Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Wyjątkowa, ciekawa, doskonała pod względem pełnionych funkcji i budowy, a jednocześnie delikatna – błona bębenkowa, która stanowi łącznik między uchem zewnętrznym i środkowym. Tak zwany bębenek w uchu to cienka tkanka o średnicy ledwo przekraczającej 0,5 cm i grubości zaledwie 1 mm, co nie zmienia faktu, że podstawowa funkcja błony bębenkowej umożliwia nam słyszenie. Struktura ta odpowiada za odbieranie i przetwarzanie fal dźwiękowych. Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej wywołuje przykre objawy i zagraża zdrowiu. Interesuje Cię błona bębenkowa, jej budowa, funkcje i schorzenia? Tutaj znajdziesz ważne informacje!

Czym jest błona bębenkowa?

W języku łacińskim błona bębenkowa określana jest jako membrana, czyli cienka przegroda oddzielająca dwa elementy. W istocie, jest to delikatna, ale elastyczna (ok. 1 mm grubości) i stosunkowo wąska tkanka zlokalizowana w obu uszach, która oddziela ucho zewnętrzne i środkowe.

Jak zbudowana jest błona bębenkowa?

Budowa zarówno całego ucha, jak i jego poszczególnych części jest inna w zależności od wieku. Błona bębenkowa w trakcie życia płodowego człowieka jest prawie całkowicie pionowa (prosta). W momencie narodzin membrana przyjmuje kąt nachylenia w granicach 43–65° do płaszczyzny poziomej i 50° pod względem płaszczyzny pionowej. Barwa zdrowej błony bębenkowej to odcienie szaro-perłowe, nieco przezroczyste i połyskujące.

Pomimo iż ,,bębenek w uchu” jest bardzo cienki, składa się on z kilku warstw, a każda z nich cechuje się inną sprężystością. Większość błony stanowi napięta część włóknisto-chrząstkowa. Z kolei fragment wiotki (błona Shrapnela), pozbawiony jest tkanki włóknistej. Natomiast elementy ściany błony bębenkowej to blaszka właściwa, warstwa skórna włóknista część środkowa i warstwa śluzowa.

Błona bębenkowa – jakie pełni funkcje?

Budowa ucha zewnętrznego i jego funkcje w dużej mierze zależne są właśnie od błony bębenkowej. Tak zwane „bębenki w uszach”, pomimo niewielkich rozmiarów są bardzo ważnym elementem narządu słuchu.

Funkcje błony bębenkowej to przede wszystkim przetwarzanie fal dźwiękowych, które są wcześniej wychwytywane przez ucho zewnętrzne i kierowane wzdłuż przewodu słuchowego. Część fal odbija się od błony, natomiast pozostałe przenikają przez nią i zostają przetworzone w ruchy mechaniczne. Dźwięk, docierając do ucha środkowego, wprowadza w drgania trzy kosteczki słuchowe, młoteczek, strzemiączko i kowadełko, które pracując synergicznie, wzmacniają przekaz dźwiękowy. Następnie kierują impulsy do okienka owalnego i ślimaka, a wszystko w celu przekazania informacji do mózgu, który odbiera i interpretuje dany sygnał.

Błona bębenkowa, pomimo iż jest niewielka i delikatna, umożliwia słyszenie. Uszkodzona membrana, nawet w minimalnym stopniu, zaburza funkcje ucha. W konsekwencji pojawiają się przykre objawy, do których zalicza się m.in. niedosłuch.

Czym jest jest perforacja błony bębenkowej?

Podrażnienie błony bębenkowej, podobnie jak każdej innej tkanki, to stosunkowo niewielkie otarcie wywołujące m.in. obrzęk i zaczerwienie. Jeśli jednak wystąpi przerwanie ciągłości tkanki, patologię taką określa się jako perforacja błony bębenkowej. Jest to nic innego, jak jej pękniecie.

Uszkodzona, czy też pęknięta lub przebita błona bębenkowa zawsze wywołuje objawy. Jest to element ucha, bez którego nie jest możliwe prawidłowe słyszenie. Czynniki, które wywołują taki stan, to zarówno urazy mechaniczne, jak i schorzenia infekcyjne.

Uszkodzenie błony bębenkowej – możliwe przyczyny

Najczęściej perforacja błony bębenkowej następuje w przebiegu stanu zapalnego ucha. Przyczyny to infekcje, które wywołują obrzęk i gromadzenie się wydzieliny w uchu środkowym, przez co membrana narażona jest na nadmierny opór, w wyniku czego ulega pęknięciu. Choroba, która może wywołać uszkodzenie błony bębenkowej, to głównie zapalenie ucha środkowego.

Poza infekcjami o podłożu bakteryjnym i grzybiczym pęknięcie błony bębenkowej często obserwuje się w wyniku urazu mechanicznego. Bezpośrednią przyczyną takiego stanu może być np. przebicie błony bębenkowej ostrym przedmiotem, który przedostał się do przewodu słuchowego. Ciało obce, które tkwi w uchu, poza przebiciem błony bębenkowej może sprzyjać namnażaniu się drobnoustrojów, co prowadzi do infekcji, a tym samym zwiększa ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej. Także nieprawidłowe czyszczenie uszu z nadmiaru woskowiny może przyczynić się do naruszenia powierzchni. Szczególnie niebezpieczne jest wkładanie patyczków higienicznych do przewodu słuchowego.

Ponadto do perforacji błony bębenkowej może dojść w wyniku zmiany ciśnienia, np. podczas lotu samolotem czy nurkowania.

Jakie objawy wywołuje pęknięta błona bębenkowa?

Zwykle pęknięta błona bębenkowa niemal natychmiast wywołuje charakterystyczne objawy. Należą do nich:

• ostry ból ucha;
• niedosłuch lub utrata słuchu;
• czasem wyciek lub krwawienie z ucha;
• szumy uszne, piszczenie w uszach;
• niekiedy bóle i zawroty głowy.

W przebiegu zapalenia ucha środkowego objawy perforacji błony bębenkowej często są zupełnie inne. Silny ból ucha, który występuje przy infekcji, najczęściej mija, gdy błona bębenkowa pęknie. W takim momencie wydzielina uszna napierająca na błonę znajduje ujście, co redukuje ból.

Błona bębenkowa uszkodzona w niewielkim stopniu może nie dawać żadnych symptomów.

Regeneracja i rekonstrukcja błony bębenkowej

Czy błona bębenkowa się regeneruje? Pęknięcie błony bębenkowej często zarasta samo dzięki stosunkowo dużej zdolności jej tkanek do samoregeneracji. Zależy to m.in. od rozległości uszkodzenia.

Jak długo goi się błona bębenkowa? Pęknięcia i drobne urazy błony zwykle goją się w okresie od kilku tygodni do kilku miesięcy. W tym czasie należy jednak pamiętać o należytej pielęgnacji uszu, która polega przede wszystkim na unikaniu zamoczenia uszkodzonej błony. Leczenie powinno uwzględniać również regularne badania kontrolne u laryngologa.

Przy rozległym pęknięciu błony bębenkowej konieczna może okazać się chirurgiczna rekonstrukcja błony bębenkowej, zwana myringoplastyką. Zabieg taki ma na celu odtworzenie błony, a tym samym przywrócenie prawidłowego słyszenia, co w większości przypadków zostaje osiągnięte. Do odbudowania ubytków błony często wykorzystuje się tkanki własne pobrane od pacjenta.

Źródła:

1. Bartoszewicz R. i in., Urazy ucha środkowego, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2012, nr 1 (4), s. 303-308, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S208453081270076X  (data dostępu: 20.10.2023).
2. Hassmann-Poznańska E., Technika badania otoskopowego i zasady interpretacji wyniku, https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/35939,technika-badania-otoskopowego-i-zasady-interpretacji-wyniku (data dostępu: 20.10.2023).

Wiatr M. i in., Czynniki prognostyczne u chorych leczonych operacyjnie z powodu perforacji błony bębenkowej przy nieuszkodzonym łańcuchu kosteczek słuchowych, „Otolaryngologia Polska” 2011, nr 65 (4), s. 266-271,

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Alergia zwykle bywa kojarzona z wysypką, łzawieniem oczu, katarem i kaszlem. W rzeczywistości alergeny mogą wpływać również na narząd słuchu. Alergiczne zapalenie ucha to częsta przypadłość. Gdy pojawia się swędzenie uszu na zewnątrz lub w środku czy też uczucie zatkanego ucha, być może przyczyną jest właśnie alergia. Objawy tego typu występują jednak również przy chorobach infekcyjnych uszu. Jak odróżnić symptomy? Kiedy mamy do czynienia z alergiczną postacią zapalenia uszu? Dowiesz się tego po przeczytaniu naszego tekstu!

Co to jest alergiczne zapalenie ucha?

Alergiczne zapalenie ucha to uciążliwa dolegliwość, będąca jednym z objawów alergii. W rzeczywistości więc nie jest to osobna jednostka chorobowa, lecz infekcja ucha wywołana przez alergeny. Na pojawienie się alergicznego zapalenia ucha szczególnie narażeni są najmłodsi pacjenci – występuje u dzieci, niemowląt i noworodków, ale obserwowane jest także u osób dorosłych.

Jak dochodzi do wystąpienia alergicznego zapalenia ucha? W przebiegu alergii układ immunologiczny reaguje nieprawidłowo na kontakt z alergenem. W konsekwencji wzmaga on produkcję przeciwciał, które odpowiadają za procesy zwalczające potencjalnie groźny czynnik – zwykle wziewny lub pokarmowy. Wzmożona produkcja przeciwciał wywołuje objawy, takie jak katar, kaszel, wysypka i obrzęk. Jeśli wspomniany obrzęk dotyczy przewodu słuchowego, w którym dojdzie do namnażania się patogenów chorobotwórczych, wówczas przypadłość taka określana jest jako alergiczne zapalenie ucha.

Co ważne, struktura ucha najczęściej zajmowana przez zmiany to tzw. trąbka słuchowa czy też przewód Eustachiusza. Ten fragment ucha stanowi bezpośrednie połączenie ucha środkowego z gardłem, dlatego alergeny różnego rodzaju mogą swobodnie przemieszczać się pomiędzy gardłem, nosem i uchem. Obecność alergenów w uchu środkowym przyczyniają się natomiast do uwolnienia histaminy przez komórki tuczne. To powoduje obrzęk tkanek, odczuwany jako zatkane ucho.

