardzo często prowadzi do bólów w okolicach oka i zatok, natomiast ból zęba trzonowego w szczęce dolnej nierzadko wywołuje również nieprzyjemne odczucia w okolicach ucha.

Bóle zębów mogą mieć różne źródła. Aby je zdiagnozować, konieczna będzie wizyta u specjalisty. Niekiedy przyczyna nie jest trudna do odkrycia, czasem jednak potrzebne są dodatkowe badania, takie jak zdjęcie rentgenowskie czy nawet rezonans magnetyczny. Niekiedy dopiero dzięki nim można stwierdzić, czy problemem jest ból ucha od zepsutego zęba czy na przykład problemy ze stawem żuchwy.

Ból ucha od zęba – co robić? Kiedy odwiedzić stomatologa?

Zdarza się, że ból pochodzący od układu zębowego niekiedy bywa na tyle niespecyficzny, że można pomylić go z zapaleniem ucha zewnętrznego, środkowego lub znacznie rzadziej wewnętrznego. W przypadku dolegliwości bólowych nieznanego pochodzenia zawsze warto skonsultować się z lekarzem – internistą lub laryngologiem. Jeśli podejrzewamy, że przyczyną może być chory ząb, należy niezwłocznie odwiedzić gabinet stomatologiczny. Objawami, jakie mogą wskazywać na zaburzenia w obrębie jamy ustnej, są m.in.:

• widoczny ubytek;
• zaczerwienienie i tkliwość dziąsła;
• opuchlizna, np. policzka po stronie chorego zęba;
• obrzęk ropny;
• nieprzyjemny zapach z ust;
• nasilenie bólu podczas jedzenia.

Najczęstsze przyczyny bólu ucha pochodzenia zębowego

Główną przyczyną bólu zębów jest próchnica, czyli uszkodzenie płytki w wyniku działania bakterii. Taki stan rzadko jednak wywołuje bolesność na tyle silną, aby promieniowała aż do ucha (wyjątkiem może tu być na przykład zaniechanie leczenia ubytku). Natomiast za promieniujący ból częściej odpowiadają zaburzenia takie jak:

• wyrzynanie się ósemek (jeśli problemem jest ból ucha od zęba u dziecka, przyczyną mogą być też powikłania przy ząbkowaniu);
• zespół Costena (zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego);
• TMD (zaburzenia czynności stawu skroniowo-żuchwowego);
• zapalenie okostnej zęba.

Ból zęba promieniujący do ucha przy wyrzynaniu ósemek

Bóle zębów wywołane wyrzynaniem się tak zwanych zębów mądrości, czyli właśnie ósemek, zwykle wynikają z braku miejsca w łuku dziąsłowym, co wywołuje silny napór na struktury anatomiczne. Na jego skutek dochodzi też do tłoczenia się zębów. Ponieważ zęby mądrości wyrzynają się stopniowo, charakterystyczne jest, że ból może pojawiać się i znikać cyklicznie.

Pamiętaj też, że ból może zacząć promieniować aż do skroni, jeśli zaniedbasz higienę jamy ustnej. Niekiedy skutkiem takich zaniedbań może być nawet szczękościsk. Ból towarzyszący pojawianiu się zębów mądrości zazwyczaj jest całkowicie normalny, warto jednak skonsultować się ze swoim dentystą. Może on zalecić pantomogram, który pozwoli określić, czy zęby prawidłowo się wyrzynają i czy konieczne będzie ich usuwanie. Aby złagodzić nieprzyjemne doznania, możesz również stosować domowe metody, jak nacieranie dziąseł dostępnym w aptece żelem przeciwbólowym (zwykle z benzokainą), stosowanie NLPZ, a także płukanie ust wodą z solą czy stosowanie okładów.

Ból promieniujący do ucha i skroni a zespół Costena

Zespół Costena, czyli zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego, niestety nie jest łatwy w diagnostyce. Zarówno jego stwierdzenie, jak i leczenie zwykle wymagają pracy kilku specjalistów, w tym stomatologa, otolaryngologa, ortopedy, a czasem również neurologa. Początkowym symptomem jest silny ból w okolicy stawu, zębów, ucha i skroni. Z czasem mogą dołączyć również trudności w posługiwaniu się żuchwą. Niekiedy objawem są też nieprzyjemne dźwięki, jak szumy czy trzaski po szerokim rozwarciu ust.