Alergiczne zapalenie ucha – przyczyny schorzenia

Za alergiczne zapalenie ucha odpowiadają alergeny. Są to różne czynniki, które dla zdrowego człowieka nie stanowią zagrożenia, jednak w przypadku alergików są odbierane przez układ immunologiczny jako inicjator reakcji obronnej.

Ten typ zapalenia ucha najczęściej jest objawem reakcji po kontakcie z czynnikiem wziewnym, którym mogą być np. pyłki roślin czy roztocze kurzu domowego. Inne możliwe przyczyny to również alergia lub nietolerancja pokarmowa, będąca główną przyczyną „naderwanego ucha”.

Alergia czy infekcja? Jak rozpoznać objawy alergicznego zapalenia ucha?

Objawy występujące u osób z alergicznym zapaleniem ucha oraz u pacjentów ze zdiagnozowaną infekcją zapalną uszu zwykle są bardzo zbliżone. W obu przypadkach może występować swędzenie w uszach, zaczerwienienie i obrzęk przewodu słuchowego czy podrażnienie skóry. Niemniej alergia najczęściej wywołuje również inne objawy, takie jak:

• nieżyt nosa, częste kichanie;
• zaczerwienienie oczu;
• kaszel, duszności;
• zapalenie oskrzeli;
• zapalenie krtani;
• biegunki i/lub wymioty;
• wysypka skórna.

Natomiast infekcja o podłożu wirusowym i bakteryjnym zwykle wywołują także silny ból ucha, niekiedy pojawia się również wyciek. Pogorszenie słuchu może towarzyszyć obu schorzeniom, ponieważ często wynika ono z obrzęku przewodu słuchowego. Należy jednak zaznaczyć, że zapalenie ucha o podłożu alergicznym jest jednym z czynników predysponujących do rozwoju wysiękowego zapalenia ucha.

Odczuwając niepokojące objawy, warto więc skonsultować się z lekarzem, ponieważ stan zapalny uszu może mieć różne przyczyny (także niewymienione w tym artykule). Poza alergicznym zapaleniem ucha wymienia się również inne zmiany w obrębie narządu słuchu wynikające z reakcji organizmu na alergeny. Jest to tzw. naderwane ucho pojawiające się przy alergii pokarmowej.

Naderwane ucho u dziecka – przyczyny to alergia

Alergiczne podłoże dotyczy również objawu określanego mianem naderwanego ucha u dziecka. Stosowane jest w przypadku występowania symptomów takich jak:

• zaczerwienienie płatka ucha;
• wrażliwa, skłonna do pęknięć i podrażnień skóra uszu;
• nadmierna suchość i łuszczenie skóry za uchem;
• szorstkość skóry;
• niekiedy występowanie sączących się zmian skórnych w obrębie ucha.

Objaw określany jako naderwane ucho u dziecka to nic innego, jak reakcja organizmu na alergen i zazwyczaj dotyczy alergii pokarmowej, rzadziej wziewnej. Nazwa ta, chociaż bywa kojarzona z mechanicznym uszkodzeniem małżowiny usznej, stosowana jest w przypadku typowego dla małych dzieci objawu alergicznego.

Alergiczne zapalenie ucha – leczenie

W przypadku alergicznego zapalenia ucha stosuje się leczenie zachowawcze. Lekarz może wdrożyć leki przeciwhistaminowe, które redukują objawy alergii, w tym m.in. obrzęk i swędzenie. Warto jednak zaznaczyć, że farmakoterapia stanowi jedynie półśrodek i w miarę możliwości należy również zadbać o skuteczne leczenie przyczynowe, a więc eliminację alergenu z otoczenia alergika.

Źródła:

1. Jankowska A., Pośpiech L., Jankowski A., Rola alergii w wysiękowym zapaleniu ucha środkowego u dzieci, Advances in Clinical and Experimental Medicine 2004, nr 13(3), s. 491–496.
2. Dhooge I., Verbruggen K., Vandenbulcke L., Glikokortykosteroidy w zapaleniu alergicznym: korzyści kliniczne w wysiękowym zapaleniu ucha środkowego, tłum. M. Kunstman, Medycyna po Dyplomie 2007, nr 8, https://podyplomie.pl/medycyna/27496,glikokortykosteroidy-w-zapaleniu-alergicznym-korzysci-kliniczne-w-wysiekowym-zapaleniu-ucha (dostęp 19.10.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego należy do stosunkowo często spotykanych schorzeń narządu słuchu. Choroba cechuje się obecnością wysięku w jamie bębenkowej, oddzielającej ucho zewnętrzne od ucha środkowego, i zaburzeniami drożności trąbki słuchowej. Objawy niestety często bywają niezauważone, a schorzenie niesie ryzyko poważnych powikłań, w tym trwałego uszkodzenia słuchu. Dowiedz się więcej o przyczynach i sposobach leczenia tego rodzaju stanu zapalnego.

Czym jest wysiękowe zapalenie ucha środkowego?

Wysiękowe zapalenie ucha (OME – otitis media with effusion, OMS – otitis media secretoria) jest chorobą zapalną, obejmującą struktury ucha środkowego, takie jak błona bębenkowa, jama bębenkowa i trąbka Eustachiusza (słuchowa). W przebiegu choroby dochodzi do gromadzenia się wydzieliny w przestrzeni ucha, która od strony zewnętrznej jest ograniczona błoną bębenkową, a od wewnątrz częścią kostną ucha wewnętrznego. Jama jest połączona także z trąbką słuchową, która stanowi łącznik nosogardła z uchem.

Przyczyną wytwarzania i zalegania płynu jest stan zapalny, spowodowany przez patogeny chorobotwórcze, które najczęściej przedostają się do ucha z nosa i gardła. Chorobie towarzyszy nieprawidłowy mechanizm funkcjonowania trąbki słuchowej – niedrożność, która uniemożliwia odprowadzanie płynu.

Wysiękowe zapalenie ucha u dziecka

Na zakażenie ucha środkowego najbardziej narażone są dzieci oraz osoby dorosłe z osłabioną odpornością. Szacuje się, że choroba dotyczy głównie dzieci między 1. a 2. rokiem życia. Co ważne, przypadłość ta jest jedną z głównych przyczyn rozwoju niedosłuchu i zaburzeń mowy u małych dzieci.

W przypadku najmłodszych trąbka Eustachiusza jest niedostatecznie rozwinięta – szersza i płasko położona. Z tego powodu połączenie z nosogardłem stanowi łatwą drogę dla wnikających patogenów. Częste infekcje górnych dróg oddechowych sprzyjają więc rozwojowi infekcji. Wpływają też na toczący się stan zapalny w obrębie ujścia trąbki słuchowej, a to właśnie jej niedrożność ma istotne znaczenie w rozwoju wysiękowego zapalenia ucha.

Ponadto u najmłodszych pacjentów układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Silny, zdrowy organizm potrafi zwalczać patogeny, dlatego nie każdy kontakt z zarazkiem oznacza rozwój infekcji. Tendencja do zachorowania, ze względu na stopniowe doskonalenie układu immunologicznego i kształtowanie się prawidłowej budowy trąbki słuchowej, maleje więc u dzieci w wieku przedszkolnym i starszych. Niemniej do wystąpienia choroby może dochodzić u osób w każdym wieku.

Możliwe objawy wysiękowego zapalenia ucha środkowego

Głównym objawem wysiękowego zapalenia ucha jest niedosłuch wynikający z upośledzenia przewodzenia bodźców dźwiękowych. W następstwie gromadzenia się płynu w jamie bębenkowej, w której znajdują się kosteczki słuchowe, dochodzi do zaburzeń przekazywania sygnałów akustycznych i tym samym pogorszenia słuchu. Zdarzają się też szumy uszne, a zaleganiu płynu w przestrzeniach ucha środkowego może towarzyszyć uczucie pełności i wilgoci.

Wysiękowe zapalenie ucha to podstępny rodzaj infekcji, który może przez długi czas nie wywoływać żadnych objawów. W przebiegu innych postaci zakażenia gromadzenie się płynu w uchu środkowym powoduje napieranie na okoliczne tkanki, co zwykle wywołuje silny ból ucha. Z kolei w przypadku postaci wysiękowej płyn się sączy, stopniowo wypływa, przez co mogą nie występować dolegliwości bólowe. Płynu natomiast może być niewiele i nie zawsze jest on zauważalny, co utrudnia wczesne rozpoznanie choroby.

Niestety z uwagi na to, że choroba zwykle dotyczy małych dzieci, objawów choroby czasem się nie zauważa. Dzieci z tej grupy wiekowej zwykle nie potrafią zakomunikować swoich dolegliwości. Zwykle pierwszym niepokojącym objawem zauważonym przez opiekunów jest dopiero osłabienie ostrości słuchu u dziecka. Do lekarza warto więc zwrócić się w momencie zauważenia zmiany zachowania dziecka, czyli gdy maluch na przykład:

• nie reaguje na wysokie dźwięki;
• nie kieruje główki w kierunku źródła dźwięku;
• nie reaguje płaczem na hałas, który powinien go wystraszyć;
• wykazuje zwiększoną ruchomość główki, np. pociera nią o poduszkę;
• sięga rączką w kierunku ucha, pociera małżowinę.

Przyczyny wysiękowego zapalenia ucha

Istnieje wiele czynników, które zwiększają ryzyko pojawienia się wysiękowego zapalenia ucha. To głównie schorzenia związane z zaburzeniami drożności trąbki słuchowej, a także upośledzające odporność. Wśród nich wymienia się m.in.:

• wcześniej przebyte ostre zapalenie ucha środkowego;
• infekcje górnych dróg oddechowych;
• przerost migdałka gardłowego (“trzeci migdał”);
• alergie;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• niektóre choroby upośledzające płynność śluzu, np. astma oskrzelowa czy mukowiscydoza;
• ujemne ciśnienie w jamie bębenkowej;
• wady anatomiczne twarzoczaszki;
• wady elementów pneumatycznych wyrostka sutkowatego.

Za infekcję najczęściej odpowiadają wirusy i bakterie, rzadziej grzyby, które przenikają do ucha poprzez trąbkę słuchową. Często pierwotną przyczyną zakażenia są patogeny wirusowe odpowiedzialne za choroby górnych dróg oddechowych. Pod ich wpływem dochodzi do wydzielania płynu, który stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii. Z tego powodu choroby wirusowe mogą prowadzić do nadkażenia bakteryjnego. Jest mało prawdopodobne, choć możliwe, aby patogeny przedostały się do ucha innymi drogami, np. wraz z krwią.

Podstawowe rodzaje stanu zapalnego z wysiękiem i przebieg choroby

W zależności od czasu trwania wysiękowego zapalenia ucha środkowego wyróżnia się kilka postaci choroby:

• postać ostra – trwa mniej niż 10 dni;
• postać podostra – trwa powyżej 10 dni, ale nie dłużej niż 3 miesiące;
• postać przewlekła – trwająca ponad 3 miesiące.

Choroba wiąże się z szeregiem zmian zachodzących w tkankach wyściółki jamy bębenkowej. W początkowym okresie infekcji dochodzi do hiperplazji nabłonka. W konsekwencji powstają nowe komórki kubkowe i gruczołowe. W dalszym etapie dochodzi do intensywnej produkcji komórek zapalnych. Zanikają komórki kubkowe, natomiast dochodzi do wzrostu aktywności gruczołów śluzowych. W trzecim stadium rozpoczyna się tworzenie zmian zwyrodnieniowych.

Na jakiej podstawie rozpoznaje się schorzenie?

W przypadku wysiękowego zapalenia ucha lekarz stawia ostateczną diagnozę na podstawie informacji uzyskanych dzięki badaniom, takim jak:

• otoskopia(tradycyjna lub pneumatyczna) – to tzw. wziernikowanie ucha;
• otomikroskopia;
• tympanometria;
• badania audiometryczne;
• paracenteza diagnostyczna;
• inne badania słuchu.

Objawy kliniczne są niezwykle ważne do rozpoznania choroby. Lekarz dokonuje oceny stanu błony bębenkowej w celu wstępnego określenia postępu choroby. W pierwszym etapie choroby objawy są łagodne. Błony śluzowe są niewiele zmienione. Jednak błona bębenkowa zwykle jest mniej ruchoma, zmienia też barwę na żółtawą, a pod wpływem gromadzącego się w uchu wysięku znacznie się uwypukla. W późniejszym czasie można zaobserwować również cechy ścieńczenia membrany.

Leczenie wysiękowego zapalenia ucha środkowego

Przy podejrzeniu wysiękowego zapalenia ucha należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub bezpośrednio do laryngologa. Schorzenie musi być leczone pod okiem specjalisty. Żadne domowe sposoby nie są w tym przypadku skuteczne, a nawet mogą doprowadzić do trwałego uszkodzenia ucha środkowego.

Wybór metody leczenia zależy przede wszystkim od stanu zaawansowania choroby, a także wieku pacjenta i istnienia chorób współistniejących oraz indywidualnych wskazań. W łagodnych fazach podstawą są obserwacja i leczenie zachowawcze.

Zwykle stosuje się leczenie farmakologiczne, którego celem jest łagodzenie zapalenia i eliminacja patogenu odpowiedzialnego za infekcję – antybiotykoterapię i ewentualnie środki przeciwgrzybicze. Zalecane są też środki mukolityczne, które rozrzedzają wydzielinę w drogach oddechowych, a tym samym zmniejszają podrażnienie trąbki Eustachiusza. Pomocne bywają również leki immunostymulujące, a także donosowe środki steroidowe.

Przewlekła postać choroby może ustępować samoistnie. Oznacza to, że toczący się stan zapalny z czasem sam zostaje ograniczony przez układ odpornościowy. Niemniej choroba może nawracać. Samoograniczanie się stanu zapalnego dotyczy jednak niewielkiego odsetka dzieci.

Myringotomia – drenaż odprowadzający płyn w jamie bębenkowej

Niekiedy w trakcie infekcji usuwanie wydzieliny jest znacznie utrudnione, dlatego zaleca się leczenie chirurgiczne – operacyjne nacięcie błony bębenkowej. Tak zwany drenaż w trakcie leczenia wysiękowego zapalenia ucha środkowego zwykle wykonuje się u osób, u których schorzenie utrzymuje się powyżej 4 miesięcy. Zabieg o nazwie myringotomia polega na wykonaniu niewielkiego nacięcia błony bębenkowej i umieszczeniu w niej drenu. Jego wielkość, rodzaj i czas pozostawienia w tkance zależą od wskazań indywidualnych. Celem zabiegu jest usprawnienie wentylacji ucha i swobodne odprowadzanie wydzieliny, co przekłada się na poprawę stanu ucha.

Do leczenia operacyjnego wysiękowego zapalenia ucha zalicza się także tympanopunkcję i paracentezę. Zabiegi polegają na nakłuciu błony bębenkowej. Zamyka się ona naturalnie w ciągu kilku dni. Wybór najlepszej metody leczenia zawsze jest oceniany indywidualnie.

Zabiegi operacyjne na ogół przeprowadzane są w znieczuleniu miejscowym. Trudnością może być ich wykonanie u najmłodszych, szczególnie kilkuletnich dzieci. W niektórych przypadkach konieczne jest więc znieczulenie ogólne.

Możliwe powikłania zapalenia ucha

Zdarza się, że w przebiegu choroby dochodzi do samoistnej perforacji błony bębenkowej. To z kolei zwiększa ryzyko wrastania naskórka do jamy bębenkowej i powstawania przewlekłego perlakowego zapalenia ucha. Masy złogów keratynowych mogą kolejno prowadzić do uszkodzenia kosteczek słuchowych, a to grozi trwałym uszkodzeniem słuchu. Takie powikłania są szczególnie niebezpieczne u dzieci, ponieważ mogą jednocześnie doprowadzić do zaburzeń rozwoju mowy.

Źródła:

1. Goździewski A. i in., Upośledzenie słuchu jako następstwo przebytego wysiękowego zapalenia ucha. Otorynolaryngologia 2009, 8.1, s. 28-32.
2. Kuczkowski J., Aktualne problemy w rozpoznawaniu i leczeniu ostrego i wysiękowego zapalenia ucha środkowego, Forum Medycyny Rodzinnej 2011, v. 5, nr 4, s. 287-294.
3. Hassmann-Poznańska E. i in., Trwałe następstwa wysiękowego zapalenia ucha w wieku dziecięcym, Otolaryngologia Polska 2010, nr 64.4, s. 234-239.
4. Obrębowski A., Obrębowska Z., Wpływ przewlekłego wysiękowego zapalenia ucha środkowego na rozwój mowy u dzieci, Otorynolaryngologia 2009, nr 8.4.
5. Zakrzewska A., Wysiękowe zapalenie ucha środkowego, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/74809,wysiekowe-zapalenie-ucha-srodkowego (dostęp: 13.10.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Ból ucha wskazuje na stan zapalny, który najczęściej obejmuje ucho zewnętrzne lub środkowe. Objawy niekiedy pojawiają się po zmianie temperatury, co określa się potocznie jako przewianie. Jaki związek ma wychłodzenie organizmu z bólem i co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Co zrobić, żeby ucho przestało boleć? Wyjaśniamy, jak wspierać leczenie, wykorzystując domowe sposoby i środki dostępne bez recepty.

Ból ucha a przewianie – co jest przyczyną dolegliwości?

Wyjście na zewnątrz w chłodny dzień, silny wiatr, przeciąg, jazda samochodem przy otwartym oknie czy nawet przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu często kończą się dolegliwościami ze strony narządu słuchu. Ból ucha, który pojawia się po nagłej zmianie temperatury, określa się potocznie jako „przewianie”.

Nie tylko wiatr, lecz także wychłodzenie głowy, na przykład po wyjściu z basenu, przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego w obrębie ucha zewnętrznego lub środkowego. Wahania temperatury sprawiają, że w tkankach dochodzi między innymi do obkurczenia naczyń krwionośnych, a tym samym słabszego ukrwienia. To natomiast sprzyja wnikaniu patogenów chorobotwórczych, najczęściej bakterii, rzadziej wirusów i grzybów.

Musimy pamiętać, że drobnoustroje nie zawsze przedostają się do ucha ze środowiska zewnętrznego jak to ma miejsce w zapaleniu przewodu słuchowego zewnętrznego. Do zapalenia ucha środkowego dochodzi, gdy zarazki wnikają z górnych dróg oddechowych (gardła lub nosa). Ucho bowiem jest połączone z nosogardzielą poprzez trąbkę Eustachiusza, co sprzyja przedostawaniu się drobnoustrojów w obie strony.

Praktycznie nieustannie mamy kontakt z różnego rodzaju wirusami, ale nie zawsze dochodzi do rozwoju infekcji, przed czym w większości przypadków chroni układ odpornościowy. Wiek, ogólny zły stan zdrowia, podrażnienia przewodu słuchowego czy omawiane przewianie wymienia się jako czynniki zwiększające ryzyko infekcji, a nie same przyczyny. Przewiane ucho nie jest więc chorobą, ale predysponuje do jej rozwoju.

Kiedy ból ucha należy skonsultować z lekarzem?

Zastanawiając się, co zrobić, żeby ucho przestało boleć, w pierwszej kolejności musimy poznać przyczynę dolegliwości, ponieważ to od podłoża stanu zapalnego zależy dalsze postępowanie.

W większości przypadków za ból ucha odpowiadają bakterie. Wówczas podstawą jest leczenie objawowe, o które przez pierwsze dni choroby można zadbać samodzielnie. Przy odpowiednim postępowaniu objawy zwykle mijają samoistnie po kilku dniach.