Do rozwoju choroby może przyczynić się bruksizm, nadmierne żucie gumy, ogólnoustrojowe schorzenia reumatyczne, a nawet obgryzanie paznokci czy nieprawidłowa pozycja, na przykład częste podpieranie brody na ręce czy przytrzymywanie telefonu między brodą a ramieniem. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz specjalistycznych masaży. W rzadkich przypadkach konieczna jest korekta chirurgiczna.

Ból ucha od zęba a TMD

TMD, czyli zaburzenie czynności stawu skroniowo-żuchwowego, jest wywoływane przez cały wachlarz przyczyn – na jego pojawienie składają się choroby ogólnoustrojowe, czynniki genetyczne i osobowościowe, wiek, przewlekły stres czy hipermobilność stawu żuchwowego. Dlatego też diagnostyka TMD nie należy do łatwych. Jest jednak niezwykle istotna, ponieważ jedynie dzięki prawidłowemu określeniu źródła problemu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Ważne jest też nastawienie pacjenta – pesymistyczne podejście może znacznie utrudniać proces zdrowienia.

Dolegliwości spowodowane przez ostre zapalenie miazgi zęba i okostnej

Zapalenie okostnej może rozwijać się w wyniku przemieszczania się stanu zapalnego miazgi (potocznie nerwu) w kierunku kości wyrostka zębodołowego. Zazwyczaj obejmuje obszar nazywany ozębną, czyli tkankę między zębem a kością szczęki. Do jej przyczyn należy między innymi nieleczona próchnica, a także powikłania towarzyszące wyrzynaniu się ósemek, stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych zęba, zaawansowane zapalenie przyzębia, niewłaściwie wykonane leczenie kanałowe, nieleczona zgorzel, zaawansowane zapalenie zęba czy pozostawienie części korzenia po ekstrakcji zęba.

Charakterystyczny jest tu utrudniający codzienne funkcjonowanie ból, a także silne zaczerwienienie miejsca wystąpienia problemu oraz większa ruchomość zajętego zęba. Niekiedy możliwe jest też wystąpienie symptomów ogólnego stanu zapalnego. Kuracja może polegać na leczeniu kanałowym, a jeśli zapalenie jest zbyt zaawansowane, również na ekstrakcji zęba. Niekiedy specjalista może też zalecić antybiotykoterapię.

Źródła:

1. http://kwartalnik.psps.pl/wp-content/uploads/2022/03/protetyka_sluchu_nr9_2022_wiskirska-1.pdf (data dostępu: 30.11.2023).
2. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/137889,rozpoznanie-bol-ucha (data dostępu: 30.11.2023).
3. https://publicum.umed.lodz.pl/info.seam?ps=20&id=AML6a11736c64e94110a7cbd6d4ed8c1053&lang=en&pn=1&cid=228543 (data dostępu: 30.11.2023).

Strona główna » Archives for admin

Podobnie jak w innych przypadkach, również w czasie oczekiwania na dziecko dolegliwości ze strony narządu słuchu zwykle mają związek z przeziębieniem lub grypą, jednak mogą wskazywać też na uraz albo zatkanie przewodu słuchowego. Ze względu na mnogość przyczyn ból ucha w ciąży zawsze jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Sprawdź, jak może wyglądać diagnostyka i leczenie bolącego ucha!

Możliwe przyczyny bólu – zapalenie ucha w ciąży, uraz akustyczny

Ból ucha w ciąży zawsze powinien skłaniać do wizyty u lekarza – zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie urazu akustycznego, do którego dochodzi przy zwiększonym ciśnieniu w uchu. Wówczas należy jak najszybciej zgłosić się do przychodni lub na szpitalny oddział ratunkowy. W innych, zwykle mniej groźnych przypadkach, gdy na przykład ból ma związek z przebytą infekcją, wskazana jest konsultacja u internisty.