Jeśli natomiast ból ucha nie mija w ciągu 2–3 dni, nasila się lub towarzyszą mu inne objawy, należy zasięgnąć porady lekarskiej. Zdarza się, że podczas infekcji ucha dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej, a w takich sytuacjach nie należy aplikować do kanału słuchowego żadnych środków. Tylko specjalista może fachowo ocenić stan struktur wewnętrznych ucha. Objawami, które powinny skłonić do wizyty u lekarza, są między innymi:

• bóle i zawroty głowy,
• zaburzenia słuchu,
• wyciek z ucha,
• nudności i wymioty,
• wysoka gorączka,
• nagłe ustąpienie bólu, co może świadczyć o pęknięciu błony bębenkowej,
• ból ucha u małego dziecka.

Co pomoże na ból ucha? Środki dostępne bez recepty

Każdy, kto przynajmniej raz doświadczył bólu ucha, wie, jak uciążliwy jest ten objaw. Co zrobić, żeby ucho jak najszybciej przestało boleć? Przy pierwszych objawach stanu zapalnego można zaaplikować do ucha krople, na przykład wyrób medyczny LIX, o ile mamy pewność, że nie doszło do perforacji błony bębenkowej.

Krople do uszu LIX zawierają glicerol, który wspomaga osuszanie tkanek oraz chlorowodorek lidokainy o właściwościach miejscowo znieczulających, dzięki czemu szybko redukują ból. LIX może być stosowany również przy bólu ucha spowodowanym podrażnieniem tkanek, na przykład przez zalegającą woskowinę, detergenty, noszenie słuchawek dousznych czy wilgoć i wodę zalegającą w przewodzie słuchowym po kąpieli w basenie.

Co jeszcze pomoże na ból ucha? Leczenie warto wspierać środkami przeciwbólowymi, nawet jeśli konieczne jest stosowanie antybiotyków lub preparatów przeciwgrzybiczych, ponieważ takie leki nie redukują bólu bezpośrednio po zastosowaniu. Poprawę obserwuje się dopiero po upływie wielu godzin lub dni, gdy leki stopniowo hamują patogeny. Dlatego jako wsparcie warto zastosować wyrób medyczny LIX – krople do uszu, które pozwalają złagodzić ból już po kilku minutach.

Domowe sposoby na ból ucha – czy pomogą?

Do domowych sposobów na ból ucha warto podchodzić z ostrożnością. Niektórzy zalecają aplikację do ucha olejków eterycznych, ziół czy zatkanie kanału słuchowego watą. Niestety, takie metody nie redukują bólu ucha, a wręcz mogą zaszkodzić, prowadząc do uszkodzenia błony bębenkowej, podrażnienia tkanek lub rozmnażania się drobnoustrojów.

Co więc można zastosować na ból ucha poza środkami aptecznymi? Sprawdzone, domowe sposoby obejmują przede wszystkim prawidłową dbałość o narząd słuchu. Chore ucho powinno być zabezpieczone przed wilgocią i zanieczyszczeniami, głównie dymem papierosowym. Ucha nie można jednak zatykać, a jedynie dbać o czystość w pomieszczeniu, w którym przebywamy.

Jeśli małżowina uszna jest tkliwa, a ból ucha nasila się przy dotyku, pomocny może okazać się ciepły okład, który poprawia krążenie w tkankach. Warto jednak pamiętać, aby nie zatykać kanału słuchowego. Okład można przykładać jedynie na małżowinę i okolice za uchem. Co więcej, powinien być to okład suchy, ponieważ chore ucho należy zabezpieczać przed wilgocią. Trzeba też zachować ostrożność, ponieważ ciepło sprzyja rozmnażaniu się bakterii. Warto również skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., Ostre rozlane zapalenie ucha zewnętrznego http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (dostęp: 11.10.2023).
2. Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B., Lidokaina w zapaleniach uszu – działanie, bezpieczeństwo, zastosowanie, Terapia, nr specjalny, sierpień 2019.
3. Olszewski J., P. Pietkiewicz P., Otorynolaryngologia dla lekarzy POZ, Warszawa 2016, wyd. 1.
4. Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (dostęp: 11.10.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Ciało obce w uchu, czyli dowolny przedmiot lub owad, który przedostał się do przewodu słuchowego, niesie ryzyko uszkodzenia słuchu. To najmłodsi są ekspertami w wypełnianiu uszu rozmaitymi elementami, a opiekunowie często nie są nawet świadomi, że w uchu dziecka pozostaje ciało obce, np. groch, element zabawki czy mała bateria. Również dorosłym zdarza się, że w uchu utknęła np. wata. Co zrobić w takiej sytuacji, jak rozpoznać objawy zalegania ciała obcego w uchu i na czym polega pierwsza pomoc? Sprawdź, jak wyciągnąć ciało obce z ucha!

1. Jakie ciało obce zmieści się w uchu?
2. Objawy ciała obcego w uchu i powikłania zdrowotne?
3. Przedmiot w uchu. Kiedy można samodzielnie usunąć ciało obce z uchaKiedy można samodzielnie usunąć ciało obce z ucha?
4. Ciało obce w uchu – pierwsza pomoc
5. Owad w uchu – jak go usunąć? Kiedy udać się do lekarza?

Jakie ciało obce zmieści się w uchu?

Przewód słuchowy ma ok. 2,6-3 cm długości i 7 mm średnicy. Nietrudno więc sobie wyobrazić, że w uchu zmieści się całkiem spory przedmiot, a nawet kilka drobniejszych. Ciało obce w uchu to wbrew pozorom powszechna przypadłość, zwłaszcza w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym. Wyobraźnia najmłodszych często nie ma granic. Dzieci wkładają do kanału słuchowego rozmaite przedmioty, najczęściej:

• koraliki,
• kawałki jedzenie,
• drobne elementy zabawek.

Niestety obecność ostrego ciała obcego w uchu małego dziecka może doprowadzić do poważnych powikłań, w tym perforacji błony bębenkowej. Z tego względu otoczenie, w którym przebywają dzieci, powinno być skrupulatnie pozbawione drobnych przedmiotów. W praktyce wiadomo jednak, że wystarczy chwila nieuwagi, aby ciało obce znalazło się w uchu.

Dorosłym również niejednokrotnie do ucha przedostaje się drobny przedmiot z najbliższego otoczenia. Niekiedy przez przypadek, czasem w wyniku niewłaściwej higieny, w uchu może utknąć np. wata. Na niektóre zdarzenia mamy wpływ, na inne już nie. Do uszu może wpaść np. owad, a po wakacyjnym spacerze również kleszcz w uchu nie należy do rzadkości.

Objawy ciała obcego w uchu i powikłania zdrowotne?

Jeśli poczujemy moment, kiedy robak wpada do ucha, czy zaobserwujemy, jak dziecko umieszcza drobny przedmiot w przewodzie słuchowym, możemy odpowiednio szybko zareagować i przeprowadzić pierwszą pomoc. Problem pojawia się, gdy umknie nam ta krótka chwila lub ciało obce w uchu utkwiło głęboko i nie jest widoczne.

Jakie objawy wskazują na ciało obce w uchu? Wszystko zależy od wielkości i rodzaju materiału, z jakiego jest ono wykonane. Przedmioty drobne, ale twarde i o owalnym kształcie mogą pozostawać w uchu przez długi czas. Z kolei kawałki pożywienia i owady w uchu zwykle pęcznieją, a tym samym zwężają światło przewodu słuchowego. Są również siedliskiem dla drobnoustrojów, dlatego niosą ryzyko rozwoju infekcji uszu. Najgroźniejsze okazują się przedmioty o ostrych krawędziach, które mogą podrażnić i uszkodzić struktury ucha..

Ciało obce w uchu można podejrzewać, jeśli występują objawy, takie jak:

• łaskotanie w uchu;
• swędzenie i pieczenie;
• uczucie obecności ciała obcego, rozpieranie, wypełnienie;
• ból ucha;
• nieprzyjemny zapach z ucha;
• krwawienie z ucha;
• bóle i zawroty głowy;
• szumy uszne, piszczenie w uszach.

Przedmiot w uchu. Kiedy można samodzielnie usunąć ciało obce z ucha?

Jeśli widzimy ciało obce w uchu, możemy podjąć próbę jego usunięcia. Pierwsza pomoc powinna być udzielona możliwie najszybciej. Należy jednak pamiętać, że samodzielne usuwanie czegokolwiek z uszu można przeprowadzić tylko jeśli:

• ciało obce wystaje z ucha i możemy je bez problemu chwycić, np. pęsetą;
• przedmiot nie spowodował krwawienia, a jego usuwanie nie wiąże się z ryzykiem przecięcia skóry;
• nie występują objawy, takie jak ból, krwawienie czy zawroty głowy.

W przeciwnym razie należy niezwłocznie poprosić o pomoc lekarza. Jeżeli nie masz pewności, co utknęło w uchu, nie próbuj samodzielnie usuwać ciała obcego. Drobne elementy zabawek, nawet jeśli wydają się owalne, mogą z niewidocznej strony okazać się ostre. Ucho środkowe jest bardzo delikatne i już niewielki nacisk może trwale uszkodzić słuch.

Ciało obce w uchu – pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc przy obecności ciała obcego w uchu obejmuje czynności, takie jak:

• pochylenie głowy w stronę ucha, w którym znajduje się ciało obce – być może drobny przedmiot wypadnie pod wpływem grawitacji;
• jeśli przedmiot nie wypadnie, można ostrożnie podjąć próbę usunięcia go za pomocą pęsety;
• nigdy nie usuwaj ciała obcego z ucha patyczkami higienicznymi! Grozi to wepchnięciem przedmiotu do głębszych części ucha i przebiciem delikatnej błony bębenkowej;
• nigdy nie usuwaj okrągłego lub owalnego ciała obcego pęsetą, ponieważ jego nieumiejętne schwycenie może spowodować, że przedostanie się głębiej do ucha.

Owad w uchu – jak go usunąć? Kiedy udać się do lekarza?

Owady wpadają do ucha przypadkowo. Robak w uchu tuż po dostaniu się do przewodu słuchowego pozostaje żywy. Zwykle insekt wierci się, szukając drogi ucieczki, co wywołuje łaskotanie w uchu. Co więcej, żywy owad może użądlić lub ukąsić, jego obecność może dodatkowo spowodować ból, pieczenie i obrzęk. Owady w uszach pęcznieją, przez co po pewnym czasie trudno je usunąć, dlatego pierwsza pomoc powinna być udzielona szybko.

Jeśli wiesz, że w uchu pozostaje kleszcz, mucha, osa czy inny drobny robak, spróbuj go wypłukać. Do ucha możesz wprowadzić niewielką ilość oleistego płynu, ewentualnie wody. Pamiętaj, że płyn powinien mieć temperaturę pokojową i nie należy wprowadzać go pod ciśnieniem, a jedynie delikatnie wlać niewielką ilość, po czym pochylić głowę, tak aby robak mógł wypłynąć. Nigdy nie płucz ucha, jeśli istnieje podejrzenie urazu typu pęknięcie błony bębenkowej (to poważne uszkodzenie błony, które może powodować niedosłuch).

Jeśli pierwsza pomoc nie pomoże, udaj się do lekarza, który fachowo usunie ciało obce z ucha, np. mikroskopem operacyjnym (w przypadku dzieci zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym) lub przepłucze kanał słuchowy narzędziem ontologicznym (często wykorzystuje się strzykawkę Jeanette’a).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Drenaż uszu polega na umieszczeniu w błonie bębenkowej drenu, którego zadaniem jest przywrócenie prawidłowej wentylacji w uchu, a tym samym umożliwienie odpływu wydzieliny. Dreny najczęściej zakłada się u dzieci chorujących na przewlekłe wysiękowe zapalenie uszu, niekiedy również po operacji usunięcia migdałka gardłowego. Po zabiegu konieczne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza. Sprawdź, jak wygląda zabieg drenażu uszu u dzieci i dorosłych oraz jakie są wskazania do jego przeprowadzenia!

W jakim celu zakłada się dreny w uchu?

U osób zdrowych trąbka Eustachiusza (trąbka słuchowa) łączy ucho środkowe z nosogardłem, zapewniając przepływ powietrza do błony bębenkowej. Jeśli w wyniku różnych przyczyn dojdzie do obrzęku trąbki słuchowej, wówczas światło kanału słuchowego ulega zwężeniu, co może prowadzić do rozwoju licznych patologii ucha, najczęściej z objawami niedosłuchu i gromadzenia się wydzieliny potęgującej ból.

Drenaż uszu (tympanostomia) to zabieg laryngologiczny, który wykonuje się w celu zapewnienia prawidłowej wentylacji ucha. Założenie kilkumilimetrowego drenu skutkuje zmniejszeniem ciśnienia w uchu, a także ułatwia odprowadzanie wysięku, zmniejszając ból.

Drenaż ucha środkowego – wskazania

Drenaż uszu wykonuje się głównie u osób chorujących na przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha. Zabieg drenażu u dzieci wykonywany jest najczęściej, ponieważ pacjenci w pierwszych latach życia są najbardziej narażeni na rozwój wysiękowego zapalenia uchu.

Wskazaniem do drenażu jest obustronne występowanie tego schorzenia przez 3 miesiące lub obserwowanie wysięku przez dłuższy czas (ok. 6 miesięcy). W niektórych przypadkach lekarz może uznać, że dreny powinny być założone wcześniej, np. gdy doszło do powikłań, takich jak znaczne pogorszenie słuchu z jednoczesnym opóźnieniem rozwoju mowy czy też zniszczenie struktur ucha środkowego.

W niektórych przypadkach zakłada się dreny po operacji usunięcia przerośniętego migdałka gardłowego. Tzw. trzeci migdał powoduje zwężenie trąbki słuchowej poprzez rozrost tkanki łącznej. Inne wskazania do drenażu uszu to:

• nawracające ostre zapalenie ucha środkowego (3 nawroty w ciągu pół roku lub 4 w ciągu roku);
• choroba Meniere’a – drenaż wykonuje się w celu redukcji zawrotów głowy;
• zapalenie trąbki Eustachiusza – dreny ułatwiają aplikację środków farmakologicznych.

Rodzaje drenów wentylacyjnych

Dreny umieszczane w błonie bębenkowej wykonane są z tworzyw sztucznych, biokompatybilnych z ludzkimi tkankami. Materiał zastosowany do produkcji drenów to silikon, politetrafluoroetylen lub metal. Tworzywa te zapewniają zachowanie największego ciśnienia. Są to niewielkie kanaliki o średnicy od 0,5 do 1,2 mm. Wielkość i rodzaj drenów dobiera się w zależności od indywidualnych zaleceń lekarza.

Najczęściej rodzaje drenów dzieli się w zależności od tego, jak długo dreny mają pozostać w uszach:

• Dreny wypadające samoistnie – mają równe kołnierze (zagięcia) po obu stronach, co zapobiega ich przedwczesnemu przesunięciu się. Dreny takie są niewielkie i zostają „wypchnięte” przez gojącą się błonę bębenkową po kilku miesiącach do roku. Kolejno dren jest usuwany z ucha zewnętrznego w gabinecie laryngologicznym. W niektórych przypadkach dren w uchu pozostaje przez ok. 2 lata – wówczas zwykle musi być usunięty chirurgicznie.
• Dreny zakładane na dłuższy okres – mają dwa kołnierze, przy czym wewnętrzny jest większy, dzięki czemu dren taki pozostaje w uchu nawet przez kilka lat i jest usuwany chirurgicznie. Zwykle po ich zastosowaniu pozostaje perforacja błony bębenkowej, dlatego też konieczne jest przeprowadzenie jej rekonstrukcji.

Zabieg drenażu uszu u dzieci i dorosłych – jak wygląda?

Drenaż uszu u dzieci i dorosłych wykonuje się poprzez niewielkie nacięcie błony bębenkowej i wprowadzenie do otworu drenu wentylacyjnego. W przypadku dorosłych zabieg może być przeprowadzony w znieczuleniu miejscowym. Z kolei dreny w uszach u dziecka zwykle zakładane są po podaniu znieczulenia ogólnego.

Cała procedura najczęściej trwa 30-45 minut. Po tym czasie, zwłaszcza jeśli zabieg drenażu u dzieci przeprowadzany był w znieczuleniu ogólnym, może pojawić się dyskomfort i zawroty głowy. Objawy te zwykle mijają samoistnie i pacjent tego samego dnia może wrócić do domu.

Drenaż uszu – zalecenia po zabiegu

Przez pierwszy tydzień po zabiegu należy unikać aktywności fizycznej. Trzeba zwracać szczególną uwagę na pojawienie się takich objawów jak zawroty głowy, podwyższona temperatura ciała, wymioty, krwawienie z ucha czy nagły niedosłuch. Ich wystąpienie wymaga konsultacji lekarskiej.

Ponadto konieczne jest odpowiednie dbanie o higienę i dreny w uchu. Pod żadnym pozorem nie należy wprowadzać do ucha patyczków higienicznych, ponieważ mogłoby to spowodować przesunięcie się drenu. Przez pewien czas po zabiegu nie należy również stosować preparatów rozpuszczających woskowinę czy usuwać wysięku mechanicznie. Płyn w uchu po drenażu jest zjawiskiem normalnym.

W trakcie leczenia, czyli przez cały okres drenażu uszu, należy zabezpieczać uszy przed nadmierną wilgocią. Można normalnie brać prysznic i kąpiel, ale należy unikać silnego strumienia wody. Mając dreny w uszach, można chodzić na basen, jednak najlepiej zastosować specjalne zatyczki do uszu. Należy jednak zrezygnować ze skoków do wody, nurkowania i korzystania ze zjeżdżalni basenowych, by nie narażać się na nagłą zmianę ciśnienia, która jest niewskazana w przypadku zastosowania drenów.

Z powodu zmiany ciśnienia na dużych wysokościach często pojawia się pytanie, czy dreny w uszach wykluczają lot samolotem? Zdania na ten temat bywają podzielone, ale drenaż uszu ułatwia wyrównanie ciśnienia podczas lotu, więc nie jest to przeciwwskazane. Mając dreny, można zdecydować się na lot samolotem, jednak nie w pierwszych tygodniach po zabiegu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze najbezpieczniej jest poradzić się swojego lekarza.

Źródła:

1. Kuczkowski J.: Aktualne problemy w rozpoznawaniu i leczeniu ostrego i wysiękowego zapalenia ucha środkowego. Forum Medycyny Rodzinnej 2011;5(4):287-294. https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/17972/14173, (dostęp: 06.10.2023).
2. Prauzińska M., Szydłowski J., Pucher B.: Zastosowanie przedłużonego drenażu wentylacyjnego jamy bębenkowej w leczeniu wysiękowego zapalenia ucha środkowego u dzieci. Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 3: 375–376.
3. http://www.czytelniamedyczna.pl/6775,indications-for-tympanostomy-tube-insertion-in-children.html, (dostęp: 06.10.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Woda utleniona to najpowszechniejszy środek stosowany do dezynfekcji skóry i błon śluzowych. Roztwór dostępny bez recepty stanowi prosty środek do odkażania ran, często bywa wykorzystywany także przy infekcjach uszu. Czy słusznie? Czy woda utleniona aplikowana do uszu może pomóc? Wyjaśniamy, dlaczego działanie takie nie jest zalecane przez lekarzy, a także wymieniamy przeciwwskazania do tego typu procedur.

1. Właściwości i działanie wody utlenionej
2. Woda utleniona – jak działa na ucho?
3. Czyszczenie uszu wodą utlenioną to dobry pomysł?
4. Czy leczenie uszu wodą utlenioną wywołuje skutki uboczne?
5. Domowe sposoby na zatkane ucho i ból ucha

Właściwości i działanie wody utlenionej

Woda utleniona z chemicznego punktu widzenia jest wodnym roztworem nadtlenku wodoru (nadtlenek diwodoru). Związek ten o wzorze H₂O₂ składa się z dwóch atomów wodoru i w odróżnieniu od zwykłej wody z dwóch, a nie jednego, atomów tlenu. Dodatkowy atom tlenu łatwo oddziela się od cząsteczki, co warunkuje działanie utleniające.