Dolegliwości ze strony uszu mogą wynikać z obrzęku błony śluzowej gardła, nosa i zatok. Często objawy ustępują wraz z wyleczeniem choroby. W innych przypadkach może dojść do przedostania się drobnoustrojów przez trąbkę Eustachiusza, która łączy ucho środkowe z gardłem. Wśród innych możliwych przyczyn wymienia się zapalenie ucha zewnętrznego i znacznie rzadziej diagnozowaną infekcję ucha wewnętrznego. Lekarz rodzinny wykona badanie otoskopowe, oceni ogólny stan zdrowia i na tej podstawie zleci odpowiednie leczenie albo skieruje pacjentkę do otolaryngologa bądź innego specjalisty.

Co zrobić przy bólu ucha od zęba i jak łagodzić objawy towarzyszące?

Warto zauważyć, że ból ucha w ciąży może być bólem promieniującym i stanowić objaw chorego zęba. Gdy tak się dzieje, wizyta w gabinecie stomatologicznym jest obowiązkowa. Nieleczona próchnica w ciąży szkodzi zarówno matce, jak i dziecku, dlatego trzeba jak najszybciej ją wyleczyć.

Jeśli ból zęba jest bardzo uciążliwy, a do terminu wizyty u lekarza jeszcze wiele godzin, można sięgnąć doraźnie po paracetamol. To lek przeciwbólowy kategorii B (według klasyfikacji FDA – Amerykańskiej Agencji do spraw Żywności i Leków), uznawany za bezpieczny dla ciężarnych. Trzeba przy tym pamiętać, że w okresie ciąży nie powinno się stosować żadnego leczenia na własną rękę.

W jaki sposób lekarz diagnozuje przyczyny i objawy zapalenia ucha?

Pierwszym ważnym punktem diagnostyki jest wywiad, który ułatwia znalezienie przyczyny bólu. W tym celu warto postarać się jak najdokładniej odpowiedzieć na pytania dotyczące:

• lokalizacji bólu (małżowina uszna, otwór i kanał słuchowy zewnętrzny lub głębsze struktury);
• nasilenia i charakteru bólu (silny, nagły, nasilający, przerywany, tępy o mniejszym nasileniu, kłujący itp.);
• czasu pojawienia się dolegliwości (nagły ból czy stopniowy);
• czasu trwania bólu (czy to ból ostry, trwający od kilku dni, czy też przewlekły, utrzymujący się od tygodni);
• zmiany nasilenia odczuć podczas określonych czynności i pozycji (ból ucha przy jedzeniu, w pozycji leżącej, w trakcie dotyku małżowiny usznej itp.);
• innych symptomów, w tym obecności i wyglądu wydzieliny z ucha.

Badanie fizykalne ucha przeprowadza się z użyciem otoskopu – to narzędzie laryngologiczne służące do wziernikowania przewodu słuchowego. Otoskopia jest prostym, bezbolesnym i bezpiecznym badaniem fizykalnym, dlatego nie należy się jej obawiać. Podczas wizyty lekarz, oprócz kanału słuchowego, ocenia również ogólny stan zdrowia pacjentki.

Co stosować na ból ucha i jak leczyć infekcje?

Leczenie bólu ucha w ciąży zależy od przyczyny dolegliwości. Najczęściej to powikłanie po infekcjach wirusowych lub bakteryjnych – przeziębieniach, zapaleniach gardła, zatok czy płuc. Zakażenie górnej części układu oddechowego sprzyja inwazji chorobotwórczych drobnoustrojów w kierunku narządu słuchu. Gdy tak się dzieje, łatwo dochodzi do ostrego zapalenia ucha, objawiającego się bólem, upośledzeniem słuchu, występowaniem szumów usznych i wrażeniem zatkania ucha. Dodatkowo mogą pojawić się także inne objawy, takie jak podniesiona temperatura ciała, bóle głowy, nieżyt nosa, kaszel, osłabienie.

Ostre zapalenie ucha środkowego może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. W pierwszym przypadku stosuje się wyłącznie leki objawowe, w tym środki przeciwgorączkowe i krople do uszu o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Jeżeli ból wynika z urazu mechanicznego albo przytkania ucha przez ciało obce, może okazać się konieczne leczenie antybiotykami i wykonanie zabiegu laryngologicznego (na przykład paracentezy).

Czy domowe sposoby na ból ucha w ciąży to dobry pomysł?

Chociaż istnieje wiele domowych sposobów na ból ucha, w ciąży lepiej z nich nie korzystać. Samo zapalenie ucha nie stanowi zagrożenia dla ciąży, ale jego poważne powikłania mogą okazać się niebezpieczne. Zamiast próbować złagodzić uciążliwe dolegliwości na własną rękę, bezpieczniej udać się do lekarza i postępować zgodnie z zaleceniami.