Tlen atomowy wytwarzany podczas rozkładu nadtlenku wodoru wywołuje denaturację białek drobnoustrojów, co doprowadza do ich zniszczenia. Z tego też powodu woda utleniona jest powszechnie stosowana do odkażania ran i płukania gardła. Niektórzy uważają, że woda utleniona może być aplikowana również do uszu. Przed podjęciem decyzji o takim sposobie postępowania warto jednak sprawdzić, jakie skutki uboczne może wywołać płukanie uszu wodą utlenioną i czy w ogóle leczenie w ten sposób jest skuteczne.

Woda utleniona do ucha – jak działa?

Rozkład wody utlenionej do wodoru i tlenu atomowego następuje po kontakcie ze skórą, a dokładniej z jej wydzielinami. Woda utleniona działa na ucho tak samo, jak po podaniu na skórę w innych częściach ciała czy na błony śluzowe. W uchu jednak nie pieni się tak intensywnie, jak np. przy podaniu na ranę pokrytą krwią lub ropą. Wytwarzanie tlenu atomowego jest równoznaczne z działaniem:

• bakteriobójczym,
• grzybobójczym,
• wirusobójczym

Czyszczenie uszu wodą utlenioną – czy to dobry pomysł?

Należy pamiętać, że czyszczenie ucha wodą utlenioną działa odkażająco tylko w przypadku rozwoju patogenów beztlenowych, które ulegają zniszczeniu właśnie po kontakcie z tlenem. Działanie takie nie ma uzasadnienia w przypadku bakterii tlenowych, które odpowiadają za wiele infekcji uszu.

Woda utleniona do uszu nie powinna być podawana samodzielnie. Czyszczenie, czy też płukanie uszu wodą utlenioną w większości przypadków jest nie tylko nieskuteczne, ale może doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Działanie takie niesie również ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.

Czy leczenie uszu wodą utlenioną wywołuje skutki uboczne?

Roztwór wody utlenionej wykorzystywany jest często przy pierwszych oznakach przeziębienia, np. do płukania jamy ustnej i gardła. Ponadto wiele osób praktykuje czyszczenie i płukanie uszu wodą utlenioną. Warto jednak zaznaczyć, że roztwór ten posiada bardzo silne właściwości utleniające, dlatego istnieje możliwość uszkodzenia delikatnych struktur ucha, głównie wrażliwego nabłonka wyściełającego przewód słuchowy oraz cienkiej błony bębenkowej.

Leczenie uszu wodą utlenioną może wywołać skutki uboczne, zwłaszcza jeśli doszło wcześniej do perforacji (pęknięcia) błony bębenkowej lub jej uszkodzenia w jakimkolwiek stopniu – są to bezwzględne przeciwwskazania do aplikowania jakichkolwiek preparatów dousznych na własną rękę, a zwłaszcza do płukania uszu wodą utlenioną lub innym płynem. Przy perforacji błony bębenkowej płyn może doprowadzić do podrażnienia błędnika. W konsekwencji pojawiają się skutki uboczne, takie jak m.in. zawroty głowy, zaburzenia równowagi, nudności i wymioty.

Co więcej, długotrwałe aplikowanie wody utlenionej do uszu, nawet w niewielkiej ilości, zwiększa wilgotność wewnątrz ucha, co może prowadzić do maceracji przewodu słuchowego, czyli podrażnienia pod wpływem nadmiernego zmiękczenia tkanek. To z kolei zwiększa ryzyko wnikania drobnoustrojów, zagrażając tym samym rozwojem infekcji uszu o różnym podłożu.

Co więcej, nadmiar wilgoci w przewodzie słuchowym jest jedną z przyczyn obrzęku, co z kolei wywołuje dolegliwości bólowe i dyskomfort w uchu.

Co zrobić w przypadku dolegliwości ze strony narządu słuchu? Zdania na temat stosowania wody utlenionej do ucha są podzielone. Zwolennicy naturalnych metod zachwalają czyszczenie uszu wodą utlenioną, z kolei większość lekarzy przestrzega przed samodzielnym postępowaniem w przypadku występowania dolegliwości ze strony narządu słuchu.

Obserwując niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem, który oceni stan przewodu słuchowego i poinstruuje, jak powinno wyglądać prawidłowe i bezpieczne leczenie stanu zapalnego uszu.

Po wykluczeniu perforacji błony bębenkowej specjalista może zalecić np. stosowanie kropli oraz przepisać preparaty do stosowania doustnego. Zdarza się, że objawy ze strony narządu słuchu wynikają np. z zatkania uszu woskowiną. W takich przypadkach lekarz udzieli fachowej pomocy, dokonując płukania uszu. Czynności tej nie należy wykonywać samodzielnie, zarówno wodą utlenioną, jak i jakimkolwiek innym roztworem.

Domowe sposoby na zatkane ucho i ból ucha

Zatkane ucho może mieć różną etiologię. Do częstych przyczyn należy zapalenie ucha lub nadmiar woskowiny, która zatyka kanał słuchowy. W przypadkach tych poza uczuciem zatkania mogą pojawić się również dolegliwości bólowe, obrzęk i swędzenie ucha.

Na dolegliwości bólowe wynikające ze stanu zapalnego ucha bądź powstania czopu woskowinowego można zastosować wyrób medyczny LIX, który wspomaga osuszanie przewodu słuchowego i redukuje ból ucha.

Źródła:

1. Sierpniowska O., Hydrogenii peroxydum – przeżytek, czy woda życia. https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/07-2012-hydrogenii-peroxydum-przezytek-czy-woda-zycia/ (data dostępu: 31.07.2023).
2. Szołdra-Seiler A., Uczucie zatkanego ucha, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/88673,uczucie-zatkanego-ucha (data dostępu: 31.07.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Zapalenie ucha to dolegliwość, której jedną z przyczyn jest przewianie ucha. Wychłodzenie organizmu, zwykle przez niedostosowanie ubioru do temperatury panującej na dworze, może obniżyć odporność, zwiększając ryzyko infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Przewiane ucho zwykle boli, może pojawić się wysoka gorączka oraz inne objawy. Dowiedz się więcej na temat przyczyn i leczenia tej przypadłości!

Spis treści:

1. Przewiane ucho u dzieci i dorosłych – przyczyny
2. Objawy przewiania ucha
3. Domowe sposoby na przewiane ucho
4. Co pomaga na przewiane ucho – leczenie

Przewiane ucho u dzieci i dorosłych – przyczyny

Schorzenie określane powszechnie jako przewiane ucho, to w rzeczywistości nic innego, jak stan zapalny ucha spowodowany zmianą temperatury, a tym samym osłabieniem odporności i zwiększoną podatnością na infekcje bakteryjne i wirusowe.

Nie tylko powiew zimnego powietrza, ale także z pozoru niegroźne ochłodzenie głowy może skutkować rozwojem stanu zapalnego. Ucho nie musi więc być dosłownie przewiane, aby doszło do pojawienia się przykrych objawów i powikłań.

Przewiane ucho, podobnie jak przeziębienie organizmu, wywołuje objawy związane z górnymi drogami układu oddechowego. Za przyczyny przewianego ucha uznaje się przede wszystkim drobnoustroje chorobotwórcze (bakterie, wirusy, grzyby). Te najłatwiej przedostają się do tkanek osłabionych, m.in. w wyniku wychłodzenia (przewiania ucha).

Za czynniki zwiększające ryzyko stanu zapalnego ucha uznaje się także m.in. wiek. Dzieci należą do pacjentów szczególnie podatnych na zawianie ucha, głównie ze względu na obniżoną odporność i inną budowę kanału słuchowego zewnętrznego. Krótsza, w porównaniu do osób dorosłych, trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) ułatwia przedostawanie się drobnoustrojów z nosogardzieli, dlatego przewiane ucho u dziecka to stosunkowo bardzo częsta przypadłość. Wady anatomiczne podniebienia, nawracające infekcje zatok, czy przerośnięte migdałki również zwiększają ryzyko infekcji.

Jeśli nie dostosujemy ubioru do warunków atmosferycznych lub wyjdziemy na zewnątrz z wilgotnymi włosami, wówczas zmiana temperatury może osłabić odporność zwiększając tym samym podatność na infekcje.

Objawy przewiania ucha

Przewiane ucho wywołuje objawy podobne do przeziębienia. Najczęściej osoba chora jest osłabiona, może pojawić się stan podgorączkowy lub wysoka gorączka. Przewianiu uszu może towarzyszyć katar, kaszel, ból zatok, a także ból zębów i tkliwość ucha. Zwykle pojawia się ból, często nagły, trwający nieustannie lub w krótkich, powtarzających się epizodach. Ból może być odczuwany w środku ucha, jak również w okolicznych tkankach, np. z tyłu głowy.

Ból ucha przy przewianiu może być kłujący lub rozpierający, określany jako zatkane ucho. Do kolejnych symptomów przewiania ucha zalicza się szumy uszne i osłabienie słuchu. Zdarzają się jednak infekcje, w przebiegu których ból nie jest odczuwany.

Objawy przewiania ucha nie zawsze są jednak oczywiste. Szczególne trudności mogą dotyczyć rozpoznania schorzenia w przypadku najmłodszych. Ból ucha u dziecka może występować bez gorączki. Konieczna jest więc wnikliwa obserwacja zachowania dziecka. Jeśli niemowlę pociera ucho i jest niespokojne, można podejrzewać infekcję uszu.

W przypadku dzieci przewianie ucha często wywołuje także objawy ogólnoustrojowe. Mogą pojawić się wymioty i biegunki, dezorientacja, płaczliwość i zaburzenia równowagi. Wymienione symptomy zawsze wymagają konsultacji z lekarzem.

Co pomaga na przewiane ucho – leczenie

Przewiane ucho wywołuje objawy podobne do przeziębienia. Do najczęstszych symptomów tej dolegliwości należą:

• kłujący i ostry ból ucha,
• uczucie rozpierania i zatkane ucho,
• szumy uszne i pogorszenie słuchu,
• osłabienie, stan gorączkowy lub gorączka,
• tkliwość ucha,
• ból okolicy uszu i głowy.

Ból ucha przy przewianiu często jest nagły, trwający nieustannie lub w krótkich, powtarzających się epizodach. Zdarzają się jednak infekcje, w których przebiegu ból nie jest odczuwany. Przewianiu uszu może też towarzyszyć katar, ból zatok, kaszel, ból gardła, a także ból zębów.

Objawy przewiania ucha nie zawsze są jednak oczywiste. Szczególne trudności mogą dotyczyć rozpoznania schorzenia w przypadku najmłodszych. Ból ucha u dziecka może występować bez gorączki. Konieczna jest więc wnikliwa obserwacja zachowania dziecka. Jeśli niemowlę pociera ucho i jest niespokojne, można podejrzewać infekcję uszu.

W przypadku dzieci przewianie ucha często wywołuje także objawy ogólnoustrojowe. Mogą pojawić się wymioty i biegunki, dezorientacja, płaczliwość i zaburzenia równowagi. Wymienione symptomy zawsze wymagają konsultacji z lekarzem.

Domowe sposoby na przewiane ucho

Podejrzewając, że przyczyną dolegliwości jest przewiane ucho, należy przede wszystkim zadbać o odpowiednie rozgrzanie organizmu. Warto przygotować ciepłą kąpiel, pamiętając, aby nie dopuścić do przedostania się wody do kanału słuchowego. Chore ucho należy ogrzać, zakrywając je opaską lub czapką. W przypadku gorączki zaleca się przyjmowanie środków przeciwgorączkowych.

Co na przewiane ucho będzie pomocne? Postępowanie w pierwszych dwóch dniach przypomina leczenie przeziębienia, przy szczególnej dbałości o zabezpieczenie uszu. Warto pić herbatę z miodem i cytryną lub sok malinowy. Zaleca się odpoczynek i unikanie czynników, które mogą pogłębić objawy, głównie dymu tytoniowego i zanieczyszczeń. Nie zaleca się aplikowania olejków rozgrzewających, takich jak np. olejek kamforowy, bezpośrednio do przewodu słuchowego, ponieważ może to skutkować uszkodzeniem błony bębenkowej. Do ucha nie należy również wkładać waty, gdyż stwarza to warunki do namnażania się bakterii.

Zawiane ucho można ogrzewać, jednak w żadnym przypadku nie stosuje się mokrych kompresów. Ucho powinno być zabezpieczone przed wilgocią. Ulgę mogą przynieść ciepłe, suche okłady umieszczane za uchem, jednak i w tym przypadku należy zachować ostrożność. Rozgrzewanie ucha może przyczynić się do namnażania bakterii odpowiedzialnych za stan zapalny.

Co pomaga na przewiane ucho – leczenie

Jeśli objawy przewiania ucha nie ustępują w ciągu 2-3 dni, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa. W przypadku infekcji bakteryjnej konieczne może okazać się stosowanie antybiotyku. Lekarz może również zalecić leki przeciwzapalne i krople, które uśmierzają dolegliwości i zmniejszą obrzęk tkanek. Preparat posiadający takie właściwości to wyrób medyczny LIX, który dzięki zawartości glicerolu i chlorowodorku lidokainy szybko eliminuje ból. Krople LIX pochłaniają wilgoć, redukując obrzęk, który często towarzyszy stanom zapalnym uszu.

Natomiast jeśli przewiane ucho dotyczy dziecka, leczenie należy rozpocząć od wizyty u lekarza, nie czekając na rozwój choroby. Wskazaniem do wcześniejszej wizyty u specjalisty jest także zaobserwowanie niepokojących objawów, takich jak wymioty, biegunki, pogorszenie słuchu, czy wydzielina uszna, która może świadczyć o zapaleniu ucha środkowego.

Źródła:

1. Hossmann-Poznańska E., Dzierżanowska D., http://www.otolaryngologia.org.pl/orl2/pdf/zalecenia/zalecenia_zapalenie_ucha_zewnetrznego_tekst.pdf (data dostępu: 31.07.2023).
2. Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego (data dostępu: 31.07.2023).

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Funkcje, jakie pełni ucho środkowe, są niezbędne dla zachowania słuchu. Jego budowa zapewnia przetwarzanie fal akustycznych w drgania mechaniczne, które następnie są wzmacniane i kierowane do ucha wewnętrznego. Abyśmy mogli słyszeć, każdy element ucha środkowego musi działać nienagannie. Niestety, ucho środkowe jest narażone na liczne choroby i stany zapalne, czemu sprzyja między innymi jego specyficzna budowa. Ta część narządu słuchu wymaga więc odpowiedniej pielęgnacji i profilaktyki. Sprawdź, jaka jest budowa, funkcje i choroby ucha środkowego!

Jaka jest budowa ucha środkowego? Błona i jama bębenkowa, trąbka słuchowa

Narząd słuchu i równowagi pod względem budowy jest najbardziej skomplikowany u ssaków, w tym ludzi. Ucho środkowe stanowi jedną z części ucha, tworząc spójną całość z uchem zewnętrznym i wewnętrznym. Jego prawidłowa budowa umożliwia wzmacnianie i przekazywanie fal dźwiękowych docierających z otoczenia.

Ucho środkowe to przestrzeń zlokalizowana w czaszce, w której skład wchodzą elementy takie jak:

• błona bębenkowa – cienka i sprężysta membrana, która oddziela przewód słuchowy zewnętrzny od ucha środkowego;
• jama bębenkowa – jest wypełniona powietrzem, w tej przestrzeni znajdują się trzy kosteczki słuchowe – młoteczek, kowadełko i strzemiączko; ostatnia z wymienionych kości jest najmniejszą w ciele człowieka, mierzy zaledwie około 3 milimetrów; w jamie bębenkowej znajdują się także mięśnie, splot bębenkowy i nerwy, struna bębenkowa, gałąź szyjno-bębenkowa tętnicy szyjnej;
• trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) – to kanał o długości około 3-4 centymetrów, który stanowi połączenie między uchem i gardłem; ujście gardłowe trąbki Eustachiasza ma kształt trójkąta o długości 6 mm;
• powierzchnia zewnętrzna okienka owalnego – styka się ze strzemiączkiem i prowadzi do przedsionka ucha wewnętrznego.

W ramach ciekawostki warto wspomnieć, iż w uchu środkowym znajdują się też mięśnie śróduszne: mięsień strzemiączkowy (uznawany za najmniejszy mięsień występujący u człowieka) oraz mięsień napinacz błony bębenkowej.

Warto pokrótce przedstawić pozostałe elementy narządu słuchu. Otóż ucho zewnętrzne składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego, którego najważniejszym elementem jest błona bębenkowa. Na ucho wewnętrzne składa się m.in. błędnik błoniasty (wypełniony płynem, tzw. przychłonką) i błędnik kostny (tworzy go przedsionek, ślimak i trzy kanały półkoliste).

Główne funkcje ucha środkowego. Jakie zadania pełni ucho środkowe?

Ucho środkowe jest zbudowane z niewielkich elementów, jednak pełnią one bardzo ważne funkcje. To w tej części fale akustyczne są wzmacniane i kolejno kierowane do ucha wewnętrznego.

Wyjaśniając w uproszczeniu, fale dźwiękowe, przedostające się do ucha środkowego przez zewnętrzny kanał słuchowy, w pierwszej kolejności trafiają na błonę bębenkową. Dzięki jej elastyczności sygnał akustyczny jest przetwarzany w drgania mechaniczne.

Z kolei generowane drgania błony bębenkowej pobudzają młoteczek (największą kosteczkę słuchową). Młoteczek wprowadzony w ruch przekazuje drgania także na kowadełko i strzemiączko. Dzięki kosteczkom słuchowym ucho środkowe pełni funkcje wzmacniające sygnał dźwiękowy.

W ostatnim etapie wzmocnione drgania mechaniczne są przekazywane do ucha wewnętrznego, gdzie rozpoczyna się ich przetwarzanie w impulsy nerwowe. Warto pamiętać, że funkcje ucha środkowego są warunkowane przez wszystkie jego elementy. Uszkodzenie jakiejkolwiek struktury ucha środkowego uniemożliwia przewodzenie sygnałów akustycznych, co z kolei zaburza prawidłowe słyszenie i powoduje dyskomfort w codziennym życiu.

Kogo dotyczą choroby ucha środkowego? Ostre, przewlekłe i wysiękowe zapalenie ucha środkowego

Wśród często spotykanych schorzeń narządu słuchu wymienia się głównie choroby infekcyjne ucha środkowego. Czynnikiem szczególnie narażającym ucho środkowe na choroby jest budowa trąbki Eustachiusza. Stanowi łącznik z gardłem, dlatego też drobnoustroje mogą przedostawać się do ucha z górnych dróg oddechowych.

Infekcja ucha środkowego może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak ze względu na niedostatecznie rozwiniętą trąbkę Eustachiusza w wieku dziecięcym to właśnie najmłodsi są najbardziej narażeni na zapalenie ucha środkowego wywoływane przez wirusy lub bakterie. Objawem stanu zapalnego jest m.in.: silny ból ucha, złe samopoczucie, brak apetytu, pogorszenie słuchu. Chorobie sprzyja także osłabienie odporności, dlatego stosunkowo często rozwijają się również u osób starszych.

Wśród chorób infekcyjnych ucha środkowego wyróżnia się:

• ostre zapalenie ucha środkowego,
• przewlekłe zapalenie ucha środkowego (z wysiękiem lub bez, może prowadzić do zapalenia błędnika),
• wysiękowe zapalenie ucha środkowego (na skutek choroby pojawia się ujemne ciśnienie w jamie bębenkowej).

Ucho środkowe jest narażone także na choroby, które stanowią powikłanie po wcześniej przebytym stanie zapalnym. To między innymi uszkodzenia i zmiany patologiczne, wśród których wymieniane są perlak ucha środkowego i perforacja błony bębenkowej. Pierwsza z wymienionych przypadłości to choroba, w której przebiegu z prawidłowo funkcjonujących komórek tworzy się narośl, wyglądem przypominająca perłę. Choroba może rozwijać się już w życiu płodowym (perlak wrodzony), w następstwie infekcji (perlak nabyty) lub u osób, u których nie występują choroby uszu (perlak pierwotny).