Powody bólu ucha są bardzo różne, a przez niewłaściwe postępowanie łatwo nasilić problem. Dla przykładu, często polecane na bolące ucho olejki eteryczne mogą uszkodzić słuch, jeśli doszło do perforacji błony bębenkowej. Zatkanie ucha watą sprzyja rozwojowi bakterii i grozi zaostrzeniem stanu zapalnego. Ciepły okład może chwilowo pomóc, ale powinien on obejmować tylko okolice ucha, a nie samą małżowinę czy kanał, o czym często zapominamy. Z kolei popularne na najróżniejsze dolegliwości zioła w ciąży przeważnie są niewskazane. To pokazuje, że jedynym bezpiecznym postępowaniem jest to zgodne z instrukcją lekarza. Dlatego jeśli ból pojawia się w ciąży, warto umówić wizytę w przychodni jak najszybciej.

Źródła:

• Ból ucha, [w:] Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2019/2020, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019, s. 51-53.
• https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/265623,jak-leczyc-ostre-zapalenie-ucha-srodkowego-w-ciazy (data dostępu: 30.11.2023).

LIX/14624/12/23

Strona główna » Archives for admin

Trzy kosteczki słuchowe – młoteczek, kowadełko i strzemiączko – stanowią jeden z najważniejszych elementów ucha środkowego. To najmniejsze kostki zarówno w uchu człowieka, jak i całym jego ciele, jednak pomimo niewielkich rozmiarów odgrywają istotną rolę w procesie słyszenia. Dowiedz się więcej o ich budowie, funkcjach i konsekwencjach uszkodzenia.

Gdzie znajdują się kosteczki słuchowe?

Aby przedstawić lokalizację kosteczek słuchowych (łac. Ossicula auditora), warto przybliżyć budowę ucha. Elementy, które widzimy, czyli małżowina uszna, a także przewód słuchowy do głębokości błony bębenkowej, określa się jako ucho zewnętrzne. Tuż za błoną (elastyczną membraną), która wzmacnia fale akustyczne i przekształca je w drgania, rozpoczyna się ucho środkowe. To w nim znajdują się trzy kosteczki słuchowe, zlokalizowane w tzw. jamie bębenkowej, która od strony zewnętrznej jest oddzielona błoną bębenkową, a od wewnętrznej okienkiem przedsionka. W uchu środkowym mieści się także trąbka słuchowa (Eustachiusza) i powierzchnia zewnętrzna okienka owalnego. Dalej mieści się ucho wewnętrzne, w którym znajdują się głównie elementy takie jak przedsionek, ślimak i kanały półkoliste.

Młoteczek, strzemiączko i kowadełko – budowa anatomiczna

Najmniejsze kości w ciele człowieka nie są zrośnięte, ale połączone stawami kowadełkowo-młoteczkowym i kowadełkowo-strzemiączkowym, zbliżonymi budową do chrząstkozrostów. Dzięki nim powstaje łańcuch kosteczek słuchowych, a pomiędzy każdą z nich zachowana jest odpowiednia (stosunkowo niewielka) ruchomość. Co ciekawe, te kości jako jedyne już w momencie narodzin osiągają ostateczną wielkość (w przeciwieństwie do pozostałych kości nie rosną). Elementy łańcucha przewodzącego dźwięki wyglądają następująco:

• młoteczek (malleus) – jest pierwszą kosteczką od strony błony bębenkowej. Ma 8-9 mm długości, a kształtem przypomina maczugę. W jej budowie wyróżnia się głowę, rękojeść i szyjkę;
• kowadełko (incus) – jest elementem środkowym łańcucha kostek słuchowych;
• strzemiączko (stapes) – ostatnia kostka, która łączy się z kowadełkiem, a od wewnętrznej strony z błoną okienka owalnego. Jej długość wynosi zaledwie 3 mm. Składa się z głowy strzemiączka, odnogi donosowej i doogonowej.

Jakie funkcje pełnią trzy kosteczki słuchowe?

Znajdujące się w uchu środkowym kosteczki słuchowe pełnią istotną funkcję w procesie słyszenia. Młoteczek, strzemiączko i kowadełko mają za zadanie wzmocnić drgania wytwarzane przez błonę bębenkową. Następnie przekazują je dalej, do ucha wewnętrznego.

Cały proces wygląda następująco: w pierwszej kolejności fale akustyczne są wychwytywane przez ucho zewnętrzne i trafiają na elastyczną membranę. Pod ich wpływem powstają drgania błony bębenkowej, które następnie zostają przeniesione na kosteczki. Dzięki tym elementom energia trafia na przychłonkę, czyli płyn w przestrzeni pomiędzy ścianą wewnętrzną błędnika kostnego i błędnika błoniastego w uchu wewnętrznym. Kosteczki są więc elementem narządu słuchu i odpowiadają za przewodzenie dźwięków do wewnętrznej części ucha. Dzięki większej powierzchni młoteczka w stosunku do strzemiączka pełnią funkcje przekładni, która wzmacnia drgania przekazywane z membrany.

Ruchy kostek są możliwe dzięki mięśniom, które je otaczają i łączą z okolicznymi elementami ucha. Jednym z nich jest najmniejszy mięsień w ciele człowieka – mięsień strzemiączkowy, który odciąga strzemiączko od okienka owalnego, tym samym chroniąc ucho wewnętrzne przed zbyt intensywnymi drganiami. Kolejny to mięsień napinacz błony bębenkowej. Jego zadaniem jest odciąganie rękojeści młoteczka w kierunku przyśrodkowym, dzięki czemu również wpływa na percepcję dźwięków. W przewodzeniu dźwięków istotną rolę odgrywają także komórki rzęsate i zakończenia włókien nerwowych.

Jak może dojść do uszkodzenia kosteczek słuchowych?

Głównym objawem uszkodzenia kosteczek słuchowych jest ubytek słuchu. Uszkodzenie kostek lub zaburzenia w ich budowie powodują niedosłuch przewodzeniowy, a nawet utratę słuchu. Zaburzeniom tym mogą towarzyszyć również inne objawy, np. zawroty głowy, szumy uszne, wysięk z ucha, ból.

Do uszkodzenia kosteczek ucha środkowego może dojść podczas urazu mechanicznego, np. w następstwie wypadku, uszkodzenia błony bębenkowej, pęknięcia kości skroniowej lub czaszki. Jako możliwe przyczyny wymienia się również przewlekłe zapalenie ucha środkowego, zwłaszcza perlakowe, które może doprowadzić do powikłań w postaci zmiany struktury kostek. Do przewodzeniowego ubytku słuchu prowadzi również otoskleroza – choroba, w której przebiegu strzemiączko zostaje unieruchomione. Również tympanoskleroza (twardnienie ucha środkowego), zmiany zrostowe i niektóre wady anatomiczne wymienia się jako czynniki sprzyjające uszkodzeniu łańcucha kosteczek.

Na czym polega plastyka kosteczek słuchowych?

Kosteczki słuchowe znajdują się w uchu środkowym, dlatego ocena ich stanu wymaga przeprowadzenia szczegółowych badań, m.in. wziernikowania, najlepiej w obrazie mikroskopowym, a także badań audiometrycznych, które pozwalają na ocenę stopnia ubytku słuchu.

W przypadku uszkodzenia kosteczek słuchowych w większości przypadków zaleca się leczenie operacyjne, które – w zależności od rodzaju zmian – polega na rekonstrukcji łańcucha przewodzącego dźwięki lub przywróceniu jego ruchomości. Operacja kosteczek słuchowych określana jest jako ossikuloplastyka. Po wypełnieniu zniszczonych kosteczek słuchowych przez materiały z tkanek własnych pacjenta lub materiały syntetyczne w wielu przypadkach uzyskuje się znaczną poprawę. Efekty zależą jednak również od przyczyny uszkodzeń.

Źródła

Siudak A., Fizjologiczne i patologiczne aspekty inwolucji zmysłów – część I: wzrok, słuch i zmysł równowagi, Warszawa 2019.
Wiatr A. i in., Obraz kosteczek słuchowych w Elektronowym Mikroskopie Skaningowym, Otolaryngologia Polska 2020, 74(4), s. 1-7.
M. Zagor M., Otoskleroza, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/178624,otoskleroza (data dostępu: 30.11.2023).