Osteokleroza i perforacja błony bębenkowej

Z kolei perforacja błony bębenkowej to poważne uszkodzenie ucha środkowego, które niekiedy następuje w wyniku nagromadzenia się wydzieliny w przebiegu chorób infekcyjnych uszu. Inne możliwe przyczyny takiego stanu to między innymi uraz akustyczny lub mechaniczne uszkodzenie ucha środkowego, na przykład w wyniku uderzenia lub wypadku.

Wymieniając możliwe choroby ucha środkowego, należy wspomnieć także o otosklerozie. To schorzenie, które dotyka strzemiączka, a co za tym idzie – także pozostałych kosteczek słuchowych. Otoskleroza jest chorobą o nieznanej etiologii, która niestety, bez odpowiedniego leczenia, prowadzi do utraty słuchu.

Ucho środkowe – pielęgnacja, zasady higieny uszu

Elementy ucha, które należy regularnie myć, to małżowina uszna i widoczna część przewodu słuchowego. Z kolei ucho środkowe, które jest oddzielone od ucha zewnętrznego błoną bębenkową, nie podlega bezpośrednim zabiegom higienicznym. Niemniej niewłaściwa higiena uszu w dużym stopniu sprzyja infekcjom ucha środkowego, dlatego niezwykle ważne jest, aby dbać o nie prawidłowo.

Podstawą pielęgnacji uszu jest zabezpieczenie ich przed wilgocią i ochrona przed patogenami chorobotwórczymi. Jednak często popełnianym błędem jest nagminne czyszczenie uszu za pomocą patyczków higienicznych. Wilgoć, ciepło czy uszkodzenia mechaniczne delikatnej błony śluzowej wyściełającej kanał słuchowy sprzyjają wnikaniu i namnażaniu się patogenów. To z kolei prowadzi do rozwoju infekcji uszu, dlatego dbałość o ucho środkowe to przede wszystkim pielęgnacja ucha zewnętrznego.

Osoby, które doznały drobnych urazów przewodu słuchowego lub są narażone na długotrwałą wilgoć, między innymi wskutek częstych kąpieli na basenie, mogą stosować na przykład wyrób medyczny LIX. Preparaty miejscowe wspomagają osuszanie tkanek, dzięki czemu między innymi zmniejszają obrzęk i ułatwiają gojenie się drobnych urazów.

Małżowinę uszną i widoczną część przewodu słuchowego należy myć każdego dnia, najlepiej przy pomocy wody z delikatnym mydłem. Preparaty przeznaczone do rozmiękczania woskowiny usznej należy stosować w razie potrzeby. Pamiętajmy, że woskowina pełni bardzo ważne funkcje, między innymi zabezpiecza przed wnikaniem patogenów i usuwa zanieczyszczenia, więc jej optymalna ilość jest niezbędna.

Niemniej nadmiar wosku prowadzi do zatkania ucha, co z kolei skutkuje podrażnieniem, zaburzeniami słuchu i wystąpieniem obrzęku, a także zwiększa ryzyko gromadzenia się drobnoustrojów chorobotwórczych w kanale słuchowym. W takich przypadkach również ucho środkowe jest narażone na choroby infekcyjne, których należy unikać, a w razie ich wystąpienia – bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

1. Jurkiewicz D., Zielnik-Jurkiewicz B., Zapalenie ucha środkowego, https://podyplomie.pl/medycyna/10674,zapalenie-ucha-srodkowego [dostęp: 28.08.2023].
2. Marszalik D., Iwaniec M.,  Kinematyka słyszenia-ucho środkowe, „Aktualne Problemy Biomechaniki” 4 (2010): 137-142.
3. Wiercińska M., Ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego [dostęp: 28.08.2023].

Strona główna » Archives for admin » Strona 4

Woskowina (z łac. cerumen), a dokładniej woszczyna uszna, to fizjologiczna wydzielina najczęściej o żółtawym zabarwieniu, którą wytwarza organizm każdego człowieka (u niektórych osób woskowina może być w kolorze brązowym). Jest mieszaniną wydzieliny produkowanej przez gruczoły łojowe i potowe ucha. Ma pH 5,0–5,7; chroni przewód słuchowy przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, takimi jak bakterie czy grzyby, bierze również udział w nawilżaniu i oczyszczaniu kanału słuchowego. Skąd bierze się nadmiar woskowiny w uchu? Jak ją skutecznie usunąć?

Woskowina w uchu – objawy. Kilka słów o czopie woskowinowym

Zanim przedstawimy przyczyny zalegającej woskowiny w uchu i wyjaśnimy, jak zapobiegać jej nadmiarowi, warto wyjaśnić, czym jest czop woskowinowy. To nadmiernie nagromadzona woskowina w uchu, która z czasem twardnieje, przez co staje się trudna do usunięcia. W normalnych warunkach, dzięki migracji nabłonka i ruchom żuchwy, przewód słuchowy jest systematycznie oczyszczany. Natomiast gdy proces ten z różnych przyczyn (które omówimy poniżej) zostaje zaburzony, powstaje czop. Jakie są charakterystyczne objawy czopa woskowinowego? Pacjenci najczęściej zgłaszają dolegliwości takie jak:

• pogorszenie słuchu,
• szumy uszne,
• świąd uszu,
• uczucie pełności w uszach,
• niedosłuch,
• kaszel,
• zawroty głowy,
• ból uszu.

Nadmiar woskowiny w uchu – przyczyny dolegliwości

Co najczęściej powoduje nadmiar woskowiny w uchu? Częstą przyczyną tego problemu jest niewłaściwa technika usuwania woskowiny np. przy użyciu patyczków kosmetycznych, które częściowo popychają woszczynę dalej w kanał uszny i mogą doprowadzić do jego mechanicznego uszkodzenia, a w następstwie rozwoju bakterii i zapalenia ucha zewnętrznego. W skrajnym przypadku czyszczenie uszu nieodpowiednimi przyrządami może zakończyć się uszkodzeniem błony bębenkowej. Dlatego nie należy używać tego typu akcesoriów do usuwania woskowiny z uszu.

Dyskomfort związany z zalegającą woskowiną w uchu może mieć też związek z noszeniem aparatu słuchowego (urządzenia tego typu praktycznie uniemożliwiają samooczyszczanie kanału usznego). Zbyt duża ilość woskowiny w uchu niekiedy jest konsekwencją częstego używania słuchawek dousznych, które w ostatnich latach cieszą się ogromną popularnością (podobnie jak patyczki higieniczne mogą przepychać wydzielinę w głąb kanału usznego).

Warto wspomnieć, że nadmierna produkcja woskowiny w uchu może mieć też podłoże genetyczne (ma to związek z budową kanału słuchowego danego pacjenta) oraz wiekiem. U osób starszych woskowina bywa bardziej sucha, co sprzyja tworzeniu się korka woskowinowego. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że zalegająca woskowina w uchu może mieć też związek z intensywnym poceniem się i stresem. Innym czynnikiem sprawczym nadmiaru wosku usznego jest praca w zapylonych pomieszczeniach (w trosce o zdrowie przewodu słuchowego warto zawsze używać specjalnych zatyczek do uszu).

O czym może świadczyć ciemna woskowina uszna?

Niektórzy pacjenci zastanawiają się, czy ciemna woskowina w uchu to powód do niepokoju czy może naturalne zjawisko? Otóż ciemnobrązowy kolor wosku usznego oznacza, że woskowina zalega w kanale usznym od dłuższego czasu (mówiąc potocznie, jest stara). Wówczas może też twardnieć. Natomiast woskowina uszna o szarym zabarwieniu oznacza, że do ucha dostało się sporo zanieczyszczeń, które przykleiły się do lepkiej z natury wydzieliny. Naszą czujność powinien wzbudzić zielony kolor woskowiny – jeśli dodatkowo wyczuwamy nieprzyjemną woń z ucha, prawdopodobnie mamy do czynienia z zaawansowanym zapaleniem ucha. Warto wspomnieć, że wosk uszny ciemnieje wraz z wiekiem.

Zatkane ucho woskowiną – płukanie ucha u laryngologa

Jak usunąć zalegającą woskowinę w uchu? Gdy powstanie czop i pacjent odczuwa omówione wcześniej dolegliwości, często jedynym wyjściem jest płukanie ucha przez lekarza. Do usunięcia zalegającej woskowiny laryngolog może użyć strzykawki lub profesjonalnego irygatora laryngologicznego. Prawidłowo przeprowadzony zabieg nie powinien wywołać dolegliwości bólowych. Laryngolog może oczyszczać przewód słuchowy również za pomocą haczyka, kleszczyków usznych lub cienkiego ssaka (wybór metody zależy od indywidualnego przypadku).

Zalegająca woskowina w uchu – domowe sposoby

Jak usunąć czop woskowinowy samodzielnie? Warto użyć do tego specjalnych preparatów dostępnych w każdej aptece (najczęściej z glicerolem, parafiną ciekłą, olejkami eterycznymi lub syntetycznymi). Wystarczy postępować zgodnie z informacjami umieszczonymi przez producenta na opakowaniu sprayu lub kropli lub w dołączonej ulotce.  Po pozbyciu się nadmiaru woskowiny w uchu warto przeprowadzić badanie otoskopowe, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku.

Należy pamiętać, by domowych sposobów usuwania czopu woskowinowego nie stosować w przypadku zapalenia ucha środkowego oraz innych infekcji narządu słuchu.

Jak czyścić uszy? Zapobieganie nadmiernej produkcji woskowiny w uchu

Prawidłowa higiena uszu to najlepszy sposób zapobiegania nadprodukcji woskowiny i zatkania ucha czopem. Jak więc należy dbać o narząd słuchu? Przede wszystkim zamiast patyczków kosmetycznych warto stosować specjalne płynne preparaty do czyszczenia uszu, które rozrzedzają wosk uszny. Pamiętajmy jednak o zachowaniu umiaru – ucho oczyszcza się samo i nie ma potrzeby codziennego usuwania woskowiny, gdyż może to jedynie nasilić jej produkcję. Osoby, które noszą aparat słuchowy, powinny regularnie go czyścić, a miłośnicy słuchania muzyki – zamienić słuchawki douszne na nauszne.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/inne-zagadnienia/286540,uszy-woskowina-czop (data dostępu: 26.07.2023).